Greek Minister accuses Jews of stealing the Holocaust (seriously)

On September 15th 2016 the vice-Minister of Education and Religious Affairs Theodosis Pelegrinis, (Syriza), said in a prepared speech in the Greek Parliament, (h/t to Viktor Eliezer for the find), what can only be described as a dystopic, antisemitic adaptation of the Jews who stole the Holocaust the Grinch which stole Christmas:

«Although the holocaust refers, generally, to the persecution and the genocide a state or regime performs against ethnic, religious, social or political groups[…] the Jews managed to identify holocaust with the tragic fate of their nation […] in order to highlight the crimes of the nazi regime against them with the ulterior purpose to create anger against those who comited crimes against their national status and the sympathy of the civilized world for their suffering. With patience and insistence they managed to appropriate the holocaust, so that they could claim their vindication».

I would have linked to the official transcript but after the outcry the minister changed the text of the speech in the site of the Ministry; another sign of the lack of trustworthiness and transparency of the Greek governments.

He proceeded to suggest that also the Greeks, (when he means Greeks he means the Christian Greeks), should try and appropriate the term «catastrophe» as a means of claiming reparations in the future. I need not say that this speech is one of the most insulting things I have ever heard:

It insults me as a Jew:

• because it sees the murder of my family not as a tragedy but as a political tool.
• he suggests that I cunningly appropriated a term to weaponize it. It is of little importance that the Jews themselves use the term Shoah/catastrophe and the term Holocaust is an American Christian creation.
• he views my effort to perpetuate the memory as means to gain sympathy and advantages, monetary and ethnic ones.
• it reduces the Shoah/Holocaust to a simple persecution, no different than any other and only elevated to its current singular status thanks to Jewish cunningness

It insults me as a Greek:

• it considers the murder of 60.000 Greeks not as a Greek tragedy but as a Israeli one
• it indulges a self-victimization culture
• it views greek suffering only through monetary lenses tinted with venality

Pelegrinis is no casual politician; he is the former Rector of the University of Athens, the Dean of the Philosophy Department, an award-winning actor and writer. He is one of the best examples how Greek Antisemitism is normalized; what Pelegrinis said is not some poor choice of words but reflects accurately of how the greek society lends itself to a culture of sterile victimization which views with jealousy the dubious jewish privilege of having been almost completely exterminated.

«Hello little non-Jewish children, (Christian and non-Christian because we leftists are not racists). Study and learn how we Greeks have many Holocausts so we can get money from these stingy Germans like the Jewz taught us» / source (of the photo, not of the fictional dialogue) http://www.thestival.gr

In the most detailed survey done on Greek Antisemitism by Antoniou/Kosmidi/Dina/Saltiel the authors tried to see the qualitative characteristics of the malady that afflicts Greece more than any country in the western world. Despite small differences, there was a remarkable homogeneity of the antisemitism manifested independently of factors such as education or political ideology. For example cosmopolitans tended to be Leftists and in theory had less hate towards Jews; still their infatuation with Palestine led them to expressing antisemitic opinions about Jews in general.

Only one marker is correlated with typical antisemitic stereotypes with no attenuating factors: Greek (Christian) victimization. More than 70% of the Greek (Christians) believe the Greeks have suffered more than the Jews; a result which knows no differentiation between Left/Right.

«On Antisemitism and other demons», Antoniou et al, Athens Review of Books 3/9/2014

The reactions of the Greek-Jewish Community were officially subdued. One must not forget that Pelegrinis is the vice-minister of Religious Affairs with direct power of the every day life of the Jewish community; directly antagonizing him could lead him into punishing the Jews in ways which unfortunately we are all too aware of. The rest of the university world stayed also characteristically silent; let’s not think that holding a university chair makes one suddenly immune to the same casual antisemitic feelings ubiquitous in Greece. A special mention should go to the leadership of the once-mighty political party of PASOK who asked for the resignation of Pelegrinis; the sheer hypocricy can be seen in the fact that less than 4 years ago the president of PASOK himself indulged in wanton antisemitism singling out Jews in a list of presumed tax-evadors. Another hat tip goes to the biggest opposition party, Nea Dimokratia whose own vice president has advertised in his tv-show books written by Holocaust deniers and claims Jews control the banks !

So there you have it: an educated, former Rector, minister in a leftist goverment accuses Jews of stealing the Holocaust and weaponizing it for national gains. Not content with this accusation he suggests that Greeks should imitate them for financial gains.
Nobody, (let’s leave the usual suspects aside), protests except those seeking to gain political gains while themselves being champions of antisemitism. Why? Because the majority of Greeks believes the same thing ! And by the way the fact that a minister of a greek government explicitly says that the murder of 60.000 Greeks is only a foreign Jewish affair of no Greek interest does not even make the 8 o’clock news.

ps. Of course he is not antisemite, simply an antizionist.

