«Χωρίσαμε ένα δειλινό», ένα ζεϊμπέκικο του Β.Τσιτσάνη/ «Horisame ena dilino», a zeimbekiko by V.Tsitsanis

Ελληνικά (english translation follows below)

Χωρίσαμ’ ένα δειλινό

Χωρίσαμ’ ένα δειλινό
με δάκρυα στα μάτια.
Η αγάπη μας ήταν γραφτό
να γίνει δυό κομμάτια.

Πονώ σαν συλλογίζομαι
τα όμορφα τα βράδια,
που μου ‘δινες, γλυκά-γλυκά,
όρκους φιλιά και χάδια.

Με μια λαχτάρα καρτερώ
και πόνο στη καρδιά μου,
ίσως γυρίσεις γρήγορα
ξανά στην αγκαλιά μου.

Ζεϊμπέκικο του 1944-46 (;).
Μουσική: Βασίλης Τσιτσάνης
Στίχοι: Αλέκος Γκούβερης (1944)
Πρώτη φωνογράφηση: Φεβρουάριος του 1947 [Columbia, D.G. 6626]
Πρώτη εκτέλεση: Πρόδρομος Τσαουσάκης & Ιωάννα Γεωργακοπούλου

«Αφήγηση Αλέκου Γκούβερη στον Σχορέλη (Δ’, σ. 21-22):

«Ήταν το 1944. Τότε αρχίζαμε κατά το μεσημεράκι και δουλεύαμε μέχρι τις 7 το βράδυ, Στο μαγαζί ερχόντουσαν μαυραγορίτες, διάφορα άλλα μούτρα και αντάρτες. Οι τελευταίοι όχι βέβαια για να γλεντήσουν αλλά για τις «επαφές» τους. Ο [Μπάμπης] Μπακάλης, που ‘ταν παιδάκι [γεννήθηκε το 1919], ήταν ερωτευμένος με μια Εβραιοπούλα. Τα πράγματα είχαν ζορίσει πολύ. Από στιγμή σε στιγμή, το βλέπαμε καθαρά, θα μας πιάναν το κορίτσι του φίλου μας για να το στείλουν για σαπούνι. Και λέω «θα μας πιαναν» γιατί τότε όποιος πείραζε το κορίτσι του φίλου μας ήταν σαν να πείραζαν τη μάνα μας. Το σκεφτήκαμε το πράγμα και στείλαμε το κορίτσι στο βουνό. Το πήρε ο «σύνδεσμος» και το πήγε «ψηλά». Ζει ακόμα. Σώσαμε μια ζωή.

Ο Μπάμπης απαρηγόρητος. Τι στο διάολο έχανε ; Κοτόπουλο ;

Το πρωί συναντηθήκαμε σ’ ένα καφενείο των Τρικάλων, το «Μαύρος Γάτος». Τη νύχτα είχα γράψει τους στίχους: «Χωρίσαμ’ ένα δειλινό». Ο Αποστόλης [Καλδάρας] κι ο [Μπάμπης] Μπακάλης βάλανε μουσική, τρομερή μουσική. Αργότερα [άραγε πότε; 1945; 1946;] τ’ άκουσε ο Τσιτσάνης, του άρεσε, κι έβαλε δική του μουσική, όμως οι στίχοι είναι δικοί μου. Τώρα γιατί ο φίλος μου ο Βασίλης το κρύβει είναι δική του δουλειά. Μάρτυρες ο Καλδάρας και ο Μπακάλης…»»

«Ρεμπέτικη Ανθολογία», Τ.Σχορέλης, τόμος Δ’, σελ 21-22

πιθανώς και «Τα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη που γράφτηκαν στη Θεσσαλονίκη επί Γερμανικής Κατοχής», Ντ.Χριστιανόπουλος, σελ. 105-106

«Αν αποδεχτούμε στο ακέραιο την αφήγηση του Γκουβέρη, το «Χωρίσαμε ένα δειλινό» είναι εμπνευσμένο από τους διωγμούς των Ελλήνων Εβραίων στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος δε διατυπώνει γνώμη για την πατρότητα των στίχων, αλλά αποφεύγει να συμπεριλάβει το τραγούδι αυτό στο κατάλογο των τραγουδιών που σύνθεσε ο Τσιτσάνης κατά την Κατοχή. [Ο Β.Τσιτσάνης και τα πρώτα τραγούδια του, Ντ.Χριστιανόπουλος]»

«Κειμένη επί ακτής θαλάσσης…«, Α.Νάρ σελ 322-324

Ευχαριστώ τον Δ.Βελικάρη για την πηγή του Χριστιανόπουλου και την Wing για το βίντεο. Εδώ η καλύτερη εκτέλεση της Σωτηρίας Μπέλλου. Μεταξύ των trivia ήταν η εύρεση του τραγουδιού σε ισραηλινούς filesharing ιστότοπους όπως αυτόν, μιας και είναι γνωστή η ψύχωση των ισραηλινών με τα ελληνικά τραγούδια.

