Εσύ Εβραίε, τι πιστεύεις για το Ισραήλ;

Υπάρχουν ορισμένες εμπειρίες που είναι κοινές στους Εβραίους στην Ελλάδα. Μερικές είναι αυτονόητες όπως το να φτιάχνεις χανουκίες με ξυλόκολλα και καπάκια στο εβραϊκό δημοτικό, τα τραγούδια στην Κατασκήνωση ή το σοφάρ στο Γιομ Κιπούρ. Αλλες όχι τόσο αυτονόητες όπως η υπενθύμιση να βγάλεις την κιππά όταν βγεις από την συναγωγή ή η ερώτηση από πού είσαι. Αυτό που θέλω να επικεντρωθώ όμως είναι η ερώτηση που πραγματικά φοβάται κάθε Εβραίος:

εσύ για το Ισραήλ τι γνώμη έχεις ;

Η ερώτηση είναι φαινομενικά απλή και αθώα για τον Χριστιανό. Για τον Εβραίο όμως είναι και περίπλοκη και επικίνδυνη. Γιατί – άλλωστε στην Ελλάδα ζούμε – ο ερωτών έχει ήδη διαμορφώσει μια άποψη, οπότε για η ερώτηση είναι ουσιαστικά ένα τεστ για τον Εβραίο. Αν ο Χριστιανός είναι συντηρητικός/πατριώτης δεξιός θεωρεί οτι το Ισραήλ οτι είναι μια μηχανή που αλέθει Μουσουλμάνους και άρα περιμένει να ακούσει από εσένα οτι είσαι φιλο-ισραηλινός για να απαντήσει οτι και αυτός είναι και θαυμάζει το ισραηλινό κράτος, (που είναι ανάχωμα στον μουσουλμανικό εξτρεμισμό). Αν ο Χριστιανός είναι προοδευτικός/αριστερός κοσμοπολίτης θεωρεί οτι το Ισραήλ είναι μια μηχανή που αλέθει Παλαιστίνιους και άρα περιμένει να ακούσει από εσένα οτι πρέπει το Ισραήλ να σταματήσει να τους καταπιέζει για να απαντήσει οτι και αυτός είναι υπερ μιας δίκαιης λύσης, (που είναι η αναγνώριση οτι όλο το Ισραήλ είναι παράνομα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη). Παραλλαγή των δυο είναι ο Εβραίος να απαντήσει οτι είναι υπέρ μιας δίκαιης λύσης, οπότε και ο ερωτών τον πιέζει για να δει ποια δίκαιη λύση εννοεί.

Ο Εβραίος φοβάται γιατί ξέρει οτι στην πραγματικότητα η ερώτηση δεν είναι ερώτηση, αλλά είναι ένα τεστ στο οποίο πάντα υπάρχει μια σωστή απάντηση σύμφωνα με αυτόν που ρωτάει. Ο Εβραίος δεν επιτρέπεται να μην έχει γνώμη, δεν επιτρέπεται να μην τον ενδιαφέρει ή απλά να μην ξέρει επειδή προτιμά να βλέπει Μενεγάκη όπως η πλειοψηφία των συμπολιτών του. Βέβαια δεν ρισκάρει το ίδιο και στις δυο περιπτώσεις: η λάθος απάντηση για τον συντηρητικό/πατριώτη δεξιό δε σημαίνει και πολλά γιατί έτσι και αλλιώς δε σε θεωρεί Ελληνα και δεν το παίρνει κατάκαρδα. Για τον προοδευτικό/αριστερό κοσμοπολίτη όμως η λάθος απάντηση είναι μια τραγωδία γιατί δε μπορεί να δεχθεί το πώς μπορείς να δικαιολογείς μια γενοκτονία. Αντίθετα περιμένει από εσένα να έχεις το θάρρος να καταγγείλεις «τους δικούς σου» και να μην τους δικαιολογείς μόνο και μόνο επειδή είναι Εβραίοι. Και αυτό στο λέει γιατί αυτός δεν είναι αντισημίτης και έχει πολλούς φίλους Εβραίους.