Η νεκρολογία του Τόνι Τζαντ σε τοίχο στην Καβάλα/The obituary of Tony Judt on a wall of Kavala

Ελληνικά (english translation follows below)

Ο θάνατος celebrity ιστορικών/φιλοσόφων, όπως ο πρόσφατος του Τόνι Τζαντ, συνήθως είναι μια ευκαιρία για μια συνολική παρουσίαση του έργου τους και μια ανανέωση της συζήτησης γύρω από ιδέες κλειδιά της σκέψης τους.  Κατά ένα περίεργο τρόπο, όμως, σε σημαντικό μέρος του ελληνικού Τύπου και μπλογκόσφαιρας το έργο του αγνοήθηκε μπροστά στην προσπάθεια τονισθεί το πώς υπήρξε ένθερμος σιωνιστής στα νιάτα του και πώς έγινε οπαδός της λύσης ενός δι-εθνικού κράτους στο χώρο της Μέσης Ανατολής στην θέση ενός ανεξάρτητου Ισραήλ και Παλαιστίνης – χαρακτηριστικό παράδειγμα το, μάλλον ιδεοληπτικό, άρθρο του Μιχάλη Μήτσου στα Νέα. Αλλά ακόμα και επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας στις απόψεις του Τζάντ για τον αντισημιτισμό και το Ολοκαύτωμα επιλέχθηκε να αγνοηθεί οτι ο Τόνι Τζάντ ήταν ένας ιστορικός και διανοούμενος που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Δύση και απευθύνονταν σε αυτή. Στον θαυμαστό χώρο της Εσπερίας η συζήτηση περί των Εβραίων ξεκίνησε από την δεκαετία του ’60, ενώ στην Ελλάδα μόλις τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και συνεχίζεται εξαιρετικά δειλά σήμερα. Στην Δυτική Ευρώπη γεγονότα όπως η ύπαρξη του αντισημιτισμού ή η ιστορικότητα της Σοά/Ολοκαυτώματος αποτελούν εδραιωμένες πεποιθήσεις που στηρίζονται σε δεκαετίες ιστορικής έρευνας και φιλοσοφικών αναζητήσεων. Από την άλλη μεριά στην Ελλάδα ακόμα βαρυγκομαχά να ξεκινήσει η ιστορική έρευνα για την εξακρίβωση των ίδιων των γεγονότων, ούτε καν λόγος για έναν κριτικό σχολιασμό τους.

Από ένα ενδιαφέρον άρθρο του Τονι Τζάντ για τον Αντισημιτισμό, το Ολοκαύτωμα και το Ισραήλ στην ελληνική έκδοση της Monde Diplomatique βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρον αυτό το απόσπασμα:

Οι μαθητές και οι σπουδαστές δεν έχουν ανάγκη να τους θυμίζουμε τη γενοκτονία των Εβραίων, τις ιστορικές συνέπειες του αντισημιτισμού ή το πρόβλημα του κακού. Γνωρίζουν το ζήτημα -όπως οι γονείς τους δεν το γνώρισαν ποτέ. Και έτσι θα συνεχίσει να γίνεται.

Προσωπικά δεν είμαι σίγουρος το πόσο δίκιο έχει, άλλοι σύγχρονοι ιστορικοί/φιλόσοφοι όπως ο Πιερ Αντρέ Ταγκιέφ πιστεύουν οτι ο αντισημιτισμός στον οποίο αναφέρεται ο Τόνι Τζάντ όντως έχει εξαφανιστεί αλλά απλώς για να δώσει τον χώρο σε νέες μορφές: μια μοντέρνα εβραιοφοβία, (μια αξιόλογη κριτική στις θέσεις του Τζάντ υπάρχει σε αυτό το κείμενο). Βέβαια ο ίδιος ο Τονι Τζάντ εμφανίζεται σε έρχεται σε αντίθεση με τον εαυτό του όταν ισχυρίζεται στο Postwar… οτι : «Αν οι Ευρωπαίοι θέλουν να διατηρήσουν αυτό τον ζωτικό σύνδεσμο – εάν το παρελθόν της Ευρώπης είναι να συνεχίσει να εφοδιάζει το παρόν της Ευρώπης με προειδοποιητικό νόημα και ηθικό στόχο – τότε θα πρέπει να διδάσκεται ξανά με κάθε καινούργια γενιά».

Αλλά αυτό που θέλω να τονίσω είναι το γεγονός οτι βασίζεται στο δεδομένο οτι οι νέοι γνωρίζουν για το Ολοκαύτωμα, την ύπαρξη του αντισημιτισμού, τις διαστάσεις του και την ιστορική ευθύνη των χριστιανικών κοινωνιών. Στην Ελλάδα καμμία από αυτές τις προϋποθέσεις δεν υπάρχει.

