Τετραήμερο εβραϊκών εκδηλώσεων στη Θεσσαλονίκη/Four days filled with Jewish events in Salonica

Ελληνικά (english translation follows bellow)

Μια εξαιρετικά ευχάριστη νότα αισιοδοξίας είναι η διαπίστωση της εκπληκτικής άνθησης στον τομέα της έρευνας για τον Ελληνικό Εβραϊσμό. Χάρη στους πρωτοπόρους στην δεκαετία του ’90, Ομάδας για την Μελέτη της Ιστορίας των Εβραίων της Ελλάδας, υπάρχουν σήμερα τα πρώτα αποτελέσματα που δείχνουν τον δρόμο σε νεώτερες γενιές ερευνητών που δεν δεσμεύονται από δυσμενείς τοπικές πραγματικότητες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό το τετραήμερο στην Θεσσαλονίκη που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ένα ανεπίσημο ακαδημαϊκό φεστιβάλ Εβραϊκού Πολιτισμού μιας και εκδηλώσεις επί εκδηλώσεων είναι προγραμματισμένες την Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα.

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

Ξεκινάμε με δυο εκδηλώσεις, μια στην Στοά Χιρς με ένα ταξίδι στην εβραϊκή ιστορία της πόλης και την πρώτη ημέρα του πανελλήνιου συνεδρίου πάνω στην εικόνα του Εβραίου στην σύγχρονη νεοελληνική λογοτεχνία.

1. Στο Public που στεγάζεται στην Στοά Χιρς μια παρουσίαση της εβραϊκής Θεσσαλονίκης από τους Λ.Ναρ, Μ.Κωσταντίνη και συντονιστή τον δημοσιογράφο Σ.Θεοδωράκη με αφορμή το βιβλίο της Ρόζας Ασσέρ-Πάρδο.

Η παρουσίαση γίνεται στις 19.00 στο πρόσφατα ανακαινισμένο ιστορικό κτίριο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης γνωστό ως Στοά Χιρς (Μέγαρο Βαρώνου Χιρς, ευεργέτη της Θεσσαλονίκης και της ΙΚΘ), που για χρόνια χρησίμευε ως κεντρικά κοινοτικά γραφεία, έδρα της Μπενέ Μπερίτ Θεσσαλονίκης και Λέσχης Νέων.

2. Στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας ένα πανελλήνιο συνέδριο της Ομάδας για την Μελέτη της Ιστορίας των Εβραίων της Ελλάδας και του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών. Θέμα του «Ο Άλλος εν Λόγω : Εβραίοι στη Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία». Την Παρασκευή 18:00 – 20:30 προβλέπονται οι ομιλίες:

Ολοκαύτωμα, Εβραιοφοβία, Αντισημιτισμός: λογοτεχνικές αποτυπώσεις (Ρίκα Μπενβενίστε – Έφη Βουτυρά, συντονίστριες)

«Το Ολοκαύτωμα στην ελληνική πεζογραφία στις αρχές του 21^ου αιώνα», Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου

«Η Νύχτα της Τιμωρίας. Εβραιοφοβία και λαϊκές τελετουργίες στο μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη, Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα» , Γιάννης Παπαθεοδώρου

«Η Νεκρή Ευρώπη του Χρήστου Τσιόλκα και ο αντισημιτισμός», Μίλτος Πεχλιβάνος

Σάββατο 2 Οκτωβρίου 2010

Το Σάββατο συνεχίζουμε με την δεύτερη μέρα του συνεδρίου.

Μυθοπλαστικές παραγωγές του εβραϊκού εαυτού (Γιώργος Αντωνίου – Γεωργία Γκότση, συντονιστές)

«Η εβραϊκή ταυτότητα στο έργο του Μισέλ Φάις», Σταύρος Ζουμπουλάκης

«Οι Εβραίοι στο έργο του Νίκου Μπακόλα», Βενετία Αποστολίδου

Περί συγγραφής: η βάσανος της γραφής και η γραφή της βασάνου (Πάρις Παπαμίχος-Χρονάκης, συντονιστής)

Ρέα Γαλανάκη, Νίκος Δαββέτας, Μισέλ Φάις

Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2010

Στα πλαίσια του κύκλου «Οι πόλεις της Σιωπής» το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης συνεχίζει με τον δεύτερο κύκλο ομιλιών πάνω στο εβραϊκό, χριστιανικό και μουσουλμανικά νεκροταφεία της πόλης.

Την Κυριακή 3 Οκτωβρίου στις 11.35 έχουμε την ομιλία της π.καθηγήτριας Λέλας Σαλέμ που θα παρουσιάζει την συνολική ιστορία του παλαιού Εβραϊκού Νεκροταφείου που βρίσκεται κάτω από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο σήμερα. Στις 11.55 ακολουθεί η παρουσίαση του ανατολικού μουσουλμανικού νεκροταφείου και της οθωμανικής νομοθεσίας από τον Ευάγγελο Χεκίμογλου.

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010

Εχουμε την παρουσίαση του βιβλίου της Φωτεινής Τομαής «Έλληνες στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου» και την πρώτη παρουσίαση του ομώνυμου ντοκιμαντέρ του Κ.Πιλάβιου.

