Αντιδράσεις στην επαναλειτουργία της Συναγωγής των Χανίων/ Reactions to the re-opening of the Chania Synagogue

English Summary

The article deals with the reactions against the restoration of the Etz Chaim Synagogue in Chania, Crete in 1999. The Prefect of Chania Yorgos Katsanevakis and the local Metropolite Irineos accused that the re-opening was a move by the international Jewish Capital to threaten Crete and asked that the freedom of religion be denied to Greek Jews, while threatening of possible civic manifestations. Interestingly the prefect is part of the liberal, leftist party of Sinaspismos and despite his manifested antisemitic hatred, (he also played the «Christ Killer» card in 2002 when talking about Israel), remained a prominent party member showing the problematic dealing of antisemitism within the Greek Left. Since then the Synagogue has shown a remarkable track of integrating and enriching the local culture with a wealth of events, both religious and secular while many descendants of Cretan Jews have visited Crete or performed weddings and Bar Mitzvah’s.

The article serves more as a reference for an article I’m writing now so I’m publishing it in greek and I’ll translate it in english in due time.

Ελληνικά

Το εξωτερικό πριν (Source)

Η Συναγωγή των Χανίων Ετς Χαίμ ήταν η μόνη συναγωγή που είχε απομείνει στην πόλη μετά το Ολοκαύτωμα και τον χαμό των 276 κρητικών εβραίων το 1944 στο Αιγαίο Πέλαγος, μιας και η άλλη συναγωγή είχε καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς το 1942 και η σχολή Ταλμούδ Τορά και το μικβέ είχαν καταπατηθεί. Ιδιοκτήτης της ήταν το ΚΙΣ και για δεκαετίες ήταν εγκαταλελειμμένη, ενώ ο σεισμός του 1994 δημιούργησε ιδιαίτερα προβλήματα.

To εξωτερικό σήμερα

Το 1996, χάρη στις ενέργειες του Νικου Σταυρουλάκη, η συναγωγή πέτυχε την ένταξη της στο κατάλογο του World Monument Fund με τα 100 παγκόσμια μνημεία σε κίνδυνο, (το WMF δεν είναι αμερικανοσιωνιστικό κατασκεύασμα: για το 2008 χρηματοδοτεί την αναστήλωση 12 ιστορικών εκκλησιών στην Λέσβο και ενός μακεδονικού τάφου στην Πέλλα). Οι δωρεές που συγκεντρώθηκαν ήταν της τάξης των 500.000 $ και μέσα σε 2 χρόνια έγινε δυνατή η ολοκληρωτική ανακαίνιση της Συναγωγής με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ενώ προγραμματίστηκαν πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων τις οποίες η Συναγωγή θα διοργάνωνε με σκοπό την ενσωμάτωση της στην πολιτιστική ζωή της Κρήτης.

Οι εργασίες στην Συναγωγή έχαιραν όχι μόνο της υποστήριξης του WMF και του Ελληνικού Εβραϊσμού αλλά και  της θερμής ηθικής συμπαράστασης του Δήμου Χανίων ο οποίος έβλεπε μια ενέργεια η οποία εμπλούτιζε την πολιτισμική κληρονομιά της πόλης, αύξανε τον πιθανό αριθμό τουριστών και την επανασυνέδεε με μέρος της Ιστορίας της. Όταν όμως οι προσκλήσεις προς τους διάφορους φορείς έφτασαν στους παραλήπτες, η αντίδραση του Νομάρχη Χανίων και του τοπικού Μητροπολίτη αναβίωσαν στιγμές της ελληνικής ιστορίας όπου το μίσος και ο αντισημιτισμός κυριαρχούσαν.

Ο Νομάρχης Χανίων Γιώργος Κατσανεβάκης (Συνασπισμός) έστειλε μια επιστολή όπου διαμαρτύρονταν με δριμύτητα για την επαναλειτουργία της Συναγωγής. Ο μισαλλόδοξος πολιτικός επέτρεπε με μεγαλοψυχία την αναστήλωση του κτιρίου, ιδιοκτησίας ΚΙΣ, αλλά ζητούσε την απαγόρευση της τέλεσης θρησκευτικών λειτουργιών και ταυτόχρονα ξεσπούσε σε ένα παραλήρημα στο οποίο κατηγορούσε το «Εβραϊκό κεφαλαίο» για επιδρομή στην Κρήτη και αναρωτιώνταν «Οι λειτουργίες και οι τελετές της Συναγωγής σε ποιους θα απευθύνονται; Στο άδειο από πιστούς μνημείο, σε αργόσχολους τουρίστες ή σε μεταφερόμενο από αλλού εκκλησίασμα;» Ταυτόχρονα ο Μητροπολίτης Κυδωνείας Ειρηναίος απεύθυνε παρόμοια επιστολή και πρόσθετε οτι η λειτουργία της ήταν παράνομη γιατί δε του ζήτησαν την άδεια – το τραγικό ήταν οτι ο Μητροπολίτης είχε δίκιο (!) γιατί η ανεξιθρησκεία στην Ελλάδα αποτελεί υπό την αίρεση του οικείου Μητροπολίτη, χωρίς την άδεια του οποίου απαγορεύεται η λειτουργία ναού άλλης θρησκείας.