Ο ισχυρισμός μου οτι το ο θάνατος δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων αποκλειστικά λόγω του θρησκεύματος τους δεν είναι μέρος της συλλογικής εθνικής ταυτότητας είναι υπερβολικά περίπλοκος για να αναλυθεί σε μια ανάρτηση. Αλλά αν κάτι επαρκεί για να τον επιβεβαιώσει είναι η ολοκληρωτική απουσία της Σοά/Ολοκαυτώματος από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα για δεκαετίες. Μέχρι και το 2007, όταν και έγραψα το άρθρο Greek History textbooks, κανείς Ελληνας Χριστιανός δε θα μάθαινε τίποτα για αυτό το θέμα μέσα σε 12/15 χρόνια υποχρεωτικής δημόσιας εκπαίδευσης ενώ το ελληνικό Κράτος την αναγνώρισε επίσημα μόλις το 2003, χωρίς ακόμα αυτό να έχει μεταφραστεί σε μια πραγματικότητα αφού η κρατική Ημέρα Μνήμης αποτελεί αφορμή για αντι-ισραηλινή ρητορική  – χαρακτηριστικό παράδειγμα η επιλογή της κρατικής τηλεόραση το 2005 αντί να τιμήσει την Κρατική Ημέρα Μνήμης να προβάλλει ένα αντι-ισραηλινό ντοκιμαντέρ. Με την κρατική είσοδο της Ελλάδας στην «Ομάδα για την Διεθνή Συντονισμό στην μελέτη, εκπαίδευση και μνήμη του Ολοκαυτώματος» (ITF) η Ελλάδα ανέλαβε την υποχρέωση να εισάγει το θέμα και όντως έχουν υπάρξει βήματα προόδου που ελπίζεται να αποδώσουν στην επόμενη γενιά – σχεδόν 100 χρόνια μετά το ίδιο το γεγονός.  Με τέτοια δεδομένα δεν είναι δύσκολο να υποστηρίξει κανείς οτι οι νεαροί Ελληνες Χριστιανοί όχι μόνο δεν γνωρίζουν τίποτα για τους Ελληνες Εβραίους συμπολίτες τους που χάθηκαν στη Σοά/Ολοκαύτωμα, αλλά ξέρουν σημαντικά λιγότερα από τους γονείς τους που τουλάχιστον είχαν τις εμπειρίες των ίδιων των γονιών τους για να επιβεβαιώσουν τουλάχιστον την ιστορικότητα της Σοά/Ολοκαυτώματος.

Αυτά και άλλα πολλά πέρασαν από το μυαλό μου όταν διάβαζα το άρθρο του καθηγητή Στάθη Καλύβα στην Καθημερινή. Σε αυτό αναφέρει οτι όταν πρότεινε τον Τόνι Τζάντ ως σύνεδρο στο συνέδριο «Το Ολοκαύτωμα ως τοπική ιστορία: Παρελθόν και παρόν μιας σύνθετης σχέσης» το 2008 στη Θεσσαλονίκη υπήρξαν αντιδράσεις. Το περίεργο είναι οτι θεωρεί οτι οι απόψεις του για το Ισραήλ φταίνε και δεν αναρωτιέται για την σκοπιμότητα πρόσκλησης ενός ανθρώπου που κάνει μια ανάγνωση δευτέρου επιπέδου στη Σοά/Ολοκαύτωμα σε ένα συνέδριο που ασχολείται με την τοπική ιστορία και ειδικότερα σε μια πόλη που έχει τρομακτικά προβλήματα αποδοχής της κληρονομιάς του εκτεταμένου δοσιλογισμού κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής. Δεν θα θελήσω καν να αναφερθώ στο γεγονός οτι ο Τόνι Τζάντ εμφανίζεται να κάνει αρκετά λάθη στο κομμάτι που αφορά την Ελλάδα, που ίσως δεν αφορά από την συνολική εκτίμηση του έργου του αλλά σίγουρα κάνει την επιλογή του για ένα συνέδριο στην Ελλάδα μάλλον απρόσφορη.

