Γιατί οι Εβραίοι Λογοκρίνονται; Μερικές σκέψεις.

Τα Χρονικά είναι το περιοδικό του εκδίδει το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος/ΚΙΣ τα τελευταία περίπου 40 χρόνια και παραδοσιακά χαρακτηρίζονταν από χαμηλούς τόνους προβάλλοντας πολιτισμικά θέματα που ενώνουν και τονίζουν τους δεσμούς ΕλληνοΧριστιανών και ΕλληνοΕβραίων στην κοινή τους πατρίδα. Τις τελευταίες δεκαετίες περιέχει ένα άρθρο γνώμης στην κύρια σελίδα, που διαπραγματεύεται ένα τρέχον θέμα με τόνους συμβιβαστικούς γνωρίζοντας οτι απευθύνεται κυρίως σε Χριστιανούς. Στην τελευταία έκδοση, (Σεβάτ 5775, Κισλέβ 5776 δηλαδή Ιανουαρίου, Δεκεμβρίου 2015), περιείχε ένα κύριο άρθρο που στηλίτευε την υποκρισία που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία στην οποία το μίσος ενάντια στους εβραίους βαφτίζεται πράξη ιδεολογικού θάρρους ωσάν η Ελλάδα να μην ήταν η πλεον αντισημιτική χώρα του δυτικού κόσμου, ενώ ένα φιλοεβραϊκό άρθρο θα πρέπει πρώτα να αποκηρύξει μετά βδελυγμίας το Ισραήλ για να μην θεωρηθούν ως πράκτορες της Πρεσβείας. Σημείωνε – με ανέλπιστη διορατικότητα – οτι χρειάζεται καλή θέληση και αναγνώριση λαθών, που υπερβαίνει την απλή εφαρμογή των νόμων.

Με άλλα λόγια ήταν ένα καλό άρθρο, ίσως όχι συμβιβαστικό αλλά τουλάχιστον απέφευγε τα συστηματικά ψεύδη που λέμε για να μην δυσαρεστήσουμε τους Χριστιανούς συμπολίτες μας. Σίγουρα ήταν περισσότερο ήπιο από ότι θα έγραφα εγώ και σίγουρα περισσότερο ήπιο από την κατάσταση που περιγράφουν διεθνείς οργανισμοί για τον αντισημιτισμό στην Ελλάδα μας.

Το άρθρο αυτό αποσύρθηκε.

Δε μπορώ να ξέρω γιατί αποσύρθηκε. Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι κρύβεται πίσω από την λήψη μια απόφασης και το σύνολο των προκλήσεων αντιμετωπίζουν. Ας δούμε όμως μια άλλη περίπτωση στην οποία μια οργανωμένη έκφραση του ελληνικού εβραϊσμού, η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να σιωπήσει. Αφορά τον σταθμό του μετρό για τον οποίο είχα γράψει πριν 8 χρόνια – οι εργασίες θα περνούσαν από την πανεπιστημιούπολη που είχε κτισθεί πάνω στο Παλαιό Εβραϊκό Νεκροταφείο και ήταν σίγουρο, όπως και συνέβη, οτι θα αποκάλυπταν εβραϊκούς τάφους. Το γεγονός που ήταν γνωστό στους τεχνικούς κύκλους όπως αποδεικνύεται από το άρθρο του Κώστα Θεολόγου που είχε γράψει ένα σχετικό βιβλίο στην Αυγή.

Γιατί αποδέχονταν κάτι που αντιβαίνει στις στοιχειώδεις ευαισθησίες του ακόμα και πιο άθεου Εβραίου; Η απάντηση βρίσκεται στην μυστική αναφορά της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Ελλάδα που περιέγραφε στους αξιωματούχους του State Department την πρόοδο στο θέμα. Το ενδιαφέρον της Πρεσβείας οφείλονταν στις έντονες πιέσεις που δέχονταν από αμερικανοεβραϊκές θρησκευτικές οργανώσεις που στόχευαν στην διάσωση εβραϊκών νεκροταφείων σε όλο τον κόσμο ως υψίστη θρησκευτική επιταγή, (μιτσβά) – αυτές είχαν και την στήριξη αμερικανών βουλευτών που είχαν καταγωγή από την Θεσσαλονίκη.

Στην αναφορά, που εντάσσεται στα έγγραφα που διέρρευσαν μέσω Wikileaks το 2010, διαβάζουμε οτι ενώ είναι σίγουρο οτι οι εργασίες θα περάσουν μέσα από νεκροταφείο η ΙΚΘ το έχει αποδεχθεί ως τετελεσμένο γεγονός. Γιατί όμως εξέφρασαν την αντίθεση τους ιδιωτικά και δεν αντιτάχθηκαν δημόσια αφού είχαν το ηθικό και νομικό δίκιο με το μέρος τους;

«Saltiel and Thessaloniki Rabbi Shitrit have expressed dismay to GoG authorities over the excavation but have not tried to block it, since such an effort would be impractical and highly unpopular with the majority of residents. «

Στο τηλεγράφημα διαβάζουμε και για ορισμένα άλλα γεγονότα όπως το γεγονός οτι η ΙΚΘ είχε καταθέσει αγωγή ήδη από το 1961 και η οποία για 37 (!) χρόνια βολόδερνε στα δικαστήρια. Οταν τελικά το 1998, λόγω Κτηματολογίου, αναγκάστηκε η δικαιοσύνη να κινηθεί δημιούργησε μεικτή επιτροπή Δημοσίου/ΙΚΘ για να εξετάσει την εύρεση συμβιβασμού. Ακόμα και αυτή αναγκάστηκε να αναγνωρίσει την ιδιοκτησία της ΙΚΘ σε τουλάχιστον 50 από τα 350 στρέμματα. Τελικά η ΙΚΘ δέχθηκε, (η λέξη χρησιμοποιείται καταχρηστικά και αξίζει να σημειωθεί οτι προκάλεσε την παραίτηση του μισού Κοινοτικού Συμβουλίου), να δεχθεί αποζημίωση για 7 στρέμματα πάνω στα οποία κτίστηκε το ΑΧΕΠΑ και να χαρίσει στο Δημόσιο τα υπόλοιπα 43 και να μην διεκδικήσει και τα υπόλοιπα 300. Για αυτά τα 7 στρέμματα δέχθηκε μια πληρωμή 9,9εκ σε ομόλογα του ελλ.δημοσίου. Και πάνω από όλα δεν ήθελε να δυσαρεστήσει τους Χριστιανούς συμπολίτες της.

Στην αναφορά διαβάζουμε και την εχθρική στάση του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και του Πρύτανη Μάνθου, αλλά σε αυτά θα ασχοληθούμε σε μελλοντική ανάρτηση.

Οπότε ανακεφαλαιώνοντας: έχουμε ένα εβραϊκό νεκροταφείο με 350.000 τάφους σε βάθος 18 αιώνων. Τουλάχιστον 50 από τα 350 στρέμματα είχαν σύγχρονους τίτλους ιδιοκτησίας και τα υπόλοιπα ήταν διεκδικήσημα. Το 1942 η Χριστιανική ελίτ της πόλης αιτείται στους Γερμανούς για την άδεια καταστροφής του νεκροταφείου. Το 1944 το ελληνικό κράτος το προσαρτά ως «εγκατελειφθέν». Μετά τον πόλεμο Δημόσιο/Δήμος/ΑΠΘ/Χριστιανική κοινωνία συνεχίζουν να το καταστρέφουν και να το λεηλατούν. Το 1961 η ΙΚΘ ζητάει επίσημα την επιστροφή του από αυτούς που το έκλεψαν. Για 38 χρόνια δεν γίνεται τίποτα. Στο τέλος η ΙΚΘ αποζημιώνεται για 7 στρέμματα, χαρίζει 243 στο Κράτος που την είχε κλέψει ενώ οι ίδιοι φορείς που πρωταγωνίστησαν στην καταστροφή συνεχίζουν να είναι εχθρικοί. Αν σας φαίνονται παρανοϊκά και οι Εβραίοι καταλήγουν και κερατάδες και δαρμένοι ξαναεπιστρέφω στο πώς το εξηγούν οι Εβραίων: «highly unpopular«.

Οι Εβραίοι στην Ελλάδα βρίσκονται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη κατάσταση. Πλεον – τα τελευταία 20 χρόνια – δεν υπάρχουν ανοικτές πολιτικές διακρίσεων όπως η απαγόρευση πρόσληψη σε δημόσια σχολεία ή οι ταυτότητες, παρά ανεπίσημα σε χώρους όπως ο Στρατός. Αντίθετα είναι επιτυχημένα ενταγμένοι στην κοινωνία και απολαμβάνουν συνήθως επαγγελματικής επιτυχίας. Ο αντισημιτικός λόγος είναι δεδομένος και διαδεδομένος, αλλά αυτό δεν μεταφράζεται σε πράξεις βίας εναντίων Εβραίων παρά μόνο ενάντια σε συναγωγές και νεκροταφεία. Σε αντάλλαγμα όμως αποτελεί σιωπηρή παραδοχή εντός της εβραϊκής κοινότητας, οτι πρέπει να κρατά χαμηλό προφίλ και να «μην προκαλεί». Αυτό μεταφράζεται στην μη-διεκδίκηση, στην προσπάθεια κατευνασμού και χαμηλής ορατότητας. Εξαίρεση είναι οι Εβραίοι που θα φορέσουν μαγκέν νταβίντ στο λαιμό ανοικτά, χωρίς να το βάζουν μέσα από την φανέλα. Οπως λέει έμμεσα το άρθρο στα Χρονικά, ο «καλός Εβραίος» είναι ο Εβραίος που αρνείται την εβραϊκότητα του και ο «καλός Χριστιανός φιλο-εβραίος» αυτός που πρώτα αποκηρύττει τους κακούς Εβραίους. Η συγκεκριμένη στάση δεν είναι απλά ένα σύνδρομο καταδίωξης αλλά μια απαραίτητη στρατηγική επιβίωσης – οι πρόσφατες βίαιες επιθέσεις ενάντια σε Χριστιανούς πολέμιους του αντισημιτισμού δείχνουν οτι η βια καραδοκεί.