Η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης τιμούν την 66η επέτειο εξεγέρσεως των Ελλήνων Εβραίων στα ναζιστικά στρατόπεδα του Ολοκαυτώματος και παρουσιάζουν την έκδοση του Υπουργείου Εξωτερικών Έλληνες στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου της Φωτεινής Τομαή τη Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010 ώρα 19.30 στην αίθουσα διαλέξεων της Εταιρείας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Εισαγωγή:

Νικόλαος Ι. Μέρτζος, Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών
Δαβίδ Σαλτιέλ, Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητος Θεσσαλονίκης

Παρουσίαση:

Αθανάσιος Ε. Καραθανάσης, Καθηγητής Α.Π.Θ., Αντιπρόεδρος της Ε.Μ.Σ.
Πωλ Λ. Χάγουελ, δρ Μηχανικός
Φωτεινή Τομαή, Πρεσβευτής Α΄, Προϊσταμένη του Διπλωματικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών

Πρώτη προβολή πανελλαδικά του ντοκιμαντέρ Η εξέγερση του Άουσβιτς

Δεξιώση

Αν θέλετε να σας προτείνω τουλάχιστον μια εκδήλωση, προσωπικά πιστεύω οτι η Φρ.Αμπατζοπούλου την Παρασκευή είναι η ομιλία με το περισσότερο ενδιαφέρον για τον μη-ειδικό.

English summary

An extremely positive evolution is the robust and lively growth in the field of studies concerning the Greek Jewry. Thanks to the pioneers of the 90’s Group for the study of the history of the Jews of Greece we had the first results which paved the way for younger generations of researchers which are not bound by local prejudices.

Characteristic example is these 4 days spanning the weekend in Salonica which easily qualify as an unofficial academic festival of Jewish Culture since multiple events are scheduled for Friday, Saturday, Sunday and Monday.

Since the events are in Greek I shall limit myself in a brief mention in English just for the sake of having an online testimony to the wealth of events which shall take place; I imagine that if anyone is interested he/she can easily read the more detailed presentation in Greek above.

We start on Friday with two events. First on the Hirsch Gallery, a historic Jewish commercial landmark, a talk is held on the jewish Salonica; L.Nar, M.Kostantinis and writer R.Asser-Pardo presenting and S.Theodorakis coordinating.

Roughly at the same time a panhellenic symposium is organized by the Group for the study of the Jews of Greece and the Section of Balkan, Slavic and Eastern Studies of the University of Macedonia. It’s theme is: «The Other in letters; icons of Jews in modern greek literature». Speakers include F.Abatzopoulou, G.Papatheodorou, M.Pehlivanos, S.Zouboulakis, V.Apostolidou, R.Galanaki and M.Fais . The symposium spans from Friday to Saturday and in my humble opinion it’s appeal is not limited to scholars, since F.Abatzopoulou work is one of the most important studies into the history of antisemitism in Greece today. On Friday the main theme is «Shoa, Judeophobia, Antisemitism: literary representations», while on Saturday it is «Fictional productions of the Jewish self» and «On writing: the trauma of writing and the writing of trauma».

On Sunday the second installment of the series «Cities of Silence» organized by the Jewish Museum of Salonica is held. Lela Salem presents the complete history of the old Jewish Cemetery which lies today under the Aristotle University of Salonica, while Evangelos Hekimoglou speaks of the muslim cemetery of Salonica and the ottoman legislation concerning the cemeteries.

On Monday we have the official presentation of the book by Photeini Tomai «Greek Jews is Auschwitz Birkenau» and the first projection of the relative documentary by C.Pilavios.

Εκδήλωση: Παρουσίαση της ιστορίας των κοιμητηρίων της Θεσσαλονίκης στο Εβραϊκό Μουσείο/ Event: Presentation of the cemeteries of Salonica in the Jewish Museum

Λόγω ενός τεχνικού προβλήματος η παρούσα ανάρτηση ήταν προγραμματισμένη για την Παρασκευή αλλά δυστυχώς ανεβαίνει αργά για την σημερινή ημερίδα. Το ανεβάζω και για λόγους τεκμηρίωσης on line αλλά και γιατί προλαβαίνετε για την επόμενη.

Unfortunately this post was supposed to be published on Friday but unforeseen technical problems made that not happen. I am posting this both as an online testimonial, but also because one can catch the next convention.

Ελληνικά (english translation follows)

Έχουμε ξαναπεί οτι το εβραϊκό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης ήταν το μεγαλύτερο εβραϊκό νεκροταφείο του κόσμου με 300/400.000 τάφους που ξεκινούσαν από τον 2ο αιώνα Κ.Ε. και έφταναν μέχρι το 1942 όταν και καταστράφηκε από τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Το σημερινό Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο εκτείνεται πάνω σε αυτά τα 350 στρέμματα αλλά ίχνη του επιζούν ακόμα, όχι μόνο με ταφόπλακες που βρίσκονται διασκορπισμένες μέσα στην πανεπιστημιούπολη αλλά και με αρχαίους εβραϊκούς τάφους όπως αυτός του Βενιαμίν Δομέτιου του 4ου αιώνα που είναι μέσα στο Κεντρικό Κτίριο Διοίκησης και μπορείτε να δείτε στην φωτογραφία αριστερά.

Τις απαρχές του Εβραϊκού Νεκροταφείου παρουσιάζει το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης με την ομιλία «Τα εβραϊκά κοιμητήρια της Θεσσαλονίκης στους ρωμαϊκούς και πρωτοβυζαντινούς χρόνους» της Δρας Ευτέρπης Μαρκή, αρχαιολόγου την Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου. Η ομιλία εντάσσεται στον κύκλο «Οι πόλεις της σιωπής» και έχει ως αντικείμενο την ιστορία των κοιμητηρίων της Θεσσαλονίκης, χριστιανικών, εβραϊκών και μουσουλμανικών, όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Μουσείου. Αργότερα θα ακολουθήσει η παρουσίαση του χριστιανικού νεκροταφείου της Ευαγγελίστριας από τον καθηγ.Δαρδαβέση.