Όταν θα έρχονταν ο Τόνι Τζάντ για να μας πει οτι δεν υπάρχει πλέον ανάγκη για ενημέρωση για τη Σοά/Ολοκαύτωμα ακριβώς που θα τον πήγαινε ο Σ.Καλύβας τις ελεύθερες ώρες εκτός συνεδρίου; Να δει τις εβραϊκές ταφόπλακες που χρησιμοποιούνται σαν παγκάκια στο πανεπιστημιούπολη του Αριστοτέλειου ή σαν φτηνό οικοδομικό υλικό στον ναό του Αγ.Δημητρίου, πολιούχο της πόλης; Ίσως θα τον υποδέχονταν ο Δήμαρχος Παπαγεωργόπουλος που ανήκει σε μια παράταξη που ενεργητικά αντιστάθηκε στην ανέγερση οποιουδήποτε μνημείου για τους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς της μέχρι που υποχρεώθηκε να υποκύψει και τελικό αποτέλεσμα είναι να το στήσει μέσα σε ένα πάρκινγκ αυτοκινήτων. Ή θα τον πήγαινε για διάλεξη σε κάποιο σχολείο στις Συκιές ή στην Περαία για να συζητήσουν για την Σοά/Ολοκαύτωμα μόνο για να ανακαλύψει οτι οι μαθητές καν δεν ξέρουν καν οτι υπάρχουν Εβραίοι στην πόλη Μητέρα του Ισραήλ και οτι το Ολοκαύτωμα ξεκίνησε στην ίδια τους την πόλη και όχι στην μακρινή Πολωνία; Μετά από τέτοια περιήγηση ο Τόνι Τζάντ μπορούσε ίσως να απορρίψει την Θεσσαλονίκη ως προβληματική πόλη και εξαίρεση, αλλά νομίζω οτι θα αναγκάζονταν να αναρωτηθεί για την βασιμότητα των απόψεων του όταν θα έβλεπε τις διαμαρτυρίες των πλεον επιφανών ελλήνων ιστορικών για τα κλειστά αρχεία του Υπ.Εξ. που καταλήγουν σε βιβλία προπαγάνδας που θυμίζουν άλλες εποχές. Αλλά τώρα ο ίδιος ο Τζάντ δε φαίνεται να θεωρούσε την Ελλάδα και πολύ ευρωπαϊκή μιας και εμφανίζει την είσοδο την Ελλάδας στην Ε.Ο.Κ. ως «μια επιλογή της ελπίδας επί της λογικής» που μετάνιωσαν στις Βρυξέλλες.

Μετά δεν έχει άδικο ο καθ.Σαμ Χασσίδ όταν σε επιστολή του πάνω στο συνέδριο σημείωνε, (αντιγράφω από την ιστοσελίδα του Ζαν Κοέν):

Το αποτέλεσμα είναι τραγελαφικό από πολλές απόψεις – μια και αντί για τοπικό, επαρχιώτικο αν προτιμάτε, συνέδριο για την (πενιχρή, πτωχή μέχρι ανύπαρκτη) θέση του Ολοκαυτώματος στην Ελληνική ιστορία έχουμε ένα διεθνές ΜΗ ΤΟΠΙΚΟ συνέδριο για το Ολοκαύτωμα στην Ιστορία γενικά ή σε διαφόρους τόπους – όπου σύμφωνα με το άρθρο του κ.Καλύβα μόνο 9 απο τις 50 παρουσιάσεις ήταν για την Ελλάδα (2 για την Θεσσαλονίκη) – οξύμωρο σχήμα (ή καλύτερα ά-τοπο).

Ετσι ο κ.Καλύβας παρουσιάζει σαν νέο ιστορικό εύρημα πως πολλοί εβραίοι που γύρισαν από τα στρατόπεδα στην Πολωνία είδαν τους νέους κατοίκους των σπιτιών τους να αντιδρούν βίαια – που είναι γνωστό σε πολλούς με επιφανειακές γνώσεις για το Ολοκαύτωμα. Στο συνέδριο υπάρχει και παρουσίαση για την ανάλογη κατάσταση στην Γαλλία μετά το Βισσύ. Μήπως όμως είναι τραγική ειρωνεία από τοπικής πλευράς ότι λείπει από τις παρουσιάσεις αυτές κάποια άλλη χώρα ?

Δεν είναι δυστυχώς εντελώς αληθές ότι μετά τόσα χρόνια το Ολοκαύτωμα στην Ευρώπη έχει πλήρως ερευνηθεί που να μην υπάρχουν πια κενά. Αυτό όμως που είναι βέβαιο είναι πως το Ολοκαύτωμα των εβραίων της Ελλάδας ΔΕΝ έχει βρει τη θέση που του αρμόζει στην Ελληνική Ιστορία. Αν και μετά το 1990 έχουν γίνει πολλές παρουσιάσεις με θέματα το Ολοκαύτωμα των εβραίων της Ελλάδας – πλούσια δραστηριότητα της Εταιρείας για την μελέτη του ελληνικού εβραϊσμού – το Ολοκαύτωμα για τους περισσότερους έλληνες ιστορικούς είναι κάτι που έγινε ΑΛΛΟΥ – στην Μεγάλη Ευρώπη – η Ελλάδα είχε τα δικά της προβλήματα και το Ολοκαύτωμα των εβραίων πολιτών της δεν την αφορά ιδιαίτερα. Είναι τα 6 εκατομμύρια της Ευρώπης – όχι οι 60 χιλ. της Ελλάδας. Στο αποσυρθέν βιβλίο της κας Ρεπούση η φωτογραφία δείχνει το πολωνοεβραιόπουλο με τα σηκωμένα χέρια – όχι την ανάλογη με τους ελληνοεβραίους της Θεσσαλονίκης ή των Ιωαννίνων. Στην Μαύρη Βίβλο της Κατοχής ΜΟΝΟ μισή σελίδα αφιερώνεται στους εβραίους – από τις 126 (να υπενθυμίσουμε πως το Ολοκαύτωμα των εβραίων της Ελλάδας ειναι 100 Καλάβρυτα και 300 Δίστομα ?). Σαν αποτέλεσμα – εκφράζονται εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις για θέματα όπως τον ρόλο των δωσιλόγων, την συμμετοχή των εβραίων στον πόλεμο και την αντίσταση, τον ρόλο των εβραίων συνεργατών. Παράδειγμα και η παρουσίαση του κ. Μαυρογορδάτου – που συμμετείχε και στο τελικό πάνελ – στο συνέδριο φτάνει σε εκ διαμέτρου αντίθετο συμπέρασμα με το βιβλίο του Μιχαήλ Μάτσα στο κατά πόσο η αφομοίωση των εβραίων της Ελλάδας επηρέασε το αν επέζησαν από το Ολοκαύτωμα..