Μπροστά σε μια κοινωνία στην οποία ο χυδαίος αντισημιτισμός διεμβολίζει κοινωνικά στρώματα και πολιτικούς χώρους ξεκινώντας από τους παράφρονες αναγνώστες της Ελεύθερης Ωρας, μέχρι τους προοδευτικούς μορφωμένους αντισημίτες αρθρογράφους της Αυγής η ευκολία άρθρωσης ειλικρινούς λόγου είναι περιορισμένη. Ακριβώς για αυτό δε μπορώ παρά να θεωρήσω μετά λύπης μου ως απαράδεκτο και προσβλητικό το άρθρο του κ. Δημητρά στο Books Journal στο οποίο εκφέρεται με περιφρόνηση και εμφανή έλλειψη αλληλεγγύης απέναντι στους ανθρώπους που υποχρεώνονται σε σιωπή. Τιμώ τον κ.Δημητρά του οποίου το έργο στο θέμα του αντισημιτισμού είναι ανεκτίμητης αξίας, αλλά απορρίπτω μετά βδελυγμίας ένα άρθρο που βασίζεται σε αλαζονεία. Αναρωτιέμαι αν θα τολμούσε να εκφραστεί με περιφρόνηση απέναντι σε κακοποιημένες γυναίκες που αρνούνται να καταγγείλουν τους συζύγους τους, αντί να σκεφτεί τι μπορεί να κάνει για να βοηθήσει.

Θα σας πρότεινα να κατεβάσετε το -μη λογοκριμένο – τεύχος των Χρονικών που περιέχει εξαιρετικά άρθρα για την εβραϊκή κοινότητα Σουφλίου από τον Θρασύμβουλο Παπαστράτη, ένα κύκλωμα υιοθεσιών από τον Λεόν Σαλτιέλ και από τους κ. Βατόπουλο, Ρηγόπουλο και Βενέτη. Και μιας και είστε εκεί διαβάστε και το άρθρο που το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο δεν θέλει να διαβάσετε. Και αφού το διαβάσετε μπορείτε να πείτε την άποψη σας, αν το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο έχει δίκιο να φοβάται οτι το άρθρο σας προσβάλει.

Ενα συγνώμη στον Αδωνη τον Γεωργιάδη, η Αριστερά με έκανε να δω το φως

Και μορφωμένος, και τρέντυ και ωραίος !

Οφείλω να ομολογήσω οτι μέχρι τώρα υπήρξα σκληρός με τον Αδωνη τον Γεωργιάδη. Το 2007 έγραφα οτι υπήρξε τηλεπωλητής και ευαγγελιστής ενός βιβλίου που προωθούσε τον εξολοθρευτικό αντισημιτισμό, παρέθετα και άρθρα προς τους εκδοροσφαγείς του Ιού που μιλούσαν για αυτόν. Το 2010 τον θεωρούσα τον ελάχιστο παρονομαστή που κρίνει πόσο ηλίθια μπορεί να είναι μια αντισημιτική φήμη – εαν μέχρι και ο Αδωνης την θεωρεί ηλίθια τότε είναι πραγματικά ηλίθια. Το 2011 σήκωνα συναγερμό ενάντια της υπουργοποίησης του – ανέφερα τα αντισημιτικά του σχόλια, θεωρούσα οτι πιθανά θα βοηθούσε τον δάσκαλο του Πλεύρη και αναρωτιόμουν αν κινδύνευε ο Εβραϊσμός στην Ελλάδα. Το 2012 συνέχιζα και αντισημίτη υπουργό τον χαρακτήριζα και βοήθησα ώστε σε κάθε συνέντευξη να τον ρωτάνε για τον ρατσισμό του παρελθόντος – το ξέρω γιατί έχω δει referrals από το εσωτερικό δίκτυο του ΒΒC.

Ομολογώ οτι υπήρξα κορόιδο.

Οχι γιατί έκανα κάπου λάθος, (εκτός από την εκτίμηση οτι ήταν τόσο επικίνδυνος, εκεί ειλικρινά mea culpa), αλλά γιατί θεωρούσα οτι το μέτωπο ενάντια στον αντισημιτισμό, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία οφείλει να είναι αρραγές και χωρίς εκπτώσεις. Που να το ήξερα οτι όλοι οι σύντροφοι – με τους οποίους μιλούσα στο Διαδίκτυο αλλά βρισκόμουν και σε πορείες και σε Αντιρατσιστικά – θα αποφάσιζαν οτι το Μνημόνιο είναι πιο σημαντικό από τον Ρατσισμό και θα καλωσόριζαν ομοφοβικούς, αντισημίτες, εθνικιστές όχι απλά ως συνεργάτες σε μια κυβέρνηση αλλά και ως κομματικούς συντρόφους.

Για να είμαι ειλικρινής η πολιτική είναι η Τέχνη του Εφικτού και θα μπορούσα να δεχτώ τον πολιτικό κυνισμό που επιτάσσει ως λόγω ύπαρξης ενός πολιτικού σχηματισμού την κατάληψη της εξουσίας. Αλλά δεν μπορώ και δεν θέλω να ανέχομαι την προσπάθεια να διατηρούν το οποιοδήποτε moral highground, να προτάσσουν την ηθική στην χάραξη πολιτικής. Και ούτε μπορώ και ούτε θέλω να ανέχομαι την προσπάθεια να καταπιώ τον φασισμό με τον οποίον αυτοί συμμάχησαν και αυτοί επωφελούνται και εμένα βλάπτει, στο όνομα κάποιου γενικού καλού.

Αν  τολμούσε βουλευτής τολμούσε να βγει να πει καραγκιόζηδες όσους είχαν κατέβει στους δρόμους για την δολοφονία του Φυσσα, τι θα είχε γίνει; Αν τολμούσε βουλευτής να μιλήσει για Ευρώπη των σκατοεαμοβούλγαρων, τι θα είχε γίνει; Αν τολμούσε βουλευτής να μιλήσει οτι οι συριζαίοι δε πληρώνουν φόρους στο κράτος αλλά στον σύριζα, τι θα είχε γίνει; Θα ήθελα να ρωτούσα τι θα γίνονταν αν βουλευτής ψήφιζε υπέρ της Χρυσής Αυγής και μετά πήγαινε να χτυπήσει τατουάζ χρυσαυγίτικης τεχνοτροπίας, αλλά ξέρω: με προσωπική παρέμβαση Τσίπρα θα έμπαινε στον ΣΥΡΙΖΑ και θα σάρωνε στις εκλογές.

Μπορεί να μην ξέρω τι θα γίνονταν αν οι δικοί σας στοχοποιούνταν, αλλά ξέρω τι γίνεται όταν στόχος γίνονται Εβραίοι και Ομοφυλόφυλοι (ΛΟΑΔ). Εκεί ζητάμε υπομονή, προσπαθούμε να βαφτίσουμε τους φασίστες βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ως λαϊκούς αντιμνημονιακούς και το ακροδεξιό κόμμα των ΑνΕλ ως «συντηρητική αριστερά» ή «συντηρητικούς σοσιαλιστές».

Οχι

Δεν είμαι μηδενιστής και δεν θεωρώ οτι μια δεξιά συγκυβέρνηση με φασίστες, είναι το ίδιο με μια αριστερή συγκυβέρνηση με φασίστες. Δυστυχώς η Ελλάδα είναι μια συντηρητική χώρα και χωρίς συμμάχους στην ακροδεξιά δε μπορείς να κατακτήσεις την εξουσία. Αυτό όμως που με τρομάζει σύντροφοι είναι η άρνηση σας να ονομάσετε τον φασισμό «φασισμό», τον αντισημιτισμό «αντισημιτισμό», την ομοφοβία «ομοφοβία». Θα μπορούσα να δεχτώ την αναγκαιότητα, το κάλεσμα σε υπομονή αλλά όχι όταν διαπιστώνω οτι τα ζητήματα αυτά απλά δεν υπάρχουν και απλά δε σας ενδιαφέρουν.

O ένας είναι φασίστας και ο άλλος αντιφασίστας. Ποιός είναι ποιός; ΕΣΥ αποφασίζεις !

Αδωνη σε ζητώ συγνώμη, έπρεπε και εγώ να δείξω τον ίδιο πραγματισμό. Άλλωστε και εσύ και τον Πλεύρη αποκήρυξες και τον αντισημιτισμό καταδίκασες και το Ισραήλ στήριξες – τι άλλο θα έπρεπες να κάνεις; Αλλά φευ… Επρεπε να έρθει η Ραχήλ Μακρή, οι εβραιοφάγοι αντισιωνιστές του σύριζα και τα εθνίκια των Ανεξάρτητων Ελλήνων για να σε εκτιμήσω.

Φίλε Αριστερέ (και δεν εννοώ εσένα φίλε πασοκτζή που είδες φως και μπήκες – απευθύνομαι στους αναρχοκομουνιστές): όταν γεμίζεις από δίκαια οργή ενάντια στην αδιαφορία των νοικοκυραίων για τους μετανάστες στο πάτο του Αιγαίου, όταν γεμίζεις από δίκαια οργή ενάντια στα αφεντικά που πυροβολούν μετανάστες στην Μανωλάδα, όταν γεμίζεις από δίκαια οργή από την σύμπραξη ΜΑΤ και Χρυσής Αυγής – πιες μια βαλεριάνα. Θα με βρεις δίπλα σου γιατί αυτά είναι τα ιδανικά μου αλλά αν κοιταχτείς στον καθρέπτη και εσύ ένας νοικοκυραίος είσαι. Προφανώς είμαι και εγώ, αλλά η διαφορά μας είναι οτι εγώ δεν πουλάω αριστεροσύνη.

Αδωνη αν θες μια συμβουλή για το επόμενο άλογο στο οποίο να ποντάρεις; Σε δυο τέρμινα από τώρα θα έρθει μια Λεπέν στην Ελλάδα – δε ξέρω πώς θα μοιάζει – ποια θα είναι – τι πολιτική θα πρεσβεύει. Αλλά έρχεται.

Μορφές του Ελληνικού Εβραϊσμού: Σαμ Προφέτα/ Portraits of Greek Jewry: Sam Profeta

English excerpt:

A few days ago the panhellenic Jewish Youth camp began and Jews from all over Greece gathered to the, unarguably, most successful Jewish happening. A major part of the history of the Kataskinosi has been played by Sam Profeta and to his honour I dedicate this post which tells of his story beginning from the poor streets of Rezi Vardar in Salonica, to the medical experiments in Auschwitz and later on in Gusen II, Mathausen. After the war Sam Profeta, shaken by an incident in Auschwitz where he witnessed a small girl asking her mother on their destination, he keeps faith to his promise of dedicating his life to children. For decades and decades Sam Profeta was behind every children initiative in the Jewish Community of Salonica and through the Jewish Camp, he touched the lives of generations of young Jews earning to be known by everyone not as Sam Profeta but as Uncle Sam. A humble person with an extraordinary legacy – I think you can see it in his eyes in the picture of him at the bottom, (he’s the guy in the left). To read the article in english use this service.