Ας θεωρηθεί ως η πρώτη ανάρτηση σε μια καινούργια ετικέτα που θα αφορά το ρεμπέτικο και την μουσική στην εβραϊκή Ελλάδα. Σκεφτόμουν να άρχιζα με την αγία τριάδα του εβραϊκού ρεμπέτικου – Ρόζα Εσκενάζη, Στέλλα Χασκήλ, Αμαλία Βάκα – αλλά μετά είπα να αρχίσω με κάτι πιο αναπάντεχο.

English

Chorisam’ ena deilino/ We parted in sundown

Chorisam’ ena deilino / We parted in sundown
me dakria sta matia / with tears in the eyes
i agapi mas itan grafto / our love was meant
na gini dyo komatia / to become two pieces

Pono san silogizome / I hurt when I think
ta omorfa ta vradia / the beautiful nights
pou mou ‘dines, glika glika / that you gave me sweetly sweetly
orkous filia ke chadia / oaths, kisses and caresses

Me mia lachtara kartero / With a longing I wait
kai pono stin kardia mou / and pain in my heart
isos giriseis grigora / maybe you will return soon
ksana stin agalia mou / back in my arms.

Zeimbekiko of 1944-1946 (?)
Music: Vasilis Tsitsanis
Lyrics: Alekos Gouveris (1944)
First recording: February of 1947 [Columbia, D.G. 6626]
First performance: Prodromos Tsaousakis and Ioanna Georgakopoulou

«Narration by Alekos Gouveris to Schorelis

It was 1944. Then we used to begin at noon and worked until 7 in the evening. In the centre used to come black market dealers, other low-life specimens and partizans. The latter not of course to party but for their «contacts». [Babis] Bakalis which was just a youngster then [he was born in 1919] was in love with a Jewish girl. Things had begun to toughen up. We could see clearly that from one moment to the other they would catch our friend’s girl and they would send it to become soap. And I say «us» because back then whoever messed with our friends girl was like he had messed with out own mother. We thought over the situation and we sent the girl to the mountains. The «contact» took her «up». She still lives. We saved a life.

Babis was inconsolable. What the hell did he loose ? A chicken ?

In the morning we had met in a Trikala caffenion, the «Black Cat». During the night I had written the lyrics: «Chorisam’ena deilino». Apostolos  [Kaldaras] and [Babis] Bakalis gave the music, great music. Later [when ? 1945 ? 1946 ?] Tsitsanis heard it, he liked it and gave his own music but the lyrics are mine. Now, why my friend Vasilis hides it is his own bussiness. Witnesses are Kaldaras and Bakalis…«

Rembetiko Anthology, T.Schorelis, vol Δ’, pages 21 – 22

and possibly «The songs of Vassilis Tsitsanis that were written in Thessaloniki during the German Occupation«, D.Christianopoulos, p. 105 – 106

«If we accept completely the narration of Gouveris, the «Chorisame ena deilino» is inspired but the deportations of the Greek Jews during the german occupation. Dinos Christianopoulos does not state an opinion on the paternity of the lyrics but avoids to include this song in the list of the song that Tsitsanis wrote during the Occupation. [V.Tsitsanis and his first songs, D.Christianopoulos]»

«Keimena epi aktis thalassis…», A.Nar p. 322 – 324

Ι thank D.Velikaris for the Christianopoulos source and Wing for the video. Here the much better execution by Sotiria Bellou. Among the trivia is the finding of this song in israeli filesharing sites like this one, since the psychosis israelis have with greek music is rather famous.

Let this be considered the first post in a new tag which shall consider rembetiko and music in jewish Greece. I had thought of beginning with the holy trinity of jewish rembetiko – Roza Eskenazy, Stella Haskil, Amalia Vaka – but then I thought of beginning with something a litle bit more unexpected.