Την Κυριακή 3 Οκτωβρίου την ίδια ώρα θα υπάρξει η ομιλία της π.καθηγ. Λέλας Σαλέμ που θα παρουσιάζει την συνολική ιστορία του Εβραϊκού Νεκροταφείου, για να ακολουθήσει η παρουσίαση του ανατολικού μουσουλμανικού νεκροταφείου και της οθωμανικής νομοθεσίας από τον Ε.Χεκίμογλου .

(το πρόγραμμα των εκδηλώσεων μπορείτε να το δείτε κλικάροντας τις φωτογραφίες κάτω)

Καταρχήν αξίζουν συγχαρητήρια στο Μουσείο για την απόφαση του για μια περισσότερο ενεργή δράση του και μάλιστα ενεργοποιούμενο στο ευρύτερο πλαίσιο της σαλονικιώτικης ιστορίας – άλλωστε η ιστορία της Θεσσαλονίκης ουσιαστικά είναι εβραϊκή ιστορία για πολλούς αιώνες.

Αν δε μπορείτε να παρευρεθείτε ή αν θέλετε να έχετε μια ιδέα σας συμβουλεύω ένθερμα να ρίξετε μια ματιά στην ανάρτηση μου «Η Αρχαία Εβραϊκή νεκρόπολη της Θεσσαλονίκης» η οποία προσεγγίζει το θέμα μέσω των υπάρχοντων αρχαιολογικών ευρημάτων. Μια ανάρτηση για την οποία είμαι ιδιαίτερα περήφανος όχι μόνο για το περιεχόμενο αλλά και γιατί υπήρξε έγινε δυνατή χάρη στην συνεργασία του σαλονικιού χριστιανού ιστολόγου panosz και 2 άξιων μελών της τοπικής κοινότητας, του Δρ.Σιμπή και του Μαγιόρ Ρισόν.

Θέμα: Παρουσίαση της ιστορίας των κοιμητηρίων της Θεσσαλονίκης από το Εβραϊκό Μουσείο

Το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης διοργανώνει εφέτος σειρά εκδηλώσεων λόγου για ειδικά θέματα της ιστορίας της Θεσσαλονίκης.

Ο πρώτος κύκλος τιτλοφορείται «Οι πόλεις της σιωπής» και έχει ως αντικείμενο την ιστορία των κοιμητηρίων της Θεσσαλονίκης, χριστιανικών, εβραϊκών και μουσουλμανικών.

Οι εκδηλώσεις αρχίζουν την Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου, στις 11.30 π.μ., στο κτίριο του Μουσείου (Βενιζέλου και Αγίου Μηνά 13), με ομιλητές την Δρα Ευτέρπη Μαρκή, αρχαιολόγο, και τον Καθηγητή Θεόδωρο Δαρδαβέση, πρόεδρο της Φιλοπτώχου Αδελφότητας Ανδρών Θεσσαλονίκης. Η Ε. Μαρκή θα μιλήσει με θέμα «Τα εβραϊκά κοιμητήρια της Θεσσαλονίκης στους ρωμαϊκούς και πρωτοβυζαντινούς χρόνους», καταθέτοντας την πολυετή ανασκαφική εμπειρία της, ενώ ο Θ. Δαρδαβέσης θα αναφερθεί στην ιστορία του Κοιμητηρίου της Ευαγγελίστριας, το οποίο η Φιλόπτωχος Αδελφότητα ίδρυσε και διαχειρίστηκε επί σειρά ετών.

Το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης στεγάζεται στο διατηρητέο εμπορικό κτίριο των αρχών του εικοστού αιώνα -που φιλοξένησε στο παρελθόν την Τράπεζα Αθηνών και την εφημερίδα L’Indépendant- στο οικοδομικό τετράγωνο του Αγίου Μηνά. Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Παρασκευή και Κυριακή: 11.00 – 14.00, Τετάρτη και Πέμπτη: 11.00 – 14.00 και 17.00 – 20.00.

——————————————————————————————–

English

As I’ve already mentioned, the Jewish Cemetery of Salonica was the biggest Jewish cemetery in the world with 300/400.000 tombs ranging from the 2nd century CE to 1942 when it was destroyed by the Municipality of Salonica. The contemporary Aristotle University of Thessaloniki spreads over these 350.000 sq.mt. but signs still exist, not only in the form of tombstones that can be seen inside the campus but with ancient Jewish tombs like the one belonging to Veniamin Dometius of the 4th century CE  that can be found inside the Main Administrative Building, (photo on your left).

The beginnings of the Jewish Cemetery during the Roman and early  Byzantine era are presented by the Jewish Museum of Salonica with a lecture by Dr.Efterpi Marki, archaeologist. The talk is part of a wider circle called «The cities of silence» and deals with the history of the Jewish, Muslim and Christian cemeteries of the city. The presentation on the early beginnings of the Jewish Cemetery will be followed by a presentation of the Christian cemetery of Evangelistria by Dr.Dardavesis, the Muslim Cemetery and Ottoman legislation by E.Hekimoglou and a more complete presentation of the history of the Jewish cemetery by Dr.Lela Salem.

(the program of the event and the various dates can be found in the greek-language announcement of the J.M.Th. above)

Congratulations are in order for the Jewish Museum of Salonica for choosing to be involved more actively in the field of local history which practically is – in fact – Jewish history for many centuries.

If you can’t attend or you wish to gain an idea beforehand I warmly recommend my post «The Ancient Jewish Necropolis of Salonica» which deals with the same subject through surviving archaeological finds. A post I am particularly proud of not only for it’s content but because it was made possible thanks to the help of christian blogger panosz and two worthy members of the community, Dr Sciby and mayor rishon.