Ελληνικά

Πριν λίγες μέρες μικροί εβραίοι και εβραίες από όλη την Ελλάδα βρέθηκαν όπως κάθε χρόνο στις παιδικές κατασκηνώσεις που διοργανώνει η Κοινότητα της Θεσσαλονίκης εδώ και 50 χρόνια. Με αφορμή τις παιδικές κατασκηνώσεις θεώρησα απαραίτητο να αναφερθώ σε μια από τις μεγαλύτερες μορφές του Ελληνικού Εβραϊσμού μεταπολεμικά, το Σαμ Προφέτα – γνωστό σε όλους τους έλληνες εβραίους ως Θείος Σαμ. Έναν απλό άνθρωπο, χαμηλών τόνων που δεν μπορούμε να ισχυριστούμε οτι ήταν κάτι «ιδιαίτερο» αλλά κατά την ταπεινή μου άποψη αποτελεί από τους ανθρώπους που χωρίς αυτόν ο Ελληνικός Εβραϊσμός θα ήταν απίστευτα φτωχότερος. Πηγές αυτού του άρθρου είναι τόσο η μαρτυρία του στην Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, αποσπάσματα της οποίας θα χρησιμοποιήσω, αλλά και οι αναμνήσεις δικές μου και άλλων εβραίων που τις μοιράστηκαν με εμένα όταν προετοιμαζόμουν για το άρθρο.

Σαλονικείς εβραίοι κατευθύνονται προς τα βαγόνια επί της οδού Εγνατία/ Πηγή:ΥπΕξ

Ο Σαμ Προφέτα γεννήθηκε το 1914 στο στο Ρεζί Βαρδάρ, φτωχοσυνοικία της Θεσσαλονίκης. Μένοντας ορφανός από πατέρα σε ηλικία 2 μηνών, δουλεύει παραγιός σε μπακάλικο μέχρι να τελειώσει την τετάρτη Δημοτικού και μετά αρχίζει και δουλεύει σε κινηματογράφους πουλώντας καραμέλες – στην αρχή στο Ιλιον στο Βαρδάρι και από 14 χρονών στο Αττικό με μια διακοπή το 1935 για το στρατιωτική θητεία στο περίφημο «Σύνταγμα Κοέν»,το 50ο σύνταγμα πεζικού της Θεσσαλονίκης που έδρευε και έδινε το όνομα του στο πεδίο του σημερινού Γ’ Σώματος Στρατού. Στην Κατοχή συνεχίζει να δουλεύει στο Αττικόν ως φροντιστής/ταξιθέτης/υποβολέας στον αθηναϊκό θίασο του Σπυρόπουλου με τον Β.Αυλωνίτη. Μάλιστα με την ίδρυση των γκέτο στην Θεσσαλονίκη ο Σπυρόπουλος προσπαθεί να το βοηθήσει να διαφύγει στην Αθήνα αλλά ο Σαμ Προφέτα αρνείται λέγοντας:

«Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόταση σας. Οσο ζω δε θα σας ξεχάσω ποτέ. Πρέπει όμως να λάβετε υπόψη οτι εμείς οι Εβραίοι έχουμε δυο θρησκείες. Πρώτα την οικογένεια μας και μετά τον Θεό. Και εγώ δε μπορώ να αφήσω την μάνα μου που όλη της τη ζωή αγωνίσθηκε σκληρά για να μας μεγαλώσει.»

Μετά από μερικές μέρες ξεκινάνε οι εκτοπίσεις και ο Σαμ Προφέτα βρίσκεται σε ένα βαγόνι για ζώα του ΟΣΕ που ξεκινούσε από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης για ένα ταξίδι 8 ημερών τον Απρίλιο του 1943 προς το Αουσβιτς Μπιρκενάου, μοιράζομενος την μοίρα άλλων 48000 σαλονικιών. Μέσα σε λίγες ώρες από την άφιξη του είχε ήδη χάσει την μητέρα του και τις δυο αδελφές του αφού οδηγήθηκαν αμέσως στους θαλάμους αερίων και μετά στα κρεματόρια.

Οπως ο ίδιος διηγείται:

Mας φόρεσαν κάτι ριγωτές στολές και μας χάραξαν με τατουάζ έναν αριθμό στο αριστερό μας χέρι. Ο δικός μου αριθμός είναι ο «111.383«. Mας κράτησαν δέκα μέρες καραντίνα. Ρωτήσαμε τους κάπο, που ήταν Πολωνοί ή Γερμανοί ποινικοί κατάδικοι, πότε θα ανταμώσουμε τους δικούς μας. Αυτοί γελούσαν ειρωνικά, μας έδειχναν τα κρεματόρια με τα ψηλά φουγάρα που έβγαζαν συνέχεια καπνό και μας έλεγαν: «Εκεί είναι οι συγγενείς σας». […] Άρχισαν να μας βάζουν σε σκληρές δουλειές. Κουβαλούσαμε βαγόνια με χώματα, σπάγαμε πέτρες, ανοίγαμε δρόμους. Η τροφή ελάχιστη. Έτσι σε μια βδομάδα ήσουν πια έτοιμος για το φούρνο, γιατί συχνά, ιδιαίτερα όταν έφταναν καινούργιες αποστολές, έκαναν διαλογές κι εξόντωναν τους παλιότερους κατάδικους που είχαν εξαντληθεί από τις βαριές δουλειές.

Η στιγμή όμως που τον σημαδεύει αφορά ένα μικρό παιδί:

Παιδιά στο Αουσβιτς /Πηγή:ΥπΕξ

Σε μια απ’ αυτές τις νέες αποστολές, που έφταναν συνέχεια, είδα μια μάνα να κρατά ένα μωρό στην αγκαλιά και να σέρνει απ’ το χέρι ένα άλλο μεγαλύτερο παιδί που ρωτούσε: «Μαμά, πού θα μας πάνε;» Κι εκείνη απάντησε: «Πρώτα θα κάνουμε μπάνιο κι ύστερα θα συναντήσουμε το μπαμπά, τον παππού, τη γιαγιά και τους άλλους».
Σήκωσα τότε τα μάτια στον ουρανό και άρχισα να παρακαλάω τον Θεό λέγοντας: «Θεέ μου μπορεί εμείς οι μεγάλοι να φταίμε και να μας καταδικάζεις. Κάνε όμως το θαύμα σου για αυτά τα παιδιά». Παρακάλεσα και τον Χριστό που αναστήθηκε, καθώς και όλους τους θεούς κάθε θρησκείας που γνώριζα, μέχρι και τον Βούδα, για να σωθούν τουλάχιστον τα παιδιά.Κι είπα ακόμα οτι αν κατά λάθος βγω ζωντανός από δω, θα αφιερώσω τη ζωή μου στα παιδιά.

Λίγο καιρό μετά μεταφέρεται στο Αουσβιτς, «που μπροστά του το Μπίρκεναου ήταν παράδεισος» όπως αναφέρει. Εκεί, μαζί με άλλους οδηγείται στο διαβόητο Μπλοκ 10 που ήταν το μέρος όπου λάμβαναν μέρος τα ιατρικά πειράματα στους κρατούμενους. Υπήρξε ο μόνος από εκείνη την συγκεκριμένη ομάδα που επέζησε αλλά αυτά τα πειράματα του στέρησαν την δυνατότητα να κάνει την δική του οικογένεια. Δεν γνωρίζουμε ποιος ακριβώς έκανε τα πειράματα στην περίπτωση του Σαμ Προφέτα αλλά από τις περιγραφές πιθανολογείται οτι ευθύνεται ο Χορστ Σούμαν.

Από την δίηγηση του στο Άουσβιτς διηγείται διάφορες ιστορίες – χαρακτηριστικά αναφέρω την απελευθέρωση του από τους Αμερικανούς στο στρατόπεδο Γκούσεν ΙΙ, παράρτημα του Ματχαουζεν:

Οσο οι γερμανοί έβλεπαν πως χάνουν τον πόλεμο, τόσο αγρίευαν. Δεν θα ξεχάσω έναν που κάθε μέρα έρχονταν, μ’ εδερνε χωρίς λόγο, κι έφευγε. Έκανε το κέφι του.

Επιζώντες στο Ματχαουζεν-Γκούσεν ΙΙ/Πηγή:wikimedia

Στις 18 ιανουαρίου του 1945 εκκενώσαν το Άουσβιτς, γιατί πλησίαζαν οι Ρώσσοι. Μας πήγαν πεζοπορία δυο μέρες ως το Γκλάιβιτς, εκτελώντας όποιον δεν μπορούσε να περπατήσει. Aπό κει μας φόρτωσαν σε βαγόνια, με 25 κάτω από το μηδέν, και μας μοίρασαν σε διάφορα στρατόπεδα. Εγώ απελευθερώθηκα από τα αμερικανικά στρατεύματα στο Γκουζεντσβάι της Αυστρίας, που είναι παράρτημα του στρατοπέδου Μαουτχάουζεν. Εγώ είχα φτάσει στα όρια της εξάντλησης. […] Όταν ήρθαν οι Αμερικάνοι και μάζευαν τα πτώματα, με πέρασαν κι εμένα για πεθαμένο. Είδαν όμως ότι οι σφυγμοί μου χτυπούσαν ακόμη και κατάλαβαν πως ζω. Εγώ είδα τους φίλους να στέκονται πάνω μου και να μου φωνάζουν: «Ξύπνα, Σάμη! Λευτερωθήκαμε! Μη μας αφήνεις τελευταία ώρα!» Κρατούσαν μια ελληνική σημαία που έφτιαξαν με κουρέλια που μάζεψαν από εδώ κι από εκεί και τραγουδούσαν τον εθνικό μας ύμνο: «χαίρε, ω, χαίρε ελευθεριά». Ήμουν, όπως μου είπαν αργότερα, 28 κιλά. Oι Αμερικανοί με περιποιήθηκαν καλά επί τρεις μήνες, με ορούς και αποστειρωμένο αίμα. Όταν συνήλθα και στάθηκα στα πόδια μου, μ’ έστειλαν στη Γαλλία, όπου έγινα τελείως καλά, και ύστερα γύρισα στην αγαπημένη μου Ελλάδα, φιλώντας το χώμα της και κλαίγοντας από χαρά.

