Μια συναγωγή στην Αρχαία Αγορά / A synagogue in the Ancient Agora

Ελληνικά

Δεν υπάρχουν πολλά αξιοθέατα εβραϊκού ενδιαφέροντος στην Αθήνα, συγκρινόμενη με την Θεσσαλονίκη αλλά μερικές φορές τυχαίνουν μερικές απρόσμενες ανακαλύψεις στα πιο απρόσμενα μέρη. Ήμουν τυχερός να κάνω μια τέτοια ανακάλυψη καθώς περπατούσα στην Αρχαία Αγορά και τυχαίως διαπιστώνοντας οτι ένα κτίριο, κατά τη διάρκεια της ζωής του, είχε χρησιμεύσει και ως συναγωγή.

Στην πινακίδα διαβάζουμε οτι το κτίριο αρχικά υπήρξε το Μητρώο όπου φυλάσσονταν τα δημόσια έγγραφα της πόλης και είχε χτιστεί γύρω στο 150 π.κ.ε. Διαβάζουμε οτι το κτίριο καταστράφηκε το 267 μ.κ.ε. και αργότερα τμήματα του χρησιμοποιήθηκαν ως ταβέρνα, εβραϊκή συναγωγή και ελαιοτριβείο μέχρι την εγκατάλειψη του στους βυζαντινούς χρόνους. Μπορείτε να το δείτε στην φωτογραφία ενώ πιο πίσω φαίνεται ο ναός του Ηφαίστου.

Γυρνώντας πίσω στο σπίτι έψαξα αλλά δεν μπόρεσα να βρω την αρχαιολογική μελέτη πάνω στην οποία βασίστηκε η υπόθεση αυτή, αν και όπως ανακάλυψα πρόσφατα, υπάρχουν πολλά αρχαία εβραϊκά μνημεία στην Ελλάδα τα οποία δεν ήξερα και δεν εντοπίζονται online. Η μόνη σίγουρη πληροφορία, που γνωρίζω εγώ, για την υπόθεσης της χρήσης ως συναγωγή ήταν η εύρεση ενός μαρμάρινου κομματιού, (αυτό στην φωτογραφία δεξιά). Το συγκεκριμένο θραύσμα απεικονίζει μια επτάφωτη λυχνία που ονομάζεται μενορά και ένα συγκεκριμένο φυτό, (λουλάβ), τα οποία αποτελούν μέρος της κλασσικής εβραϊκής εικονογραφίας της εποχής και μάλλον ανήκει στον 3ο αιώνα.

Στην σειρά «Βόλτες στην Αθήνα» επίσης:

Η συνοικία του Γιουσουρούμ

English

Not many sites of jewish interest exist in Athens, compared to Thessaloniki but sometimes one gets unexpected finds in the most unexpected places. I was able to make such a find while strolling along the Ancient Agora of Athens and casually discovering that one the buildings had served, at some part of it’s life, as a synagogue.

The building originally housed the Mitroon, the city’s public documents keeping authority and was built around 150 BCE. The tourist sign tells us that the building was eventually raided and destroyed in 267 CE and later on parts of it served as a tavern, a jewish synagogue and an oil-press until the building was deserted in the byzantine era. You can see it in the photo, while the larger temple behind it is the Temple of Ephestus which I’m kind fond of.

Going back to a computer I didn’t find any archeological paper that deals with the subject although admittedly, as I recently found out, there are a lot of ancient jewish monuments in Greece that I was not aware of. The only information I was able to find documenting it’s use as a synagogue is the discovery of a small marble piece, (you can see it on the right above). This fragment depicts a menorah and a specific plant, (lulav), which are part of the classic jewish iconography of the era; presumably it dates around the 3rd century CE.

In the «Visiting Athens» series:

The Yousouroum neighbourhood