Ακριβώς για αυτό το λόγο πιστεύω οτι το πώς αντιλαμβάνονται στην Ελλάδα το, πραγματικά αξιόλογο, έργο του Τόνι Τζάντ σε οτι αφορά τον Εβραισμό και το Ολοκαύτωμα συνοψίζεται άριστα από αυτό το σύνθημα που κοσμεί το λιμάνι της Καβάλας, μιας πόλης που μπορεί σήμερα να μην έχει εβραίους αλλά σίγουρα διαθέτει ανθρώπους που τους ξέρουν καλά.

——————————————————-

English

The death of historians/thinkers of media of celebrity status like Tony Judt usually offers the chance for a complete presentation of their work and perhaps re-ignite interest in key ideas of their thought. Strangely enough Judt’s work was completely ignored in the greek Media and blogosphere in order to emphasize the fact that he had been a labor Zionist in his youth, to transform later into an advocate of a bi-national State  instead of an independent Israel and Palestine, a prime example being the rather fixated article by Mihalis Mitsos. But even concentrating in Judt’s opinions on antisemitism and the Shoah it was chosen to be ignored that Tony Judt was a historian and an intellectual born in the West and his writings addressed western audiences. In the fabled world of the West the Jewish issue began being discussed in the ’60s, while in Greece it began only in the mid ’90s and continues timidly today. In Western Europe facts like the existence of Antisemitism and the historical reality of the Shoah are established historical facts which base themselves on decades of historical research and intellectual discourses. On the other hand in Greece historical research still strugles to leave the cradle, let alone arrive to a critical assessment of the facts.

From an interesting article of Tony Judt on Antisemitism, the Shoah and Israel in the greek edition of Monde Diplomatique I found the following excerpt quite revealing:

The students have no need to be reminded of the genocide of the Jews, the historical consequences of antisemitism or the problem of evil. They know the matter better than their parents ever did. And thus it shall continue to be.

Personally I am not so certain; other modern historian/intellectuals like Pierre-André Taguieff believe that the antisemitism Judt’s referring to is indeed vanished but only in order to give space to new forms: a modern judeophobia, (a valued criticism of Judt’s position can be found here). It seems possible that Judt himself wanted to make a point rather than actually believing in such statements since in the chapter on the Shoah of his Postwar… he contradicts himself by saying: «If Europeans are to maintain this vital link—if Europe’s past is to continue to furnish Europe’s present with admonitory meaning and moral purpose—then it will have to be taught afresh with each passing generation».

But what I would personally like to point out is that he bases himself on the fact that younger persons know of the Shoah, of the existence of antisemitism, its dimensions and the historical responsibilities of christian societies. In Greece none of these prerequisites exist.

The claim that the death of tenths of thousands of Greek Jews is not part of the Greek collective identity is far too complex to analyze in a single blog post. But if anything would suffice to prove it, this would be the complete absence of the Shoah in the greek history school-textobooks for decades. Until 2007, when I wrote the article Greek History Textbooks, no Greek Christian could claim that he had been informed of this story in 12/15 years of compulsory public education. The Greek State recognized the Shoah only in 2003 which of course doesn’t yet means much since it’s usually used as an occasion for anti-Israeli rhetoric like in State Television’s choice in 2005 instead of paying homage the official day of Remembrance, to air a heavily anti-israeli documentary. Greece recently entered the Task Force for International Cooperation on Holocaust Education, Remembrance, and Research (ITF) and has uptaken the obligation to introduce the subjec; indeed progress has been made. Hopefully the next generation, almost 100 years after the Shoah itself, will be aware of the history of its own country. With such data in hand one cannot but claim that young Greek Christians do not only know nothing about their Greek Jewish compatriots that suffered enormous losses with the Shoah but know significantly less than their parents did who, at least, had the experiences of their own parents to verify the veracity of the Shoah.