Η επιστροφή στην Θεσσαλονίκη υπήρξε τραυματική – όχι μόνο είχε χάσει την μητέρα του και την οικογένεια του αλλά ολόκληρη η πόλη είχε πλεον αλλάξει μετά την μαζική εξόντωση 55.000 εβραίων σαλονικιών. Οι επιζώντες ζουν σε παραπήγματα αφού είτε το σπίτι τους είχε καταστραφεί, είτε είχε οικειοποιηθεί από τους 12.000 μεσεγγυούχους δωσίλογους – ενώ οι τάφοι των οικογενειών τους λεηλατούνται από τυμβωρύχους και οι ταφόπλακες χρησιμοποιούνται σε κρατικές και ιδιωτικές κατασκευές. Τραγικά, τα ιατρικά πειράματα που υπέστη στο Αουσβιτς τον γλυτώνουν από την επιστράτευση για να πολεμήσει στον Εμφύλιο, ενώ ο ίδιος ζει μαζί με μια άλλη οικογένεια σε ένα σπίτι που νοικιάζουν για τα πρώτα χρόνια.

Σύντομα ξαναπιάνει δουλειά στους κινηματογράφους και γίνεται μέλος σε ένα από τα δυο «μπουλούκια» που είχε τότε η Θεσσαλονίκη. Ειδικότητα του γίνονται οι τεράστιες ζωγραφιές με τους τίτλους των έργων στους διάφορους κινηματογράφους που λειτουργούν ως ρεκλάμες και για πολλά χρόνια ασχολείται με αυτά.

Ταυτόχρονα μένει πιστός στην υπόσχεση του και δραστηριοποιείται στην Κοινότητα στο τομέα της παιδικής περίθαλψης. Ενώ στην αρχή χρησιμοποιείται από την Κοινότητα ως υπάλληλος, στην συνέχεια βρίσκεται πίσω από κάθε πρωτοβουλία που σχετίζεται με παιδιά. Φροντίζει για την σίτιση των καινούργιων μωρών που γεννιούνται στα παραπήγματα από τους πρόσφυγες από τα στρατόπεδα και στην συνέχεια με το θέμα της μόρφωσης. Διοργανώνει τις πρώτες προσπάθειες για την δημιουργία ειδικών πρωτοβουλιών για τα παιδιά και την νεολαία, ενώ για χρόνια διοργανώνει το παιδικό Καμπαλατ Σαμπάτ στο Κέντρο Νεολαίας, (το σημερινό παιδικό κέντρο ονομάζεται «Θείος Σαμ» προς τιμή του), συμμετέχοντας ο ίδιος κάθε Παρασκευή στα διάφορα παιχνίδια. Αποτελεί μάλιστα την κινητήρια δύναμη για την δημιουργία των παιδικών κατασκηνώσεων της ΙΚΘ στην Περαία και μετέπειτα των πανελλήνιων παιδικών κατασκηνώσεων στην Χαλκιδική και μετά στην Πιερία. Η δράση του δεν είναι διοικητική αλλά είναι ο ίδιος που παίζει με τα παιδιά και έτσι γίνεται γνωστός σε γενιές ελληνοεβραίων ως Θείος Σαμ.

Σχολική μεταπολεμική τάξη /Πηγή:Γιαντ Βασέμ

Ο Θείος Σαμ δεν έχει να επιδείξει εντυπωσιακά επιτεύγματα – υπήρξε άνθρωπος χαμηλών τόνων με, (και λυπάμαι για το μελόδραμα αλλά είναι αλήθεια), μάτια που έλαμπαν όταν έβλεπαν παιδιά. Δεν υπήρξε «σταρ» αλλά δούλεψε ήσυχα και ακατάπαυστα για δεκαετίες μέχρι τα βαθιά γεράματα του για τα παιδιά. Το σύνολο του σημερινού Ελληνικού Εβραϊσμού χρωστάει πολλά σε έναν άνθρωπο που έκανε την δική του προσωπική τραγωδία, την κινητήριο δύναμη για να κάνει δική του οικογένεια του γενιές και γενιές εβραιόπαιδων.

Κλείνω με μια φωτογραφία που μαζί με αυτή από την Πλατεία Ελευθερίας είναι από τις πιο εύγλωττες – ο Θείος Σαμ είναι στα αριστερά, οι άλλοι τρεις είναι ο Μωυς Αμίρ, ο Αβρααμ Ρομπίσα και ο Μπαρουχ Σεβή και δείχνουν τους αριθμούς τους στον φωτογραφικό φακό.

Las Incantadas (by sobraluz)

Σπάνια βρίσκω αναρτήσεις τόσο καλά γραμμένες που δεν χρειάζεται τίποτα άλλο από το να τις αναδημοσιεύσω εδώ τεκμηριώνοντας πως η ιστορία μιας πόλης είναι αδύνατον να ειπωθεί αποσπασματικά – απολαύστε αυτή την ανάρτηση από την sobraluz:

Οι εβραϊκές γειτονιές της Θεσσαλονίκης ήταν πολλές και ασφυκτικά χτισμένες, καταλαμβάνοντας το κέντρο της πόλης από το παραλιακό τείχος μέχρι την βυζαντινή Μέση Οδό(σημερινή Εγνατία), με τους Μουσουλμάνους να κατοικούν στα «μπαΐρια» ( την Άνω Πόλη, ή Ακρόπολη ή Καφέ Κουλέ όπου οι συνθήκες ήταν σαφώς καλύτερες) και τους Χριστιανούς να «σπρώχνονται» προς τις ακρινές intra muros γειτονιές, τον Άγιο Μηνά και το Ιπποδρόμιο. Μια τέτοια εβραϊκή γειτονιά, η βορειότερή τους, ήταν η Rogos. Εκτείνονταν από την Παναγία Χαλκέων(Κόκκινη Εκκλησία) ώς την περιοχή των τούρκικων λουτρών «Ο Παράδεισος» και τη ρωμαϊκή εξέδρα για τους επίσημους της οποίας τα απομεινάρια βλέπουμε σήμερα εκεί μπροστά. Καταλάμβανε δηλαδή τη βόρεια όχθη της Εγνατίας μέχρι περίπου τα όρια του ρωμαϊκού forum που έτσι κι αλλιώς ήταν καταχωμένο από τα χρόνια του Θεοδόσιου του Β΄.

Στη συνοικία αυτή υπήρχε, ενσωματωμένο στο σπίτι του πλούσιου εβραίου υφασματέμπορου Λιάτσι Αρδίτη , ό,τι είχε απομείνει από τη «Στοά των Ειδώλων», το μνημείο δηλαδή που είχαν ανεγείρει οι Ρωμαίοι περίπου το 2ο αι. για να στολίσουν την νότια είσοδο στο forum , από τη μεριά δηλαδή της σημερινής Εγνατίας. Η μνημειακή αυτή είσοδος αυτή αποτελούνταν από κιονοστοιχία με τέσσερις πεσσούς, διακοσμημένους αμφίπλευρα με ανάγλυφες ολόσωμες μυθολογικές μορφές, σε φυσικό μέγεθος. Μια νεανική μορφή Διονύσου, την Αριάδνη στεφανωμένη με φύλλα κληματαριάς, τη Λήδα σε αιώνιο σύμπλεγμα με τον κύκνο, τον Γανυμήδη σε -αδιανόητο για τη σημερινή Θεσσαλονίκη του Άνθιμου- σύμπλεγμα με τον αετό, την Αύρα με αέρινο χιτώνα, τη μορφή του Διόσκουρου και της Φρύνης, της Μαινάδας. Σύνολο δηλαδή που παρέπεμπε στη λατρεία του Διονύσου.

Αυτές οι μορφές ήταν τα «Είδωλα» για τους Χριστιανούς. Για τους Σεφαραδίτες γείτονες πάλι ήταν οι «Incantadas», οι Μαγεμένες. (Σημ: και Suret Maleh, φιγούρες των αγγέλων από τους Τούρκους αν και Incantadas ήταν η καθημερινή ονομασία / source)

Το 1753 ο βρετανός ζωγράφος Stuart μαζί με τον αρχιτέκτονα Revett επισκέφθηκαν το σπίτι, όπου βρίσκονταν τα «είδωλα», με τη μεσολάβηση του βρετανού προξένου. Τη σκηνή αποθανάτισε ο Stuart σε χαρακτικό το οποίο έχει επιχρωματιστεί.

Σημ.: Επισκέπτες φτάνουν στο σπίτι ενός Εβραίου εμπόρου για να δουν τις Incantadas. Ο οικοδεσπότης προσφέρει καφέ στον Βρετανό πρόξενο· η γυναίκα και οι κόρες του παρακολουθούν από το μπαλκόνι. Στο βάθος, οι Βρετανοί αρχαιοδίφες Τζέιμς Στιούαρτ και Νίκολας Ρέβετ, ο γιος του προξένου (ο μόνος ντυμένος ευρωπαϊκά) και ο Έλληνας δραγουμάνος του προξένου. Η εικόνα αυτή, φτιαγμένη το 1754, είναι η πρώτη "ζωντανή" απεικόνιση της πόλης που σώζεται.(source)

Τα ανάγλυφα αφαίρεσε ο παλαιογράφος Εμμανουήλ Μίλερ και τα μετέφερε στη Γαλλία το 1864. Είχε ακολουθήσει τη συνηθισμένη πρακτική της δωροδοκίας των Οθωμανικών αρχών για εξασφαλίσει τη σχετική άδεια.

Μέχρι και τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 στην περιοχή δίπλα από τα Λουτρά Παράδεισος στο ύψος της Εγνατίας τα κατάλοιπα αυτής της κιονοστοιχίας βρίσκονταν στην αυλή ενός σπιτιού. Η τελευταία αυτόπτης μάρτυρας των «Μαγεμένων» , η Ζεντίλ Κοέν, ήταν ήδη ογδοντάχρονη στα1939 όταν αφηγήθηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» το τελευταίο κομμάτι της ιστορίας των Incandadas και την πώληση του σπιτιού σε έναν άλλο υφασματέμπορο, τον Μωύς Μπενβενίστε. Το σπίτι του πλούσιου εμπόρου και οι τελευταίες μνήμες από τις «Μαγεμένες» χάθηκαν στην πυρκαγιά του ’17 μαζί με την φυσιογνωμία του ιστορικού κέντρου μιας πόλης που ιδρύθηκε ελληνική, έγινε ρωμαϊκή,βυζαντινή, οθωμανική και εβραίικη. Για να καταλήξει στις αρχές του περασμένου αιώνα τόπος άφιξης χωροφυλάκων από την παλιά Ελλάδα , χώρος υποδοχής προσφύγων από την Ανατολία και-τώρα στα κοντά- αρένα για μακεδονικά συλλαλητήρια.