Αύριο δικάζεται η Αντιναζιστική Πρωτοβουλία – την στηρίζουμε/Tomorrow AntiNazi Initiative on trial – support them

Ελληνικά (english translation follows)

Υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι τους οποίους χρησιμοποιούμε σαν συλλογικό φύλλο συκής για να δικαιολογούμε την δική μας αδράνεια. Τέτοιοι άνθρωποι, ούτε Γκάντι – ούτε Αδελφή Τερέζα – ούτε Μαντέλα αλλά απλοί άνθρωποι, είναι η Αντιναζιστική Πρωτοβουλία που μαζί με το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι αποφάσισαν να  προσπαθήσουν να εφαρμοσθεί ένας νόμος που ήδη υπήρχε εδώ και 3 δεκαετίες και ποτέ δεν είχε ενεργοποιηθεί. Απέτυχαν αλλά μέσα από από τις διαδικασίες που ακολούθησε το πολιτικό κατεστημένο στην Ελλάδα για να πετύχει την νίκη ενός ναζιστή εξολοθρευτικής κοπής άνοιξαν τα μάτια πολλών Ελλήνων και υποχρέωσαν τον Ελληνικό Εβραϊσμό να μπει σε μια νέα ιστορική κατεύθυνση είτε το συνειδητοποιεί ο ίδιος, είτε όχι. Αλλά για αυτά θα μιλήσουμε σε επόμενη ανάρτηση.

Στις 22 Σεπτεμβρίου 2010, ενώπιον του Β’ Τριμελούς Εφετείου Αθηνών, δικάζονται τα στελέχη της Αντιναζιστικής Πρωτοβουλίας (ΑΠ) Άννα Στάη, Ρένα Κούτελου και Λάμπης Κατσιάπης, για διασπορά ψευδών ειδήσεων δια του τύπου κατά συναυτουργία και κατ’ εξακολούθηση. Ψευδείς ειδήσεις κατά το κατηγορητήριο είναι η υποστήριξη του Κ. Πλεύρη από αντισημίτες εισαγγελικούς και δικαστικούς λειτουργούς που συνιστούν «φασιστικό δίκτυο» στη δικαιοσύνη.

Αναδημοσιεύω την ανακοίνωση του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου, την οποία συμμερίζομαι. Προσωπικά σκοπεύω να τους στηρίξω όχι μόνο ηθικά αλλά και με όποιον άλλο τρόπο εντός των δυνατοτήτων μου.

Αθώωσαν το ναζισμό, δικάζουν τους δημοκράτες

ΟΛΟΙ ΣΤΗ ΔΙΚΗ

ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 22/9/2010, ΩΡΑ 9.00 πμ, ΣΤΟ Β΄ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ (Λουκάρεως & Αλεξάνδρας, 2ος όροφος)

Παγκόσμιο Εβραϊκό Συμβούλιο
Ανακοίνωση
16 Σεπτεμβρίου 2010

Η Εβραϊκή Οργάνωση ζητά από την Ευρωπαϊκή Ένωση να αποστείλει επίσημο παρατηρητή στην δίκη που θα γίνει στην Ελλάδα.

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ/ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – Την ώρα που τρεις Έλληνες ακτιβιστές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρόκειται να δικαστούν στην Ελλάδα επειδή καταφέρθηκαν εναντίον των δικαστών που αθώωσαν γνωστό αντισημίτη και ακροδεξιό πολιτικό, το Παγκόσμιο Εβραϊκό Συμβούλιο (WJC) απηύθυνε έκκληση στον Πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου προκειμένου να αποστείλει επίσημο παρατηρητή για να παρακολουθήσει τη δίκη που θα διεξαχθεί στην Αθήνα. Το WJC άσκησε κριτική στην Ελληνική Δικαιοσύνη για την περυσινή αθώωση του αυτόκλητου αντισημίτη Κωνσταντίνου Πλεύρη και για την σημερινή προσπάθεια να φιμωθούν οι επικριτές αυτής της απόφασης.

Ο Αντιπρόεδρος και Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του WJC Maram Stern δήλωσε: “Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να οδηγηθούν σε δίκη άνθρωποι που μιλούν εναντίον φανατικών όπως ο κ. Πλεύρης την στιγμή που οι κάπηλοι του μίσους αθωώνονται από τα δικαστήρια. “Σε επιστολή προς τον Jerzy Buzek, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Stern χαρακτηρίζει την δίκη “στρεψοδικία” και “προσβολή στις θεμελιώδεις Ευρωπαϊκές αξίες”. Εξέφρασε τις υποψίες του ότι τμήμα της Ελληνικής Δικαιοσύνης δεν είχε την πρόθεση να υπερασπιστεί θεμελιώδεις Ευρωπαϊκές αξίες αλλά ότι σκοπίμως ενήργησε εναντίον τους”.

Στην επιστολή του ο Stern κάλεσε το Ευρωκοινοβούλιο να αναλάβει δράση: “Με δεδομένο το σκηνικό προηγουμένων δικαστικών αποφάσεων στην συγκεκριμένη περίπτωση, προτρέπουμε το Ευρωκοινοβούλιο να αποστείλει έναν ανεξάρτητο παρατηρητή σ’ αυτή τη δίκη προκειμένου να πιστοποιηθεί εάν τα Ελληνικά Δικαστήρια δρουν σύμφωνα με τις βασικές αρχές της ΕΕ. Ο Πρόεδρος του WJC δήλωσε: “Αυτοί οι θαρραλέοι άνθρωποι αντετάχθησαν στον γνωστό κάπηλο του μίσους, ο οποίος επανειλημμένα έκανε έκκληση για εξάλειψη των Εβραίων και που επαινούσε τους Ναζί. Υπερασπίστηκαν την μικρή Εβραϊκή Κοινότητα της Ελλάδας και αξίζουν την στήριξή μας”. Το WJC επίσης, έστειλε επιστολή στον Έλληνα Πρόεδρο Παπούλια, τον Πρωθυπουργό Αντρέα Παπανδρέου και τον ‘Ελληνα Ορθόδοξο Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο Β΄, καλώντας τους να εκφραστούν εναντίον της δίκης και του υποκινητή Πλεύρη”.