This and many other things crossed my mind when I read the article (in greek) by prof.Stathis Kalyvas in Kathimerini newspaper. In that article Kalyvas recalls that when he proposed to invite Tony Judt in the convention«The Holocaust as local history: Past and present of a complex relationship» in 2008 in Salonica there were negative reactions. But what seems oddly peculiar is that he ascribed these reactions to his opinions on Israel and not whether it seemed inappropriate to invite a person who took a macro-historic view of the Shoah in a convention that dealt with local history and especially in a city which has huge problems accepting its collaborationist heritage during the German Occupation. It should be furthermore noted that Tony Judt appears to be making more than his fair share of mistakes when he talks about Greece which may not interfere with the overall quality of his work but does certainly make his choice for a greek convention rather inappropriate.

When Tony Judt would come to tell us that there is no further need to inform and educate over the Shoah where would S.Kalyvas take him during the off-hours ? Maybe to see Jewish tombstones used as benches in the campus of the local university or as cheap building material in the St.Demetrius Church, patron saint of Salonica ? Or maybe the Mayor Papageorgopoulos would act as a kind host explaining why his political party had actively resisted any attempt to build a monument over the tenths of thousands of Salonican Jews murdered in the Shoah until his hand was forced and the final result was building it in a parking lot ? Or would he take him to a public school in the suburbs to discuss the Shoah only to find out that the students are not even aware that there are Jews in the city Mother of Israel  and the Shoah began there and not in distant Poland ? After such a tour Tony Judt might reject Salonica as an exception, an oddity but I think that he would certainly have his doubts over the whole of Greece when confronted with the protests of established greek historians over the closed archives of the Foreign Affairs Ministry which lead to propaganda books of Cold War staple. But Judt himself doesn’t seem to consider Greece very european when he presents the entry of Greece in the European Economic Community as «a choice of hope over reason» that came to be regretted in Brussels.

Prof.Sam Hassid probably is not far off when in a sharp letter criticizes the whole convention, (copied from Jean Cohen’s site) :

The result is tragic and comic at the same time under many aspects since instead of a local, provincial if you prefer, convention of the (poor if not inexistent) place of the Holocaust in the Greek History we have an international, non-local convention over the place of the Holocaust generally in History or in various places; in Mr.Kalyvas articles we see that only 9 out of the 50 presentations concerned Greece (2 over Salonica) – an oxymoron (or rather non-apporpiate).

So Mr.Kalyvas presents as a new historical find the fact that many jews who returned from the camps in Poland saw the new inhabitants of their houses to react violently – something known to those with even a superficial knowledge of the Holocaust. In the convention there was the presentation of the similar situation in France after the Vichy. But isn’t it tragically ironic from a local point of view that a similar presentation were missing from another country ?

Unfortunately it is not true that after so many years the Holocaust in Europe has been fully researched in order not to leave any more gaps. What is certain is that the Holocaust of the Greek Jews has NOT taken its rightful place in Greek History. Even if after 1990 there have been many presentations concerning the Holocaust of Jews in Greece – rich is the activity of the Society of Research of the Greek Jewry – the Holocaust for most greek historians is something that happened ELSEWHERE – in Greater Europe – Greece has its own problems and the Holocaust of its jewish citizens does not concern her particularly. It is the 6 million of Europe – not the 60.000 of Greece. In the withdrawn book of Mrs.Repousi the photograph shows the polish jewish kid with the raised arms – not the correspondent ones by Salonica or Ioannina. In the Black Book of the Occupation ONLY half a page is dedicated to the jews from the 126 total pages (should we remind that the Holocaust of the jews of Greece is 100 Kalavrita and 300 Distomo massacres ?). As a result contrary opinions are stated over the role of the collaborators, the participation of the Jews in the war in the resistance, the role of jewish collaborators.

This is why I believe that the way the, valued indeed, work of Tony Judt over Jewry and the Holocaust is perceived in Greece in way that is epitomized by this  graffiti that embellishes the port of the greek city of Kavala, a town that may not have Jews since the whole community was exterminated during the Shoah but apparently has inhabitants that know them well.

JEWS – MURDERERS

Εκδηλώσεις Μνήμης και Φεστιβάλ στην Ρόδο/Memorial Ceremonies and Festival in Rhodes

Ελληνικά (english translation follows below)

Στις 23 Ιουλίου του 1944 το σύνολο της Εβραϊκής κοινότητας στην Ρόδο συλλαμβάνεται από τον Γερμανικό Στρατό και αποστέλλεται στο στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς. Από τους 1673 συλληφθέντες, δολοφονούνται οι 1522 – τα ονόματα τους μπορείτε να τα διαβάσετε ακολουθώντας αυτόν τον σύνδεσμο.

Στην μνήμη τους η Ισραηλιτική Κοινότητα Ρόδου, (ιστότοπος), διοργανώνει κάθε χρόνο εκδηλώσεις με κατάθεση στεφάνων, επιμνημόσυνη δέηση, προβολές ταινιών και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως το παραδοσιακό δείπνο του Καμπαλάτ Σαμπάτ την Παρασκευή.