Σήμερα οι Μαγεμένες βρίσκονται στο μουσείο του Λούβρου, κάτω από μία σκάλα, με τους αριθμούς 1391 -1401. Μερικοί τις ονομάζουν- κομμάτι συμπλεγματικά- «Καρυάτιδες της Θεσσαλονίκης».

Και για εμάς, τι απομένει; Ας μετρήσω.
Το πατρικό σπίτι, διακόσια μέτρα από τη φευγάτη σκιά των Μαγεμένων. Το επάνω από την Εγνατία κομμάτι της πλατείας Αριστοτέλους που ήταν τότε η Rogos, πλατεία Σαχάρας για τον πατέρα , τώρα ονομάζεται Δικαστηρίων. Καλό μέρος για το πρώτο εφηβικό ραντεβού. Τα αυγά καμινάδας που έβλεπα μικρό παιδί στην Αγορά Μοδιάνο και δυο τρεις Εβραίες συμμαθήτριες στο 43ο Δημοτικό (σήμερα Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα) που εξαιρούνταν από το μάθημα των θρησκευτικών. Κι ακόμη, τα arodeadikos de merejena, κεφτεδάκια τυλιγμένα σε τηγανιτές μελιτζάνες κι όλα μαζί φουρνισμένα σε πικάντικη ντοματάδα. Φαγάκι καλοκαιρινό και ταυτόχρονα homage στο σεφαραδίτικο παρελθόν της πόλης.
Ελάχιστα σπαράγματα μνήμης από δεύτερο χέρι, οι διηγήσεις του πατέρα για τους Εβραίους της Σαλονίκης που ζούσαν προπολεμικά και εργάζονταν δίπλα-δίπλα με τους Χριστιανούς. Το ιδίωμά τους, με κωμική συμπάθεια στη φωνή του, που ακούω ακόμη καθαρά:
-Αντιό, άντε και σύ! Πότε κι εσύ; όταν μάθαιναν ότι πέθανε κάποιος Χριστιανός μαγαζάτορας.
Το κοπάδι των Εβραίων που διέσχιζε σιωπηλό και υποταγμένο την Εγνατία μέσα στην Κατοχή, ηλικιωμένες κυράδες με τις μακριές γούνες και τις βαλίτσες στο χέρι. Ο πατέρας έλεγε ότι τραβούσαν από το χέρι γνωστά τους, συνομήλικα Εβραιόπουλα, να βγούν απ΄τη γραμμή, να σωθούν, κι αυτά δεν ήθελαν…
Και τέλος, από τα διαβάσματα, η χαμένη μετά την πυρκαγιά, οδός Χαχάμ Ματαλών, η σημερινή Βασιλέως Ηρακλείου και το σχετικό τραγουδάκι:

La kalega de Matalon
la fago yo skalera.
Para suvir y abachar,
Kαrolina,
dare mi vida entera.

Την οδό του Ματαλών
θα την κάνω σκάλα.
Για να ανέβω και να κατέβω
Καρολίνα
δίνω και τη ζωή μου.

———————————————————————————————————————————————–

Δεν έχει πολλά να σχολιάσω παρά το όταν πρώτη φορά διάβασα αυτό το κείμενο πριν αρκετούς μήνες, όταν έκανα μια έρευνα για μια δική μου ανάρτηση, δεν μπόρεσα παρά να παρατηρήσω την διαφορά ήθους μεταξύ της sobraluz και των αδάμαστα ελληνοπρεπών τιμητών της ιστορίας της πόλης, (περισσότερα σε αυτή την ανάρτηση που εξιστορεί την σύγχρονη τύχη τους). Αν βρεθείτε στο Λούβρο αφιερώστε 5 λεπτά για αυτά τα αγάλματα, Ρωμαϊκή κληρονομιά, που όμως εβραίοι, τούρκοι και έλληνες αισθανόντουσαν μέρος μια κοινής σαλονικιώτικης ιστορίας.

Οι Incantados

Τα αγάλματα βρίσκονταν σ’ενα σοκάκι της συνοικίας Rogos, και ο Μίλλερ σκόπευε ν’αποκλείσει την περιοχή με στρατιώτες, ώστε αυτός και οι άντρες του να μπορούν να δουλέψουν χωρίς αντιπερισπασμούς από τους ντόπιους.

…

Μα η λαϊκή κατακραυγή δεν κόπασε. Καθώς οι ναύτες ετοίμαζαν τα κάρα που θα μετέφεραν τα μάρμαρα στην αποβάθρα, «γέμισε ο τόπος κόσμο, και ο πληθυσμός αντέδρασε με πρωτοφανή τρόπο – εξωπραγματικές διαδόσεις, κουτσομπολιά, απίστευτοι παραλογισμοί. Ολοι οι ξένοι πρόξενοι θα τηλεγραφήσουν στην Κωσταντινούπολη για να εμποδίσουν την απομάκρυνση των αγαλμάτων»

…

H επιγραφή στο Λούβρο

Τα σημάδια της έχθρας όμως δεν τελείωναν είτε από τους Εβραίους είτε από τους Τούρκους, οι οποίοι εξακολουθούσαν να ελπίζουν σε μα ακυρωτική διαταγή του Σουλτάνου. Οι Γάλλοι ναύτες δέχτηκαν επίθεση, όπως και ο ίδιος ο Μίλλερ κάποια στιγμή.

Θεσσαλονίκη, Πόλη των Φαντασμάτων / Mark Mazower

(οι φωτογραφίες είναι από δική μου επίσκεψη στο Λούβρο)

ΓΙΑ ΣΧOΛΙΑ ΣΤΗΝ SOBRALUZ (ΚΛΙΚ)

Εβραίοι και Ομοφυλοφιλία / Jews and Homosexuality

English summary of «Jews and Homosexuality»

In Greece there is the tendency to see Jews as these strange, dark clad guys with long sideburns ignoring the immense wealth of the Jewish cultural tradition and the amazing variety of the Jewish world. This post is mainly aimed in my greek readers, as to present them with one aspect of contemporary Judaism they are unfamiliar with – Jews and homosexuality. If you want to read this post please use this link to Google Translate because this is going to be a greek-only post; sorry to all english speakers.

Στην Ελλάδα υπάρχει η τάση να παρουσιάζονται οι εβραίοι ως κάτι φανατικοί με κοτσιδάκια αγνοώντας το τεράστιο πλούτο της εβραϊκής πολιτισμικής παράδοσης και την απίστευτη ποικιλία του εβραϊκού κόσμου. Οπότε ας ασχοληθούμε με ένα θέμα τελείως διαφορετικό…

Εβραίοι και Ομοφυλοφιλία

Ας ξεκινήσουμε με μερικές παραδοχές: η Τορά, (δηλαδή η Παλαιά Διαθήκη κατά τον Χριστιανισμό), μιλάει ξεκάθαρα εναντίον της ομοφυλοφιλίας. Για την ακρίβεια αυτό που καταδικάζει ξεκάθαρα είναι οι ανδρικές ομοφυλοφιλικές σεξουαλικές σχέσεις και το cross dressing, ενώ οι λεσβιακές σχέσεις καταδικάζονται έμμεσα. Ο διαφορετικός σεξουαλικός προσανατολισμός είναι αποδεκτός αρκεί τα άτομα να αποφεύγουν την ίδια την πράξη. Η σημερινός Ιουδαϊσμός μην έχοντας ένα κεντρικό δόγμα, όπως άλλες θρησκείες σαν τον Χριστιανισμό στις διάφορες εκδοχές του, έχει υιοθετήσει διαφορετικές πρακτικές ανάλογα με τα διάφορα ρεύματα μέσα στις τάξεις του.

[Μικρή σημείωση: τα ρεύματα αυτά δεν αποτελούν διαφορετικές θρησκείες μεταξύ τους και ούτε αλληλοχαρακτηρίζονται ως αιρετικοί, με εξαίρεση την μικρή οικογένεια των Σαμαρειτών, όπως συμβαίνει στα διάφορα χριστιανικά δόγματα. Τα κυριότερα ρεύματα είναι ο Ορθόδοξος Ιουδαϊσμός, ο Συντηρητικός Ιουδαϊσμός, ο Μεταρρυθμιστικός Ιουδαϊσμός και ο Αναδομητικός Ιουδαϊσμός.]

Στον Ορθόδοξο Ιουδαϊσμό η ομοφυλοφιλία αποτελεί αμαρτία και ειδικότερα η σοδομία είναι μεταξύ των πιο σημαντικών αμαρτιών. Η πιο ακραίες εκφράσεις του Ορθόδοξου Ιουδαϊσμού βλέπουν την ομοφυλοφιλία ως ανοικτή επανάσταση ενάντια στον Θεό και ειδικότερα το Ισραήλ έχει δει ορισμένες σκληρές αντιπαραθέσεις μεταξύ των ακραίων ορθόδοξων και της mainstream ισραηλινής κοινωνίας η οποία είναι αρκετά εως πολύ φιλική προς την GLBT κοινότητα. Highlight: η κοινή διαμαρτυρία των ηγετών της εβραϊκής, μουσουλμανικής και χριστιανικής κοινότητας στην Ιερουσαλήμ για το Gay Pride το 2000. Αξίζει να σημειωθεί οτι ένας αυξανόμενος αριθμός ορθόδοξων ραβίνων έχουν δηλώσει δημόσια την ομοφυλοφιλία τους.

Στον Συντηρητικό Ιουδαϊσμό η παραδοσιακή πολιτική ήταν αυτή της ανοχής αν και η ομοφυλοφιλία επισήμως καταδικαζόταν και οι θρησκευτικοί γάμοι απαγορεύονταν. Πρόσφατα όμως η Committee on Jewish Law and Standards υιοθέτησε 3 διαφορετικές responsa που επιτρέπουν στους τοπικούς ραβίνους να υιοθετήσουν μια κατά συνείδηση προσέγγιση πάνω στο θέμα της ομοφυλοφιλίας. Πολλές κοινότητες συνεχίζουν να θεωρούν την ομοφυλοφιλία ως απαγορευμένη πράξη, ενώ ορισμένες άλλες πλέον καλωσορίζουν τους ανοικτά gay άνδρες και ανοικτά λεσβίες γυναίκες. Μάλιστα ορισμένα Συντηρητικά ραβινικά σεμινάρια ανακοίνωσαν οτι είναι έτοιμα να δεχθούν τους πρώτους και τις πρώτες gay και λεσβίες ραβίνους, χωρίς αυτό να απαγορεύει να υπάρχουν ήδη Συντηρητικοί ραβίνοι που συζούν με τον σύντροφο τους και έχουν παιδιά.