Το πλαίσιο
Ο δικηγόρος και συγγραφέας Κωνσταντίνος Πλεύρης επανειλημμένα έχει χαρακτηρίσει τους Εβραίους “υπανθρώπους” και έχει πει ότι “το ένστικτο επιβίωσης της φυλής μάς υποδεικνύει τον δρόμο του πολέμου μέχρι θανάτου εναντίον των Εβραίων Σιωνιστών”. Ο Πλεύρης, φανερός θαυμαστής του Εθνικοσοσιαλισμού, κρίθηκε ένοχος από Ελληνικό δικαστήριο το 2007 για υποκίνηση φυλετικού μίσους μέσω των δηλώσεων που έκανε στο βιβλίο του “Εβραίοι: όλη η αλήθεια” αλλά αργότερα αθωώθηκε στο Εφετείο. Ο Πλεύρης μήνυσε ανώτερους αντιπροσώπους της Ελληνικής Εβραϊκής Κοινότητας, δεκάδες δημοσιογράφους καθώς και ακτιβιστές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για συκοφάντηση ενώ το γραφείο του Εισαγγελέα Αθηνών άρχισε νομικές ενέργειες εναντίον της Ελληνικής Αντιναζιστικής Πρωτοβουλίας (www.antinazi.gr) προκειμένου να οδηγηθούν σε δίκη μέλη της, επειδή κατήγγειλαν δημοσίως ορισμένους δικαστές που έλαβαν μέρος στην νομική διαδικασία εναντίον του Πλεύρη. Η δίκη θα αρχίσει στις 22 Σεπτεμβρίου.

(via)

—————————————————————–

English

There are some people whose social function it that of a collective fig leaf and act as the excuse for our own inactivity. Such people, no Ghandis – no Mother Theresas – no Mandelas but simple men and women, are the AntiNazi Initiative that together with NGO Greek Helsinki Monitor decided to strive for the application of the greek AntiHate Law which exists since 1979 but was never applied. The failed but through the entire process that the greek political establishment went through in order to acquit a prominent neo-nazi of exterminationist nature opened the eyes of many Greeks and changed the path of Greek Jewry whether it aware of it, or not. But about this we shall speak on a next post.

On September 22nd 2010, in front of the Court of Appeals of Athens, three members of the AntiNazi Initiative are held to be tried: Anna Stai, Rena Koutelou and Labis Katsiapis. The charges against them are those of dissemination of false news through Press which practically is their denouncement of a «fascist network» in the Greek Justice system by antisemitic Judges and Prosecutors which aided neo-nazi politician Konstantinos Plevris.

I am reproducing here the appeal of the World Jewish Congress, which expresses my views too . I personally intend to support them not only morally, but in every way within my abilities.

World Jewish Congress

September, 16th 2010

As three Greek human rights activists are going on trial for speaking out against judges who acquitted a notorious anti-Semite and extreme-right politician in Greece, the World Jewish Congress (WJC) has called on the president of the European Parliament to send an official envoy to watch this trial in Athens. The WJC criticized the Greek judiciary for acquitting the self-declared anti-Semite Konstantinos Plevris last year and for now trying to silence the critics of this decision. WJC Vice President and Deputy Secretary-General Maram Stern stated: “We must not allow that people who speak out against bigots such as Mr. Plevris are being prosecuted whilst the hate mongers themselves are being acquitted by the courts.” In a letter to Jerzy Buzek, the president of the European Parliament, Stern called the trial “a perversion of justice” and “an assault on fundamental European values.” He voiced suspicion that parts of the Greek judiciary were not inclined to defend fundamental European values, but consciously acted against them.

In his letter, Stern called on the European Parliament to act: “Against the backdrop of previous court rulings in this case, we urge the European Parliament to dispatch an independent observer to this trial in order to ascertain whether the Greek courts act in agreement with the basic principles of the EU.” The WJC leader declared: “These three courageous people stood up against a notorious hate monger who has repeatedly called for the annihilation of Jews and praised the Nazis. They defended the small Jewish community in Greece, and they deserve our support.” The WJC also wrote letters to Greek President Papoulias, Prime Minister Papandreou and Greek Orthodox Primate Archbishop Ieronymos II, urging them to speak out against the trial and Plevris’ incitement.

The American Gathering of Holocaust Survivors and their Descendants supported the WJC call. Elan Steinberg, its vice-president, said: «Holocaust survivors are appalled that the Greek judiciary has initiated proceedings in which the victims are on trial and a vile hate monger stands as the accuser. Rarely have we seen such a grotesque perversion of justice.  For the Greek courts to effectively act as an agent for a notorious Holocaust denier is a disgrace and an indictment of the Greek judicial system. Plevris has called Jews «subhuman» and is an open admirer of the Nazis. We demand that Greece’s political and religious leaders speak out against this monstrous miscarriage of justice.»

The lawyer and writer Konstantinos Plevris has repeatedly called Jews «subhuman» and said that «our race’s instinct for survival points to the way of war to the death against Jewish Zionism.“ Plevris, an open admirer of National Socialism, was found guilty by a Greek court in 2007 of inciting to racial hatred through statements made in his book ‘Jews: the whole truth’, and condemned to 14 months of imprisonment on probation for three years for “racial insult” and “incitement to hatred and racial violence” on the basis of the 1979 anti-racist law. However, he was later acquitted by an appeals court. Plevris then sued senior representatives of the Greek Jewish community, several journalists as well as human rights activists for libel, and the public prosecutor’s office in Athens started legal action against the Greek Antinazi Initiative for go on trial for publicly denouncing certain judges who participated in the judicial proceedings against Plevris. The trial will commence on 22 September.