Παραλλαγές αυτής της ερώτησης υπάρχουν κάθε φορά που η εβραϊκότητα κάποιου αναδύεται στην συζήτηση σε κάποια νέα ομάδα ή όταν αναζωπυρώνεται η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών. Ο Εβραίος μπορεί να την αντιμετωπίσει όταν βγει για καφέ, για να γιορτάσει κάποια γενέθλια, στο σχολείο μεταξύ συμμαθητών ή όταν η ίδια η δασκάλα συζητά μαζί του μπροστά σε όλη την τάξη, στο στρατό ή μετά από μια τελετή μνήμης για το Ολοκαύτωμα. Ποτέ δεν είναι μια λάθος στιγμή για να ασχοληθείς με το τι πιστεύει ο Εβραίος για μια χώρα μακριά, αντί να ασχοληθείς με το τι πιστεύει ο Εβραίος για την χώρα στην οποία και οι δυο ζείτε. Οπότε και ο Εβραίος μαθαίνει, δια της πρακτικής άσκησης, να μένει όσο το δυνατόν πιο ασαφής μπορεί ή να προσαρμόζει την απάντηση ανάλογα με τον κίνδυνο που διαισθάνεται

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανακοίνωση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, (που είναι το συντονιστικό όργανο των ανεξάρτητων εβραϊκών κοινοτήτων της Αθήνας/Θεσσαλονίκης/Λάρισας/Βόλου/Κέρκυρας/Ιωαννίνων/Χαλκίδας/Τρικάλων/Ρόδου), για την δολοφονία ενός παλαιστίνιου βρέφους κατά τον εμπρησμό σπιτιού από ισραηλινούς εξτρεμιστές. Κατά την γνώμη πολλών Εβραίων, το ΚΙΣ δεν είχε κανένα λόγο να βγάλει ανακοίνωση για ακόμα ένα περιστατικό βίας – είμαστε Ελληνες Εβραίοι, όχι ισραηλινοί-εν-Διασπορά. Στην πραγματικότητα όμως η πράξη του ΚΙΣ ήταν σοφή αν κανείς θελήσει ρεαλιστικά να αντιμετωπίσει την ελληνική πραγματικότητα – η αναζωπύρωση των συγκρούσεων οδηγεί νομοτελειακά στο να θεωρούνται οι Εβραίοι στην Ελλάδα υπόλογοι. Αυτό εκφράζεται είτε μέσω της καλλιέργειας του αντισημιτισμού στον δημόσιο λόγο, είτε μέσω των άμεσων πράξεων βίας ενάντια σε εβραϊκά σπίτια/συναγωγές και νεκροταφεία. (1, 2, 3 και πολλά άλλα)

Αυτός ο ελληνοεβραϊκός αντανακλαστικός φόβος φάνηκε πιο καθαρά όταν κατά την διάρκεια του Pride της Ιερουσαλήμ υπερορθόδοξος Εβραίος μαχαίρωσε και δολοφόνησε διαδηλώτρια. Παρά το γεγονός οτι η επίθεση ήταν ένα ξεκάθαρο έγκλημα μίσους, παρά το γεγονός οτι εντός της ελληνοεβραϊκής κοινότητας σηκώθηκε ένα κύμα αγανάκτησης ενάντια στον εβραϊκό φανατισμό, το ΚΙΣ έμεινε σιωπηλό. Αραγε ενδιαφέρονταν περισσότερο για ένα παλαιστινιακό θύμα, από ότι για ένα ισραηλινό; Οχι, απλά κυνικά και ρεαλιστικά ήξερε οτι οι Χριστιανοί Ελληνες ενδιαφέρονται αποκλειστικά όταν θα θύματα είναι Παλαιστίνιοι και οι θύτες Ισραηλινοί – οι νεκροί Παλαιστίνιοι στην Συρία δεν ενδιαφέρουν τους Ελληνες γιατί σκοτώνονται από Μουσουλμάνους, οι νεκροί Εβραίοι στο Ισραήλ δεν ενδιαφέρουν τους Ελληνες γιατί σκοτώνονται από Ισραηλινούς. Το αίμα έχει χρώμα. Πάντα.