Η Ραβ.Τοβά Σπίτζερ

Ο Μεταρρυθμιστικός Ιουδαϊσμός, ο οποίος αποτελεί την μεγαλύτερη μερίδα των εβραίων στις ΗΠΑ, έχει αποδεχθεί πλήρως τους ομοφυλόφιλους μεταξύ των μελών του. Ηδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 είχαμε τους πρώτους gay ραββίνους και σύντομα μετά τις πρώτες λεσβίες ραβίνους. Οσο αφορά τον γάμο η αρχική θέση ήταν η πλήρη στήριξη υπέρ του πολιτικού γάμου μεταξύ των ομοφυλοφίλων, ενώ σήμερα γίνεται αποδεκτός και ο θρησκευτικός γάμος. Μάλιστα η συμμετοχή του Μεταρρυθμιστικού Εβραϊσμού υπέρ των δικαιωμάτων της GLBT κοινότητας αποτέλεσε ένα από τους πιο σημαντικούς πυλώνες του κινήματος στην δεκαετία του ’80, ενώ ακόμα και σήμερα πάρα πολλοί εβραίοι ακτιβιστές βρίσκονται στην πρωτοπορία της GLBT κοινότητας, (πχ οι 100 ραβίνοι του Jews for Marriage Equality).

Ο Αναδομητικός Ιουδαϊσμός υπήρξε η πρώτη κοινότητα που αποδέχθηκε ανοικτά την ομοφυλοφιλία από την δεκαετία του ’70, ενώ ομοφυλόφιλοι είναι δεκτοί στα ραβινικά σεμινάρια ήδη από το 1985. Μάλιστα η σημερινή πρόεδρος του Αναδομητικού Ραβινικού Συμβουλίου είναι η Rav.Toba Spitzer η οποία είναι λεσβία, (στην φωτ0γραφία).

Η αποδοχή της ομοφυλοφιλίας στον παγκόσμιο εβραϊσμό.

Φλαιερ της Μπεθ Σιμχά Τορά

Στης ΗΠΑ: όπως είπαμε η πλειοψηφία του αμερικανικού εβραϊσμού όχι μόνο αποδέχεται την ομοφυλοφιλία, αλλά πολλοί ραβίνοι είναι gay και λεσβίες, ενώ η δέσμευση υπέρ των πλήρων πολιτικών δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων αποτελεί μια ιστορική παράδοση του Αμερικάνικου Εβραϊσμού. Αξίζει να σημειωθεί οτι η πρώτη αποκλειστικά GLBT συναγωγή Μπετ Χαιμ Χαντασιμ ιδρύθηκε το 1972 στο Λος Αντζελες, ενώ η σημερινή μεγαλύτερη GLBT συναγωγή είναι η Μπετ Σιμχά Τορά στην Νέα Υόρκη με 800 οικογένειες ως μέλη. Σήμερα υπάρχουν περίπου 30 συναγωγές που είναι αποκλειστικά gay/lesbian.

Gay Pride στο Τελ Αβίβ

Στο Ισραήλ: το Ισραήλ είναι όπως πάντα μια χώρα των αντιθέσεων. Η κυριαρχία του Ορθόδοξου Ιουδαϊσμό στο Ανώτατο Ραβινικό Συνέδριο της χώρας οδηγεί ώστε η συντριπτική πλειοψηφία του θρησκευτικού χώρου να μην κάνει αποδεκτή την ομοφυλοφιλία και μερίδα του ορθόδοξου πληθυσμού είναι ανοικτά εχθρική. Από την άλλη η ισραηλινή κοινωνία στο σύνολο της αποδέχεται την ομοφυλοφιλία και η Dana International αποτελεί μια παγκόσμια transgender εικόνα . Χαρακτηριστικά αξίζει να αναφερθεί οτι το Ισραήλ μεν δεν αναγνωρίζει τους πολιτικούς γάμους είτε ετεροφυλοφιλικούς, είτε ομοφυλοφιλικούς αν έχουν τελεσθεί στο Ισραήλ αλλά μόνο αν έχουν τελεσθεί στο εξωτερικό. Ετσι μπορεί οι ομοφυλόφιλοι να μην μπορούν να παντρευτούν στο Ισραήλ, αλλά αν το κάνουν σε κάποια άλλη χώρα ο γάμος αναγνωρίζεται κανονικά στο Ισραήλ και επιπλέον επιτρέπεται η υιοθεσία παιδιών. Αξίζει να σημειωθεί το κύμα παλαιστίνιων πολιτικών προσφύγων από την Γάζα και την Δυτ.Οχθη προς το Ισραήλ, αφού η ομοφυλοφιλία σε αυτές τις περιοχές συχνά οδηγεί στην εκτέλεση τους.

Στον κόσμο: δεν υπάρχει συγκεκριμένη τάση και η στάση των τοπικών κοινοτήτων συνήθως ευθυγραμμίζεται με την στάση της τοπικής κοινωνίας. Πχ ενώ στην Αυστραλία γενικώς κυριαρχεί ο Ορθόδοξος Ιουδαϊσμό, τον Ιούλιο είχαμε τον πρώτο θρησκευτικό γάμο λεσβίων στο Σίδνεϊ.

Στην Ελλάδα: δεν έχω ακούσει ποτέ να συζητείται το θέμα – στα πλαίσια της γενικότερης ανεκτικότητας  του Ελληνικού Εβραϊσμού η κυρίαρχη πεποίθηση είναι οτι οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τον πολιτικό γάμο αλλά χωρίς να μπορεί να γίνει δεκτή καμιά ομοφυλοφιλική ένωση θρησκευτικά. Οσο αφορά το θέμα της συνεργασίας μεταξύ των κοινοτήτων οφείλω να ομολογήσω την ύπαρξη ενός κλίματος αμοιβαίας δυσπιστίας, αν και η υπόθεση Πλεύρη για πρώτη φορά έφερε ορισμένους εβραίους και ομοφυλόφιλους να συνειδητοποίησουν οτι αυτά που τους ενώνουν είναι περισσότερα από αυτά που τους χωρίζουν.

Πάνω στο συγκεκριμένο θέμα θέλω να προσθέσω οτι δεν είναι μόνο ο εξολοθρευτικά αντισημίτης και ομοφοβικός Πλεύρης που μας ενώνει αλλά και ένα γενικότερο κλίμα υποκρισίας και πατερναλισμού που κυριαρχεί στους «φιλεύθερους» χώρους. Ενδεικτικό αυτού του κλίματος αποτέλεσε η ανακοίνωση της Ελληνικής Ομοφυλοφυλικής Κοινότητας για το indymedia: «πριν από ένα χρόνο κυκλοφόρησε στην γκέι ειδησεογραφία μια απροσδόκητη είδηση. Ενας ομοφυλόφιλος Παλαιστίνιος, έφυγε από την Παλαιστίνη και ζήτησε καταφύγιο στο Ισραήλ. Η ζωή του κινδύνευε από τους φανατικούς μουσουλμάνους και έφυγε για να μην εκτελεστεί…Οι δήθεν προοδευτικοί κι αριστεροί του Athens Indymedia καταξέσχισαν τους συντάκτες της είδησης χρησιμοποιώντας βρωμερούς και μισαλλόδοξους χαρακτηρισμούς. Ο Παλαιστίνιος γκέι έγινε «προδότης του λαού του που νοιαζόταν μόνο για τον κώλο του» κι όσοι μιλούσαν για το δικαίωμα των ομοφυλόφιλων να ζήσουν, ονομάζονταν «πράκτορες της Μοσάντ και της CIA».

Το αστέρι των εβραίων ομοφυλοφίλων στα στρατόπ.εξόντωσης

Συνοψίζοντας: ενώ αναμφίβολα η εβραϊκή καταγωγή του οδήγησε τον Χριστιανισμό να απορρίπτει την ομοφυλοφιλία, ο μοντέρνος Ιουδαϊσμός έχει  υιοθετήσει μια τελείως διαφορετική στάση και στην πλειοψηφία του, (με την μεγάλη εξαίρεση του Ορθόδοξου Ιουδαϊσμού), έχει ενσωματώσει την GLBT κοινότητα στην θρησκευτική και κοινοτική ζωή χωρίς αυτό να σημαίνει οτι δεν υπάρχουν και κρούσματα ομοφοβίας σε ευθεία συνάρτηση με το γενικότερο κλίμα της κοινωνίας. Επιπλέον η εβραϊκή παράδοση έχει υπάρξει παραδοσιακά φιλελεύθερη και είναι στο χέρι όλων μας να παραμείνει τέτοια – άλλωστε ας μην ξεχνάμε οτι οι ίδιοι άνθρωποι που πετούν το «πούστης» ως βρισιά, πετούν μαζί και το «εβραίος», όπως είδαμε στην περίπτωση των οπαδών του ΠΑΟΚ.

Trivia:

• από τους πιο γνωστούς ανοικτά ομοφυλόφυλους εβραίους να αναφέρω τον δολοφονημένο πολιτικό Χάρβευ Μιλκ, τον τραγουδιστή Λου Ριντ, τον σχεδιαστή Μαρκ Τζεικομπς και την Αρχιραβίνο Τοβά Σπίτζερ που ηγείται του Αναδομητικού Ιουδαϊσμού και είναι λεσβία.
• Κατά την διάρκεια της έρευνας μου συγκινήθηκα διαβάζοντας την ιστορία των Σέφερ Τορά, (χειρόγραφων παπύρων της Τορά που διαβάζονται στην συναγωγή), της LBGT συναγωγής Μπετ Μισπαχά, (Σπίτι της Οικογένειας στα εβραϊκά). Ο πρώτος πάπυρος υπήρξε ένα μόνιμο δάνειο μιας συναγωγής του Λονδίνου το 1979 και αρχικά ανήκε στην κοινότητα Ντόλνι Κούνιτσε στην Τσεχοσλοβακία και η οποία εξοντώθηκε στο Ολοκαύτωμα. Ο τελευταίος της πάπυρος έχει ένα ουράνιο τόξο και γράφει στο διακοσμητικό του κάλυμμα ένα κομμάτι της Τορά: Και όταν δω το ουράνιο τόξο θα θυμηθώ την Διαθήκη μου.