Last year, the Greek Jewish community expressed shock after Plevris was acquitted. The Central Board of Jewish Communities in Greece (KIS) declared at the time: «This decision saddens and causes concern among citizens of a modern democratic society as a self-confessed advocate of Nazism and racism remains unpunished though he not only distorts proven historical evidence, but even worse, uses his pen to incite hatred and provoke discrimination and violence against citizens of Greece and Europe…Greek Jewry believes that the fundamental constitutional right of freedom of speech has nothing to do with the direct threats, insults and incitement to racial hatred and violence against the Jews that Plevris includes in his book.”

(via)

Rosh HaShana 5771/ Eβραϊκή Πρωτοχρονιά (5771)

This article is part of an ongoing series aiming at making Judaism, with a millennary greek tradition, a bit more well known. For these reasons it shall be in greek since english-language pages on Rosh HaShana are abundant. Still, if you’re interested in learning more on our greek traditions/ minhag use Google Translate or don’t hesitate to ask for clarifications in the comments bellow. Shana Tova!

Οσοι παρακολουθείτε το ιστολόγιο τακτικά θα παρατηρήσουν οτι είναι το ίδιο σχεδόν κείμενο με αυτό που είχα δημοσιεύσει πέρσι – ορισμένα κείμενα πιστεύω οτι αξίζει να τα ξαναδημοσιεύω και για τους καινούργιους αναγνώστες.

Σε όλους εσάς εύχομαι ότι το καλύτερο για το Νέο Χρόνο και ελπίζω αυτό το ιστολόγιο να ανοίγει ένα παράθυρο σε μια ελληνική καθημερινότητα που έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Για τις υπόλοιπες ευχές διαβάστε το άρθρο μέχρι το τέλος !

Αυτό που επίσης δεν αλλάζει είναι οι ευχές μου στους ανθρώπους που είναι κοντά μου ακόμα και όταν είμαστε μακρυα.

Σανά Τοβά !

—

Γενικά

Η Εβραϊκή θρησκεία αναγνωρίζει περισσότερες από μια Πρωτοχρονιές – άλλη είναι η θρησκευτική, άλλη είναι των δένδρων και άλλη η πολιτική. Ουσιαστικά όμως αυτή που ορίζεται σαν η «κανονική» Εβραϊκή Πρωτοχρονιά, η γιορτή στην οποία αλλάζει η ημερομηνία του χρόνου είναι το Ρος Ασσανά, (ή αλλιώς Ρος Ασανά/Ροσς Ασσανά). Το όνομα της γιορτής στην κυριολεξία σημαίνει Rosh (κεφαλή) Ha (του) Shana (χρόνου) και φέτος ξεκινάει κατά την δύση του ήλιου την Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2010 μέχρι δύση του ηλίου της Κυριακής 10 Σεπτεμβρίου, ενώ φέτος μπαίνουμε αισίως στο 5771 A.M. (anno mundi: από κτίσεως κόσμου).

Γιατί ξεκινάμε στη δύση του ήλιου; Γιατί η ημέρα στο εβραϊκό ημερολόγιο ξεκινά από την δύση του ηλίου και διαρκεί μέχρι την δύση της επομένης, (σύμφωνα με την Γέννεση «και έγινεν εσπέρα και έγινε πρωί, ημέρα πρώτη»). Τυπικά ξεκινά όταν 3 αστέρια εμφανίζονται στον ουρανό αλλά πρακτικά ορίζεται μόνο από την δύση του ηλίου – φέτος στην Ελλάδα πέφτει στις 19.24 σήμερα το απόγευμα (8/9). Ταυτόχρονα είναι και η πρώτη ημέρα του μήνα Τισρί.

Το Ρος Ασσανά είναι αναπόσπαστα δεμένο με το Γιομ Κιππούρ, (Ημέρα Εξιλέωσης – η ιερότερη γιορτή του Ιουδαϊσμού) και αποτελούν τις λεγόμενες Υψηλές Εορτές, ενώ οι ημέρες μεταξύ Ρος Ασσανά και Κιππούρ ονομάζονται Γιαμίμ Νοραϊμ (Ημέρες του Δέους) λόγω του υψηλού βαθμού θρησκευτικότητας τους.

Θρησκευτικά

Σοφάρ και ρόδι

Ολοι αυτοί οι «εξιλεασμοί» και «ημέρες του δέους» που ανέφερα πριν είναι ενδεικτικοί οτι το Ρος Ασσανά έχει δυο πρόσωπα, το ένα είναι η ευθυμία που συνοδεύει την αρχή του χρόνου και το άλλο είναι οτι σημαδεύει την έναρξη μιας περιόδου μετάνοιας που κορυφώνεται το Γιομ Κιππούρ. Αυτό συμβαίνει γιατί θεωρείται οτι στο Ρος Ασσανά ο Θεός μας εγγράφει στο Βιβλίο της Ζωής και καθορίζει το πως θα είναι η χρονιά που θα περάσουμε, ενώ την ημέρα του Γιομ Κιππούρ σφραγίζει τις εγγραφές. Η περίοδος μεταξύ Ρος Ασσανά και Κιππούρ είναι οι Ημέρες τους Δέους που ανέφερα και οι οποίες συνοδεύονται από ιδιαίτερη προσευχές και εφαρμογή του Σ’λιχότ, δηλαδή της αυτοπρόσωπης ζήτησης συγχώρεσης από τα άτομα που υπάρχει περίπτωση να έχουμε αδικήσει και ταυτόχρονα την παραχώρηση συγχώρεσης σε αυτούς που έχουν αδικήσει εμάς. Ενα ιδιαίτερο έθιμο, τουλάχιστον στην Ελλάδα, είναι η Ζιάρα (ισπανοεβραϊκός όρος που σημαίνει επίσκεψη στο νεκροταφείο), για να ζητήσουμε την παρέμβαση των πατέρων μας για να μας συγχωρέσει ο Θεός.