Πιστοποιητικό Κοινωνικών Φρονημάτων της Λιλής Μπενδαβίδ/ πηγή: Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού

Καταλαβαίνω την δυσκολία του καλοπροαίρετου Χριστιανού αναγνώστη να δεχθεί οτι μπορεί να είναι μέρος μιας κοινωνίας που εκφοβίζει Εβραίους – άλλωστε ο ίδιος αναγνωρίζει το Ολοκαύτωμα, μισεί την Χρυσή Αυγή, έχει φίλους Εβραίους, δεν είναι αντισημίτης και στο τέλος, τέλος δεν είναι και πολύ Χριστιανός ή είναι και άθεος. Οταν όμως λέμε οτι ο αντισημιτισμός είναι εμπεδωμένος στην ελληνική κοινωνία – όταν λέμε οτι η Ελλάδα είναι η πλεον αντισημιτική χώρα πλην των μουσουλμανικών σημαίνει οτι ο αντισημιτισμός δεν είναι μόνο η Χρυσή Αυγή. Είναι μια κοινωνία που μπορεί να απαιτεί από τους Ελληνες Εβραίους δηλώσεις πολιτικών φρονημάτων, για να την εξευμενίσουν. Είναι οτι ρωτάς τον Εβραίο το τι πιστεύει για το Ισραήλ, αλλά δεν τον ρωτάς το γιατί τα Εβραϊκά σχολείο έχουν ένοπλες φρουρές και συρματοπλέγματα. Είναι οτι τον ρωτάς για το Ισραήλ την Ελληνική Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος. Είναι οτι ξέρεις τα πάντα για «Τα Κατεχόμενα», αλλά δεν ξέρεις τίποτα για αυτά που η Ελλάδα κέρδισε με τα όπλα. Οτι θεωρείς δεδομένο οτι η γνώμη του Εβραίου επηρεάζεται από την εβραϊκή του καταγωγή, αλλά αρνείσαι να δεχθείς οτι και η δική σου γνώμη επηρεάζεται από την δική σου χριστιανική. Οτι βλέπεις την βια μόνο όταν είναι του χρώματος του αντίπαλου κόμματος. Όλοι βλέπουν τον δομικό ρατσισμό όταν βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά αλλά σχεδόν κανείς όταν είναι δίπλα του.

Δεν έχω την ψευδαίσθηση οτι ο κόσμος θα διαβάσει αυτή την ανάρτηση και ξαφνικά θα δει οτι ο δομικός ρατσισμός είναι αυτός ο ίδιος. Αποτελεί απλά μια δήλωση αξιοπρέπειας, όταν ακούω Ελληνες Χριστιανούς να μιλάνε για ρατσισμό στις ΗΠΑ, ισλαμοφοβία στην Ευρώπη και άλλα παρόμοια ωστε να μην χρειάζονται να ασχοληθούν με δυσάρεστα θέματα στο ίδιο τους το σπίτι. Ακόμα και όταν ενδιαφέρονται για Ελλάδα, το κάνουν αποκλειστικά για ομάδες που μπορεί να κηδεμονεύσουν και να εντάξουν στην δική του πολιτική κοσμοθεωρία. Οι μετανάστες είναι χρήσιμοι ως δυνητικό άφωνο προλεταριάτο, ενώ οι γυναίκες/εβραίοι/λοαδ/μακεδόνες/μουσουλμάνοι όχι.

Και μια τελευταία παρατήρηση, κυρίως για τους Εβραίους αναγνώστες: αντισημιτισμός δεν σημαίνει να μπορείς να ζεις ελεύθερος μια καθημερινότητα αρκεί να μην φαίνεται δημόσια οτι είσαι Εβραίος – να έχεις ένοπλες φρουρές στα σχολεία σου – να είσαι υποχρεωμένος να λες συγκεκριμένα πράγματα για το Ισραήλ – να αποδέχεσαι την εκδοχή του Ολοκαυτώματος οτι «μας έσωσαν» – να φοβάσαι να πεις οτι η Ελλάδα είναι χώρα που βρίθει αντισημιτισμού – να χρειάζεται να διακηρύσσεις πόσο Ελληνας είσαι και να χρειάζεται να δίνεις πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων.  Εχε το θάρρος να πεις δημόσια, αυτό που λες entre mosotros.