Υπενθυμίζω οτι, αποκλειστικά και μόνο τον τελευταίο μήνα, έχει σημειωθεί η απόπειρα καταστροφής του (γρανιτένιου) Μνημείου Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος και ταυτόχρονα αναγράφηκαν νεοναζιστικά συνθήματα στην Συναγωγή Καχάλ Σαλόμ, (φωτογραφία αριστερά/πηγή:Ι.Κ.Ρ.). Παρά την αυξημένα κρούσματα αντισημιτισμού αξίζει να σημειωθεί η θετική ανταπόκριση των τοπικών αρχών – τουλάχιστον σε σύγκριση με άλλες ελληνικές πόλεις.

Για μια ορθή και όχι φλύαρη παρουσίαση των πρόσφατων κρουσμάτων μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο της τοπικής εφημερίδας Δημοκρατική. Ο αρθρογράφος φροντίζει να σημειώσει τους πολυάριθμους τουρίστες που επισκέπτονται την παλαιότερη, εν λειτουργία, Συναγωγή της Ελλάδας που κτίστηκε μεταξύ 1575 και 1577 – άλλωστε η απόπειρα καταστροφής του Μνημείου έγινε γνωστή από ολλανδούς τουρίστες που την κατήγγειλαν. Προσωπικά να προσθέσω οτι η – σχεδόν πάντα – γοργή αντίδραση Νομαρχίας/Αστυνομίας ίσως να εξηγείται και από το γεγονός οτι δεκάδες χιλιάδες εβραίοι ισραηλινοί  επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ρόδο. Ειδικά φέτος ελπίζει να επιβεβαιωθεί ως κλασικός ισραηλινός προορισμός, απορροφώντας σημαντικό μέρος των 100.000 ισραηλινών που ακύρωσαν τις διακοπές τους στην Τουρκία όπως αναφέρει η τουρκική εφημερίδα Χουριέτ σε άρθρο της. Ενδεικτικά της προώθησης της Ρόδου είναι τα άρθρα στην ισραηλινή εφημερίδα Jerusalem Post όπως το κολακευτικό «Rhode Worthy» ή αυτό που μιλάει για την Συναγωγή της Ρόδου «The oldest synagogue in Greece».

Η - πανέμορφη - Συναγωγή της Ρόδου/πηγή:Ι.Κ.Ρ.

Οι εκδηλώσεις ξεκινούν την Παρασκευή 23 Ιουλίου και συνεχίζουν καθημερινά μέχρι την Δευτέρα – στον εξαιρετικό ιστότοπο της Κοινότητας Ρόδου μπορείτε να βρείτε οδηγίες για την τοποθεσία της Συναγωγής Καχάλ Σαλόμ και της εβραϊκής συνοικίας Τζουδερία. Η ταινία φέτος που θα προβληθεί είναι το ντοκιμαντέρ «Ετς Χαίμ – Δένδρο της Ζωής» που αφορά την Συναγωγή Ετς Χαίμ των Χανίων που έγινε μέσα στο 2010 δυο φορές στόχος εμπρηστικών επιθέσεων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ 23-26 ΙΟΥΛΙΟΥ 2010

Παρασκευή, 23 Ιουλίου 2010

11:00 πμ Εβραϊκό Νεκροταφείο, Λεωφόρος Ρόδου-Καλλιθέας
Τέλεση Ασκαβά (επιμνημόσυνη δέηση)

7:45 μμ Συναγωγή «Σαλώμ», Μεσαιωνική Πόλη- Ρόδος

Λειτουργία Καμπαλάτ Σαμπάτ («υποδοχή του Σαββάτου» – ανοικτό σε όλους)

9:00 μμ Δείπνο Καμπαλάτ Σαμπάτ, προαιρετικό με συμμετοχή

Σάββατο, 24 Ιουλίου 2010
9:00 πμ Συναγωγή «Σαλώμ», Μεσαιωνική Πόλη-Ρόδος
Λειτουργία Σαμπάτ, θα ακολουθήσει «Μπεραχά» με μπουφέ

Κυριακή, 25 Ιουλίου 2010
11:30 πμ Μνημείο Ολοκαυτώματος, Πλατεία Εβραίων Μαρτύρων
Επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα του Ολοκαυτώματος – Κατάθεση στεφάνων

Δευτέρα, 26 Ιουλίου 2010

8:30 μμ Θερινός κινηματογράφος «Ρόδων», Ρόδος

Προβολή του ντοκυμαντέρ για την Συναγωγή Ετς Χαίμ των Χανίων:
”Ετς Χαίμ – Δένδρο της Ζωής” – Είσοδος ελεύθερη

Εnglish

On July 23rd, 1944 the entire Jewish community of the greek island of Rhodes is arrested by the German Army and sent to the extermination camp of Auschwitz. From the 1673 arrested, 1522 are murdered – you can read their names following this link.