Θεωρητικά όλος ο μήνας που προηγείται, (ο μήνας Ελουλ), θεωρείται ο μήνας της μετάνοιας αλλά ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες η αναζήτηση της συγχώρεσης αποκτά μια ιδιαίτερη βαρύτητα. Δεν θα κάτσω να αναφέρω περισσότερες λεπτομέρειες αλλά θα περιορισθώ να αναφέρω οτι η μετάνοια θεωρείται ύψιστο καθήκον και γίνεται ακόμα και εκ μέρους αυτών που δε μπορούν να συμμετάσχουν, όπως οι άρρωστοι. Επίσης όπως είπαμε η ζήτηση της συγχώρεσης αφορά τον Θεό αλλά κυρίως τον συνάνθρωπο μας. Τέλος η εβραϊκή στάση απέναντι στην συγχώρεση συνοψίζεται στα λόγια του Θεού: «ελάτε σε εμένα και εγώ θα έρθω σε εσάς«.

Έθιμα

Πρώτα, όπως ανάφερα, οφείλουμε να ζητήσουμε συγχώρεση αυτοπροσώπως από τα άτομα του περιβάλλοντος μας – προσοχή όμως, αν δεν σας γνωρίζει μπορεί να νομίσει οτι πάσχετε από καμμία ανίατη ασθένεια και αποφασίσατε να συμφιλιωθείτε με τα γήινα πράγματα. Επίσης οφείλουμε να φροντίσουμε να μοιραστούμε το γεύμα μας με έναν ξένο, χήρα, ορφανό ή άπορο – αυτή η εντολή συνήθως είναι ευκαιρία για αγαθοεργίες.

Δεύτερο είναι οτι οι άντρες οφείλουν να αγοράσουν να καινούργιο ρούχο ή κόσμημα στις γυναίκες τους για την γιορτή – μια εντολή που τηρείται και από τις πιο άθρησκες εβραίες προς απογοήτευση των συζύγων τους. Επίσης τα παιδιά πρέπει να λάβουν ένα καινούργιο παιχνίδι ή γλυκίσματα.

Το Σοφάρ στα Ιωάννινα

Τρίτο να πάμε στην συναγωγή, συχνά την τελευταία στιγμή όπως γίνεται στην Χριστιανική Ανάσταση προς χαρά του ιερέα, για να ακούσουμε το Σοφάρ. Το σοφάρ είναι ένα κέρατο κριαριού το οποίο βγάζει έναν εξαιρετικά υποβλητικό ήχο που παραπέμπει κατ’ευθείαν στην Βίβλο και το άκουσμα του αποτελεί μιτσβά (εντολή με την θετική έννοια) – με το καλό θα ανεβάσω ένα βίντεο με τον ήχο στις Γιαμίμ Νοραϊμ που ακολουθούν.

Τέταρτο είναι να απέχουμε από τις καθημερινές δραστηριότητες – ότι απαγόρευση ισχύει το Σαμπάτ ισχύει και για το Ρος Ασσανά. Ειδικά αυτό δεν το έχω δει ποτέ να συμβαίνει στην Ελλάδα, λόγω του οτι για την κοινωνία είναι μια απλή μέρα.

Πέμπτο είναι οτι η νοικοκυρά και τα κοριτσάκια του σπιτιού ανάβουν κάθε βραδιά δυο κεριά για να καλωσορίσουν την γιορτή.

Πέμπτον και πιο ενδιαφέρον: Την τέλεση ενός ειδικού γεύματος το οποίο θα συνοδεύεται από ορισμένα ειδικά τρόφιμα με συμβολική σημασία. Το γεύμα οφείλει να είναι ιδιαίτερα πλούσιο.

Να προσθέσουμε οτι υπήρχαν και διάφορα τοπικά έθιμα τα οποία συνδέονταν με διάφορες προλήψεις. Κλασικό ήταν το συμβολικό τίναγμα των αμαρτιών: στην Θεσσαλονίκη οι γονείς έβαζαν τα παιδιά να τινάξουν τα ρούχα τους μετά την συναγωγή, ενώ στην Ρόδο έπαιρναν ένα σεντόνι και το τίναζαν στην θάλασσα για να πάρει μακρυά τις αμαρτίες.

Το Γεύμα του Ρος Ασσανά

Μήλο και Μέλι

Το γεύμα του Ρος Ασσανά, (καμμιά φορά ονομάζεται και Σέντερ του Ρος Ασσανά), είναι ένα εορταστικό γεύμα – πρακτικά έχει επικρατήσει να τρώμε ψάρι αλλά μπορεί να είναι οτιδήποτε αρκεί να είναι κάτι ιδιαίτερο. Η ουσία είναι τα ειδικά τρόφιμα (Ασιμανίμ/ Σημάδια) που συνοδεύουν το γεύμα και έχουν ιδιαίτερη σημασία. Αυτά είναι (σε παρένθεση ο ισπανοεβραικός όρος που χρησιμοποιούσαμε σπίτι μου) : μήλο με μέλι, πράσο (prassa), σπανάκι, χουρμά, κολοκύθα (kalavasa), ρόδι και κεφάλι ψαριού (pishkado).