Επειδή είχα την δυνατότητα να διαβάσω τις επιστολές, προσωπικά θεωρώ οτι το πιο ανησυχητικό κομμάτι ήταν η προειδοποίηση οτι μπορεί να υπήρχαν λαϊκές κινητοποίησεις τις οποίες δεν θα μπορούσαν να ελέγξουν. Αυτή η κεκαλυμμένη απειλή για πογκρόμ, σε συνδυασμό με την αντίθεση στην ανεξιθρησκεία, αποτελεί μιας από τις χειρότερες στιγμές του σύγχρονου ελληνικού αντισημιτισμού αφού δεν έγινε από κάποιον προβληματικό νεοναζιστή αλλά από τον ανώτατο τοπικό εκπρόσωπο του Ελληνικού Κράτους και έρχονταν σε αντίθεση με σωρεία συνταγματικών δικαιωμάτων όπως αυτό της υποχρέωσης της Πολιτείας για την προστασία της αξίας του ανθρώπου (Αρθρο 2), της ελεύθερης ανάπτυξης προσωπικότητας (Αρθρο 5), της ελευθερίας της ανεμπόδιστης λατρείας γνωστής θρησκείας και ελευθερίας θρησκευτικής συνείδησης (Αρθρο 13). Δυστυχώς τόσο ο τότε Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Γεράσιμος Αρσένης, όσο και ο  αρχηγός του Συνασπισμού Νίκος Κωνσταντόπουλος δεν συμμετείχαν στα εγκαίνια, τα οποία είχαν λάβει άλλες διαστάσεις μετά το απειλητικό κλίμα που είχε διαμορφωθεί στα Χανιά και ούτε καταδίκασαν την εκστρατεία μίσους.  Ενδεικτικό του κλίματος ήταν επιστολές κατοίκων όπως της «Κίνησης Πολιτών Χανίων» εδώ που υποστήριζαν οτι οι Εβραίοι προσπαθούν να «αυτονομήσουν» την Κρήτη – οι θεωρίες συνωμοσίες επιζούν μέχρι σήμερα όπως φαίνεται από το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Ορθόδοξος Τύπος της 30 Ιανουαρίου 2009. Ενδιαφέρον είναι οτι πρωταγωνιστές της εποχής, όπως ο κ.Δοξάκης, μετέπειτα προσχώρησαν στο ΛΑΟΣ δείχνοντας οτι ο Συνασπισμός και το ΛΑΟΣ μπορούν να τα βρουν.

Ευτυχώς τα εγκαίνια στις 10 Οκτωβρίου του 1999 έγιναν χωρίς επεισόδια και παρά την έμπρακτη αντίθεση του Νομάρχη και του Μητροπολίτη – παρόντες ήταν η ηγεσία του ΚΙΣ, της ΙΚΘ, ο Δημάρχος Χανίων Γιώργος Τζανακάκης (ΠΑΣΟΚ), εκπρόσωποι των πρεσβειών Γερμανίας και Ισραήλ, ο Κωσταντίνος Μητσοτάκης και πλήθος καλεσμένων από την Ελλάδα, την Ελβετία, τις ΗΠΑ, την Τουρκία, την Μεγάλη Βρετανία και το Ισραήλ.

Οι σιωνιστικόγατες της Συναγωγής

Εκτοτε:
Η Συναγωγή Χανίων: Η Συναγωγή στα Χανιά από τότε έχει υπάρξει υπόδειγμα λειτουργίας και το εύρος των δραστηριοτήτων της είναι εντυπωσιακό: Μπαρ Μιτζβά (τελετές θρησκευτικής ενηλικίωσης) για εβραίους από όλο τον κόσμο σαν τον Ντανιελ Αβράμ από την Βοστώνη, 6 γάμους από απογόνους εβραίων κρητικών που είχαν μεταναστεύσει στο εξωτερικό, συναυλίες κλασικής μουσικής, πολλαπλά σεμινάρια για τον κρητικό εβραϊσμό αλλά έχει ασχοληθεί και με μη-εβραϊκά θέματα όπως η διοργάνωση έκθεσης στον πολυχώρο «ΠολυΤεχνείο» για τις αλλαγές της πόλης των Χανίων τον Μάιο του 2009.

Ο Μητροπολίτης Ειρηναίος: αργότερα αναγκάστηκε να αναιρέσει μερικώς την στάση του – το 2006 εκλέχθηκε Αρχιεπίσκοπος Κρήτης.

Ο Γιώργος Κατσανεβάκης: Υπηρέτησε ως Δήμαρχος Χανίων κατά τα έτη 1983-1990 και Νομάρχης Χανίων την οκταετία 1998-2006. Πάντοτε συνεπές στέλεχος του Συνασπισμού σε πολλές περιπτώσεις μπόρεσε να εκφράσει το μίσος του για τους εβραίους και μετά το 1999. Το 2002 έπαιξε την κάρτα του χριστιανικού αντισημιτισμού κατηγορώντας οτι το Ισραήλ και οι σιωνιστές, μια λέξη που την χρησιμοποιεί έναντι του «εβραίος», είναι κτήνη και σταυρώνουν τον Χριστό στο πρόσωπο των Παλαιστινίων και ζητώντας την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ, (πηγή). Το 2006 ο Συνασπισμός του Αλέκου Αλαβάνου στήριξε τον αντισημίτη υποψήφιο του για Νομάρχη, δείχνοντας οτι είτε οτι αποδέχεται πλήρως τον αντισημιτισμό και την μισαλλοδοξία ως αριστερές αξίες, (άλλοι υπήρξαν λιγότερο κομψοί χαρακτηρίζοντας τον πρώην νομάρχη ως «εθνικοσοσιαλιστή»).