Σας αφήνω με ένα βίντεο με εβραϊκούς γάμους:

Y.Yacoel, Memoirs / Γ.Γιακοέλ, Απομνημονεύματα

• Y. Yacoel – Memories 1941-1943; ed.Paratiritis 1993

• Γ.Γιακοέλ – Απομνημονεύματα 1941-1943; εκδ.Παρατηρητής 1993

Συγγρ. : Γιακοέλ, Γιομτώβ
Επιμελ. : Αμπατζοπούλου, Φραγκίσκη
123Σελ. Μαλακό εξώφυλλο 21χ14
ISBN : 960-260-757-2
1993-1 Θεσσαλονίκη
Γλώσσα : Ελληνικά,

Ελληνικά:

Εξέχον μέλος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, ο Γιομτώβ Γιακοέλ υπήρξε για 20 χρόνια νομικός της σύμβουλος και ασχολήθηκε με την πολιτική σε κοινοτικό και εθνικό επίπεδο. Επιπλέον υπήρξε από τους πιο σημαντικούς εντεταλμένους της Κοινότητας στις σχέσεις της με το Ελληνικό Κράτος και έτσι υπήρξε παρόν σε όλα τα σημαντικά γεγονότα της εποχής.

Τα απομνημονεύματα του καλύπτουν την περίοδο μεταξύ Απριλίου 1941, όταν η γερμανική Κατοχή μόλις είχε ξεκινήσει και τελειώνουν την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου του 1943 όταν το πρώτο βαγόνι μεταφοράς ζώων που περιείχε 2800 θεσσαλονικείς εβραίους ξεκίνησε για το Άουσβιτς. Και ο ίδιος εκτοπίσθηκε και δούλεψε στα ζοντερκομάντο, (την μεταφορά των πτωμάτων από τους θαλάμους αερίων στα κρεματόρια) – εκτελέσθηκε τον Απρίλιο του 1944.

Γιατί οι κοινότητες ονομάζονται «ισραηλιτικές» και όχι «εβραϊκές»

Στην προηγούμενη ανάρτηση μιλήσαμε για το τι σημαίνουν οι όροι «εβραίος», «ισραηλίτης», «ιουδαίος» και «ισραηλινός». Την σημερινή εποχή οι λέξεις «εβραίος» και «ισραηλίτης» περιγράφουν ακριβώς το ίδιο άτομο και δεν έχουν καμμία απολύτως εννοιολογική διαφορά μεταξύ τους. Ομως, όπως γνωρίζουμε, υπάρχει μια περίεργη διάσταση μεταξύ του πως θα αποκαλέσει ένας χριστιανός έναν εβραίο, πως θα αποκαλέσει ο ίδιος ο εβραίος τον εαυτό του και πως το Κράτος.  Ολοι ξερουμε το “εβραίος” αλλά τότε γιατί χρησιμοποιούμε τον όρο “ισραηλίτης”;

Πιστεύεται οτι η χρήση του όρου «ισραηλίτης» ξεκίνησε στην Ευρώπη ως μια προσπάθεια να γίνει μια καινούργια αρχή την εποχή που οι εβραίοι έγιναν νομικά ισότιμοι πολίτες με την Γαλλική Επανάσταση και τους ναπολεόντειους πολέμους. Ο όρος «εβραίος/juif» με την πάροδο του χρόνου είχε γίνει μια υβριστική λέξη και ήταν συνώνυμη με τα γνωστά αντισημιτικά στερεότυπα – κάτι σαν το ελληνικό “οβριός”. Οπότε στην προσπάθεια να αποκοπούν οι νέες εβραϊκές κοινότητες από τους αρνητικούς συνειρμούς μετονομάστηκαν, με πρωτοβουλία των «μορφωμένων» κύκλων αποφεύγοντας την χρήση της «βρώμικης» λέξης εβραίος και ξανα-αποκτώντας το κύρος ενός λαού της Βίβλου μέσω του βιβλικού όρου «ισραηλίτης». Η υιοθέτηση της λέξης έγινε σχεδόν έναν αιώνα πριν την δημιουργία του σιωνισμού και της θέσης οτι ο εβραϊσμός αποτελεί μια πολιτική εθνότητα και όχι θρησκεία, άρα η θεωρία οτι έγινε για να τονισθεί μια εθνοτική καταγωγή διαψεύδεται από την ίδια την Ιστορία. Δυστυχώς ο εθνοτικός προσδιορισμός που υιοθετήθηκε από το Ισραήλ είναι ισραηλινός και η φωνητική ομοιότητα με το ισραηλίτης δημιουργεί όντως προβλήματα.

Στο Dictionnaire historique de la langue française διαβάζουμε μια παρόμοια εξήγηση από τον γάλλο λεξικογράφο Ray:

Το μονοπάτι στη θάλασσα – ο Α.Σουρούνης και τα Εβραϊκά Μνήματα

Οταν μιλάμε για το Εβραϊκό Νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης, 350/500.000 τάφους που καταστράφηκαν μετά από πρωτοβουλίες τοπικών παραγόντων, ξεχνάμε οτι η καταστροφή δεν ήταν ολοκληρωτική. Για πολλά χρόνια, μέχρι που το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο αποφάσισε δυστυχώς να τοποθετήσει εκεί την Πανεπιστημιούπολη, η περιοχή έμενε ρημαγμένη με μαρμάρινες ταφόπλακες και διασκορπισμένα οστά. Αυτό που ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από τον γνωστό σαλονικιό συγγραφέα Αντώνη Σουρούνη που μιλά για τα παιδικά του χρόνια στη Θεσσαλονίκη μετά τον Β’ΠΠ. Μιλάει για μια ιερόδουλο, την Σούλα, που δούλευε στην περιοχή των εβραϊκών μνημάτων και το πώς πέθανε όταν έπεσε σ’ένα ανοικτό λάκκο από ασβέστη – σε αυτή την περίπτωση το φόντο της αφήγησης είναι σημαντικό για να τεκμηριωθεί η συνύπαρξη της Θεσσαλονίκη με την μισοκατεστραμμένη εβραϊκή νεκρόπολη της.

… Τη Σούλα, το Σουλάκι, τη Σουλάρα την έβλεπα πολύ καιρό πίσω από το γήπεδο του ΠΑΟΚ, εκεί που πιο πάνω ήταν τα ρημαγμένα από τους Γερμανούς εβραίικα μνήματα, παραπάνω η Βαγγελίστρα καi παραδίπλα το Γυμνάσιο μας. Οσοι το σκάναμε τις τελευταίες ώρες το απόγευμα για να πάμε στα ραντεβού, όλοι εκεί μαζευόμασταν. Στεκόνταν ακουμπησμένη στο τοίχο της κερκίδας με σηκωμένο φουστάνι και μπροστά της υπήρχε πάντα μια σειρά φαντάροι ο ένας πίσω από τον άλλο σαν να περιμέναν συσσίτιο.

Τώρα δεν ανεβοκατέβαινε πια την Μουσών, επειδή ο δρόμος από κει που δούλευε ήταν πιο κοντά στο σπίτι της, γι’αυτό και περνούσε από τα χαλάσματα του εβραικού νεκροταφείου και μετά δίπλα από το δικό μας. Ενα βράδυ που γύριζε κατάκοπη τσαλαβουτώντας σε λάσπες και σκοντάφτοντας στις μαρμάρινες πλάκες των ανοικτών τάφων, έπεσε σ’ένα λάκκο με αναμμένο ασβέστη που είχαν ανοίξει κάτι εργάτες και κάηκε.

«Το μονοπάτι στη θάλασσα», Αντώνης Σουρούνης
εκδ.Καστανιώτης, 2006

Μια μίνι/αυτοβιογραφία του Α.Σουρούνη μπορεί να βρεθεί εδω.

—

English Translation of the main body:

When we talk about the Jewish Cemetery of Thessaloniki, 350/500.000 tombs destroyed by initiative of local elements, we forget that the destruction was not total. For many years, until the University of Thessaloniki unfortunately decided to build there it’s campus, the area rested devastated with marble gravestones and human remains laying scattered. What follows is an excerpt by renown Salonica-born writer Antonis Sourounis who talks about his childhood years in Thessaloniki just after WW2. He talks about a prostitute, Soula, who worked in the area of the cemetery and how she died when she fell into a pit full of lime that some workers had set up – in this case the background is important in documenting the co-existence of Thessaloniki with it’s semi-destroyed jewish cemetery.

[excerpt follows]

Τι σημαίνει «εβραίος», «ισραηλίτης», «ιουδαίος» και τι «ισραηλινός»

This post is aimed to clarify what the terms «jew», «israelite», «israeli», «judaic» mean and how they are used to describe Jews in the modern era and in specific Greece. Currently there is a huge confusion in Greece as to the meaning of these terms; a logical consequence of the utter and total lack of information about Judaism and Jewish Greeks in school and mass media.

I thought it was fit to keep this in greek since many of the terms that I’m going to comment on are greek and often non translatable – not to mention that they acquire a different meaning in greek than english. I intend to translate it but for the moment if you’re interested please use Google Translate to translate it from greek to english.