Προφανέστατα το πράσο παραδοσιακά είναι πρασσοκεφτέδες (Κeftes de Prassa), το σπανάκι σπανακόπιτα ή σπανακοκεφτέδες (Keftes de Espinaca) ή πλεόν της μόδας είναι σε φρέσκια σαλάτα, η κολοκύθα μέσα σε μπουρεκάκια από κολοκύθα (Borekas de Kalavasa) κ.ο.κ. Πιστεύω οτι είναι μια καλή ευκαιρία να δοκιμάσετε την συνταγή με τα χαμινάδος που είχα αναρτήσει πριν.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι ακόλουθες μπεραχότ (ευλογίες) για αυτά τα τρόφιμα. Εδώ τις παραθέτω στα ελληνικά αλλά συνήθως λέγονται (ή τουλάχιστον λέγονταν) στα ισπανοεβραϊκά στις Σεφαραδίτικες κοινότητες. Αντίστοιχα βέβαια στις Ρωμανιώτικες κοινότητες η γλώσσα της λειτουργίας ήταν τα ελληνικά:

1. Το Μήλο με Μέλι (η εβραϊκή έκφραση Tapuach b’dvash είναι το όνομα ενός κλασσικού παιδικού τραγουδιού).
   «Είθε ο Θεός να μας προσφέρει μια καλή και γλυκιά χρονιά από την αρχή ως το τέλος»
2. Το Ρόδι
   «Είθε ο Θεός να πληθύνει τις καλές μας πράξεις όπως τους σπόρους του ροδιού»
3. Οι χουρμάδες (στα εβραικά η λέξη χουρμας μοιάζει με το ρήμα καταναλώνεται και ουσιαστικά είναι ένα λογοπαίγνιο)
   «Είθε ο Θεός να θελήσει να καταναλωθούν αυτοί που μας επιβουλεύονται»
   
4. Το Κεφάλι ενός ψαριού
   «Είθε ο Θεός να μας αφήνει να πηγαίνουμε πάνω σε ότι αναλάβουμε και να μας έχει ως κεφαλή και όχι ως ουρά, όταν ακολουθούμε τις εντολές του Κυρίου»

Ενδεικτικά παραθέτω πως ακούγεται στα ισπανοεβραϊκά η πρώτη ευχή:

Sea velontad delantre de ti adonai nuestro Dio y Dio de nuestros padres ke se renove sovre nozotros anyada buena y dulce de presipio de el anyo y asta kavo de el anyo.

Το γεύμα προφανώς ξεκινάει με το Κιντούς, την μπεραχά που ευλογεί το κρασί, από το γηραιότερο μελος της οικογενείας. Μετά μοιράζει το κρασί και λέει την ευλογία για το ψωμί που ειδικά για σήμερα οι καλεσμένοι το βουτάνε σε λίγο μέλι.

Στην συνέχεια αναφέρουμε τις μπεραχότ για τα τρόφιμα που ανέφερα παραπάνω και τρώμε κανονικά το υπόλοιπο γεύμα. Στην θεωρία το Ρος Ασσανά διαρκεί 2 ημέρες και το γεύμα επαναλαμβάνεται την επομένη αλλά πρακτικά δεν συμβαίνει.

Επίλογος και ευχές

Ανέφερα αρκετά αναλυτικά την όλη γιορτή και πρέπει να ομολογήσω οτι αν θα έπρεπε να την συνοψίσω σε δυο γεγονότα που πρακτικά μου έχουν εντυπωθεί έντονα είναι ο ήχος του σοφάρ και η γλυκιά γεύση από το μήλο με μέλι. Θα κλείσω με τις κλασσικές ευχές και ελπίζω ο καινούργιος χρόνος να φέρει σε όλους σας ότι καλύτερο για εσάς και τις οικογένειες σας!

Σανά Τοβά ου μετουκά
(Καλή και Γλυκιά Χρονιά)

K’τιβά βε χατιμά τοβά
(Είθε να γραφθείς και να σφραγιστείς για μια καλή χρονιά)

ή όπως το λέγανε στην οικογένεια μου μισά ισπανικά, μισά εβραϊκά

Anada buena ve tizku lesanim rabot

(Καλή Χρονιά και μακάρι να’χεις πολλές ακόμα)

Ευρωπαϊκή Ημέρα Εβραϊκού Πολιτισμού 2010/European Day of Jewish Culture 2010

Ελληνικά (english translation follows)

Με λίγη καθυστέρηση αξίζει να σημειώσω την σημερινή Ευρωπαϊκή Ημέρα Εβραϊκού Πολιτισμού. Παρά την έντονη φημολογία φέτος για μαζικότερες εκδηλώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η ελληνική συμμετοχή το 2010 περιορίζεται στις δραστηριότητες των 2 εβραϊκών μουσείων στην χώρα μας και τις τίμιες προσπάθειες της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ρόδου.

Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος στην Αθήνα, το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης και η Ισραηλιτική Κοινότητα Ρόδου ανοίγουν τις πόρτες τους με δωρεάν είσοδο, έξτρα ξεναγήσεις, εβραϊκή μουσική και προβολές βίντεο επικεντρωμένα στο φετινό κεντρικό θέμα της ημέρας που είναι η Τέχνη και ο Ιουδαϊσμός.

———————————————————

English

Albeit being a bit late it is worth noting the European Day of Jewish Culture. Despite the rumors about more massive happenings in Athens and Salonica, the greek participation shall limit itself to the events organized by the 2 Jewish Museums and the honest efforts of the Jewish Community of Rhodes.

The Jewish Museum of Greece in Athens, the Jewish Museum of Salonica and the Jewish Community of Rhodes are opening their doors with free entrance, guided tours, Jewish music and videos centred on the main subject of this year which is Art and Judaism.