Ενας μικρός πρόλογος…

Δ/της.Εσύ παιδί μου είσαι ιουδαίος, σωστά;
Εγώ.Μάλιστα, απλώς να σας αναφέρω οτι για το κράτος είμαι «ισραηλίτης». Το αναφέρω απλώς για την ορκωμοσία.
Δ.Μην ανησυχείς για την ορκωμοσία, είχαμε και έναν άλλο από εσάς πέρσι αν και εκείνος ήταν ιουδαίος και όχι ισραηλίτης
Ε.Μα το ίδιο πράγμα είναι κ.διοικητά
Δ.Καλά, καλά – δε με απασχολούν οι δογματικές σας διαφορές μεταξύ σας. (ιουδαίων και ισραηλιτών όπως κατάλαβα μετά αφού τα θεωρούσε διαφορετικά δόγματα όπως καθολικοί και ορθόδοξοι).
Ε. (…)

Διάλογος μεταξύ του διοικητή του Κέντρου Εκπαίδευσής Νεοσυλλέκτων και εμένα

» …Κεντρικό Ισραηλινό Συμβούλιο… »

Γ.Καρατζαφέρης σε τηλεοπτική εκπομπή (αντί για Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο)

Αυτά είναι δυο παραδείγματα για τη τεράστια σύγχυση που υπάρχει στην Ελλάδα μεταξύ των εννοιών «εβραίος», «ισραηλίτης», «ισραηλινός», «ιουδαίος». Αυτή η σύγχυση δεν περιορίζεται στον «αμόρφωτο» κόσμο, (βέβαια η έννοια αμόρφωτος έχει σχετική έννοια όταν έχουμε υποχρεωτική εκπαίδευση μέχρι το Γυμνάσιο), αλλά επεκτείνεται σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Πολλές φορές είναι προϊόν αθώας άγνοιας, όπως στο παράδειγμα του ανώτερου αξιωματικού που περιέγραψα. Αλλες φορές είναι μια συγκεκριμένη κακόβουλη προσπάθεια να γίνει σύγχυση των εννοιών ώστε να παρουσιαστούν οι εβραίοι έλληνες ως υπήκοοι ξένων κρατών ή οτι υιοθετούν εθνικούς και εθνοτικούς προσδιορισμούς διαφορετικούς από τους ελληνικούς, όπως θεωρώ ότι έκανε ο κ.Καρατζαφέρης. Και στο τέλος υπάρχουν οι περιπτώσεις ειλικρινούς ηλιθιότητας όπως η μεταφράστρια της ΕΤ3 που μεταφράζοντας ένα ξενόγλωσσο ντοκιμαντέρ για τη διαμάχη στη Μέση Ανατολή, αναφέρονταν διαρκώς στους «ισραηλινούς» ως «ισραηλίτες», (γιατί δεν μπορώ να πιστέψω ότι έγινε επίτηδες και μεταφραστές, εκφωνητές και υπεύθυνοι της ΕΤ3 είχαν πονηρούς σκοπούς. οπότε επιλέγω να θεωρήσω ουσιαστικά κανείς δεν ελέγχει την ποιότητα των εκπομπών).

Μια συνταγή αλλά τι συνταγή – Μελιτζανομπουρεκάκια

Δεν θα μπορούσα να βρω καλύτερο τρόπο να εγκαινιάσω τα ελληνικά σε αυτό το ιστολόγιο από μια συνταγή μαγειρικής που έχω μάθει να λατρεύω, τα μελιτζανoμπουρεκάκια. Η συνταγή είναι κλασσική σεφαραδίτικη και προέρχεται από τον Αθηναίο. Η πηγή συγκεκριμένα είναι αυτό το άρθρο και τον ευχαριστώ για την άδεια αναπαραγωγής.

For a translation in english of this traditional greek sephardic recipe of aubergine pies (Borrekitas de meredjéna or melitzanoboyrekakia in greek) you can click here for a translation provided by Athanasios Ioannou, to whom go my sincere thanks and compliments!

Η συνταγή που θα προτείνουμε αυτήν την εβδομάδα, μετά και από τη σύσταση του συγγραφέως που εμείς ζητήσαμε για τους αναγνώστες μας, αποτελεί για τους λάτρεις του φαγητού μια κορυφαία μαγειρική δημιουργία. Τα μπουρεκάκια της μελιτζάνας, τα μπορρεκίτας ντε μερετζένα, όπως λέγονται στα λαντίνο, το γλωσσικό ιδίωμα των σεφαραδιτών, είναι αδύνατον να μην τα αγαπήσετε από την στιγμή που θα τα πρωτοδοκιμάσετε.

Μπουρεκάκια με μελιτζάνα – Borrekitas de meredjéna :

Υλικά για τη ζύμη

1 ποτήρι αραβοσιτέλαιο
1 ποτήρι νερό
4 φλυτζάνια του τζαγιού αλεύρι
100 γρ.γιαούρτι
1 αυγό για την επάλειψη.

Υλικά για τη γέμιση

2 μελιτζάνες φλάσκες
400 γρ.τυρί φέτα
2 αυγά
Λίγο ελαιόλαδο
Αλάτι και πιπέρι

Βάζουμε σε μία κατσαρόλα το λάδι και το νερό και τα αφήνουμε να πάρουνε μια βράση.
Αποσύρουμε την κατσαρόλα και προσθέτουμε το αλεύρι και το γιαούρτι. Το ανακατεύουμε καλά. Σκεπάζουμε τη ζύμη και την αφήνουμε να «ξεκουραστεί».
Στο μεταξύ, ετοιμάζουμε τη γέμιση.
Ψήνουμε τις μελιτζάνες. Όταν κρυώσουν τις πολτοποιούμε με ένα πιρούνι. Προσθέτουμε το τυρί, τα αυγά, αλάτι, πιπέρι και 1 κουταλιά λάδι. Τα ανακατεύουμε καλά όλα μαζί.

Παίρνουμε από τη ζύμη μπαλάκια και ανοίγουμε δίσκους πάχους 0,5 εκ. Βάζουμε από μια κουταλιά γέμιση στη μέση από κάθε δίσκο και τους διπλώνουμε.
Κόβουμε χρησιμοποιώντας τα χείλη ενός ποτηριού ό,τι περισσεύει. Με το δάχτυλο πιέζουμε ελαφρά τις άκρες ώστε να ενωθούν καλά.
Χτυπάμε ένα αυγό και με το πινέλο αλείφουμε τα μπορεκίτας.
Αλείφουμε ένα ταψί με λάδι, τοποθετούμε σε σειρές τα μπορεκίτας και τα ψήνουμε στους 180 βαθμούς, μέχρι να ροδίσουν.

Προσωπικά εμένα τα μπουρεκάκια μου θυμίζουν Πέσσαχ και εμένα, μικρό, να ελπίζω κρυφά οτι  θα προλάβαινα να κλέψω κανένα πριν τα βγάλει η μητέρα μου στο εορταστικό τραπέζι του Σέντερ! Η μελιτζάνα, όπως αναφέρει το άρθρο, παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην σεφαραδίτικη κουζίνα και εδώ έχουμε το τέλειο συνδυασμό της με την ελληνική φέτα. Εδώ θα βρείτε μια εναλλακτική συνταγή συνοδευόμενη από φωτογραφίες του μαγειρέματος (στα ιταλικά) – είναι κατ΄εμέ διαφωτιστικό το πως η συνταγή εκεί αλλάζει για να περιλάβει το ιταλικό εθνικό τυρί, το παρμιτζίανο, δείχνοντας το πως η τοπική σεφαραδίτικη παράδοση οικοδομούσε τον εθνικό δρόμο προς τον σοσιαλισμό (δεν άντεχω να μη το ξαναδώ γραμμένο!) την δική της έκφραση.

Με το καλό θα έχουμε μια εναλλαγή άρθρων στα ελληνικά και στα αγγλικά (άλλωστε έχω ήδη γραμμένα πάρα πολλά) – ως τοτε; Καλή σας Όρεξη!

υγ. Να ευχαριστήσω και την offshore για την υπομονή της. :D

Some very interesting posts on the Greek Left

Here are some very interesting posts on antisemitism and the Greek Left΄, a huge subject and quite controversial I might add. They arrive from some great sites and I thoroughly recommend you to read more of their stuff; they’re jungle -report, tuki8eblom and terminal119. And if you’re further interested into this matter take a look at a recent interview from A.Tsipras to me, (unfortunately all four are in greek).

The Jews of Ioannina on Sky TV

Νέοι Φάκελοι/New Folders is a television program in Greece which presents various documentaries on current and past issues pertaining greek interest. On Jan 29 they broadcasted a 16min documentary on the destiny of the Jews of Ioannina during the Holocaust/Shoah. It hosted testimonies of survivors of the camps, interviews of christian and jewish greeks, photos of the actual deportation as it was immortalised by the Propaganda Office of the German Army and included the prickly issue of the post war problems that Ioanniote jews faced after the return from the camps.

An interview to Alexis Tsipras/ Μια συνέντευξη στον Αλέξη Τσίπρα

Synaspismos/SYRIZA is a greek political party which locates itself in the political space of the broader Left. Its current leader, Mr Alavanos, has decided recently to step down after a streak of positive electoral results and had indicated as his replacement a young politician named Alexis Tsipras, while also another party member Mr.Kouvelis had declared that he will run for the presidency. I thought it would be interesting to hear the views of the two candidates on a series of questions pertaining interest jewish greek interest so I asked for a written interview through the email of both candidates. Mr Tsipras has been kind enough to answer and here’s the results. :)

The interview is in greek; I apologize to my English readers but I felt it was necessary to preserve the original feel of the answers which of course were in greek, since the purpose of this interview was to make known the views of the candidates to the presidency to their jewish greek audience. Again I would like to thank Mr.Tsipras for his availability and Mrs. Panagiota M. For taking care of the email.

Agit Prop

     Agit Prop/агит проп («αγκίτ προπ») derives from the word «agitazia» and «propaganda»; with the first aiming to instigate the heart and the soul of the receiving audience, while propaganda is the political argumentation which addresses his mind.

It’s also the name of a very good –greek language– blog whose authors have a keen interest on the jews of their hometown, Thessaloniki/Salonika. Among their various articles I’ve singled out those of greek jewish interest, (the first three being truly exceptional), although by no means fail to read some of their other stuff, especially if you’re concerned about Human Rights or advocate Open Source software/OS like myself!

• Tombstones Everywhere, dealing with the destroyed jewish cemetery : http://www.agitprop.gr/article/54/tombstones
• Françoise Atlan and sephardic music: http://www.agitprop.gr/article/100/francoise-atlan
• 7 reasons for not being an anti-zionist : http://www.agitprop.gr/article/23/7-logoi
• Holocaust Memory : http://www.agitprop.gr/article/120/shoah-memorial-day-07
• Salonique, ville du silence, on a documentary about the lost community of Thessaloniki, (I’m preparing a small post on this one): http://www.agitprop.gr/article/98/salonique-ville-du-silence
• Holocaust Archives: http://www.agitprop.gr/article/73/shoah-archives-disclosure

I’ve added the site to my Blogroll and warmly salute the authors – ενας πραγματικά εξαιρετικός ιστότοπος. :-)

Jews and the Twin Towers by tuki8eblom

I would be ungrateful if I didn’t admit that through this site I’ve had the chance to be wonderfully surprised by many people who seem to have the sheer recklessness to go against the mainstream views here in Greece. One of these people is touki8eblom, affectionately known as touki.

On this particular occasion the article that grasped my attention was a small but well documented essay on the widely spread myth that jews, (or Mossad, the israeli Secret Service), were responsible for 9/11. The rumor has it that 2-3-4-5.000 jews working in the World Trade Center were «alerted» and failed to show up that day for work; ergo jews knew about it or even organised it.