In their memory, the Jewish Community of Rhodes, (site), organizes each year a small festival with a wreath laying ceremony, an askava/memorial service, movies in local cinemas and other cultural activities like the traditional Kabalat Shabat dinner on Friday.

I remind you that only in the past month there has been an attempt to destroy the Shoah Memorial and neonazi slogans have been sprayed on the walls of the Kahal Shalom Synagogue, (photo on the left/source:J.C.R.). Despite these antisemitic events, one must point out the positive response by local authorities – at least compared to other greek cities.

For a correct presentation of the incidents one can read the article in Greek by local newspaper Dimokratiki. The writer is keen to notice the numerous tourists that visit the oldest Synagogue that still is in operation in Greece and was built in-between 1575 and 1577; in fact the aforementioned attempt to destroy the Shoah Memorial was made known by dutch tourists. Personally I would like to add the – almost always – swift response by the Prefecture/Police  maybe can also be explained by the fact that tenths of thousands of jewish israeli tourists visit Rhodes each year – specifically this year Rhodes hopes to be confirmed as a classic israeli destination, absorbing a significant part of the 100.000 israelis that canceled their reservation in Turkey as turkish newpaper Hurriyet reports in this article. Indicative of how Rhodes is promoted are the articles in israeli newspaper Jerusalem Post like the flattering «Rhode Worthy», or this one talking about «The Oldest Synagogue in Greece».

The - beautiful - Synagogue of Rhodes/source:J.C.R.

The events begin on Friday July, 23rd and continue daily until Monday – in the excellent site of the Community you can find instructions on how to reach the Kahal Shalom Synagogue and the old jewish ghetto named Juderia. The movie that will be shown this year concerns the Etz Hayim Synagogue of the city of Hania, Crete which was twice this year victim of arson attacks.

PROGRAM OF EVENTS 23-26 JULY 2010

Friday, 23 July 2010

11.00 Jewish cemetery, Rhodes-Kallithea Avenue

Ashkavot

19.45   Shalom Synagogue, Old Town, Rhodes

Kabbalat Shabbat service

21.00    Kabalat Shabbat dinner, optional

Saturday, 24 July 2010

09.00    Shalom Synagogue, Old Town, Rhodes

Shabbat service, followed by “Beraha” brunch

Sunday, 25 July 2010

11.30 Holocaust Memorial Site, Jewish Martyrs Square, Old Town

Memorial service for the Holocaust victims of Rhodes

Wreath laying ceremony

Monday, 26 July 2009

20.30 Open cinema, “Rodon” cinema, Rhodes

Presentation of  the documentary “Etz Hayim Tree of Life”

Free entrance

«Η Μνήμη σας ας είναι η Αγάπη»/»May Your Memory Be Love»

Ελληνικά (english translation follows)

Το Μάρτιο του 1943, ο εικοσάχρονος Οβαδιά Μπαρούχ εκτοπίστηκε μαζί με την οικογένεια του από την Ελλάδα στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Επί την άφιξη του, όλη η οικογένεια και οι συγγενείς του στάλθηκαν στους θαλάμους αερίων. Ο Οβαδιά πάλεψε να επιβιώσει μέχρι την απελευθέρωση του από το στρατόπεδο εξοντώσεως Ματχάουζεν τον Μάιο του 1945. Ενώ βρίσκονταν στο Άουσβιτς ο Οβαδιά γνώρισε την Αλίζα Σαρφατή, μια νεαρή Εβραία από την πόλη του και οι δύο ανέπτυξαν μια ιστορία αγάπης παρά τις απάνθρωπες συνθήκες. Αυτή η ταινία απεικονίζει την αξιοπρόσεκτη και συγκινητική ιστορία αγάπης και επιβίωσης στο Άουσβιτς, μιας απίστευτης συνάντησης μετά το Ολοκαύτωμα και το σπίτι που δημιούργησαν μαζί στο Ισραήλ.

Από το όλο φιλμ με συγκίνησε περισσότερο η κραυγή O Madre του Οβαδιά όταν τον έδερναν, σκέφτηκα τους δικούς μου ανθρώπους. Άλλα κομμάτια που μου έμειναν; Όταν έβλεπα τα τρένα μου ήρθε φλασιά από τα τα εισιτήρια που χρέωσε ο ελληνικός ΟΣΕ της εποχής, οι Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους, στους εκτοπισμένους και που φυλάσσονται στο Εβραικό Μουσείο –  φυσιολογικότητα μέσα στην παράνοια. Η κάρτα εισαγωγής στο Άουσβιτς που συμπληρώνονταν για κάθε κρατούμενο – για τον Οβαδιά μπορείτε να δείτε Saloniki, Griechenland και Sapfus 10, η οδός του σπιτιού του πίσω από το Δικαστικό Μέγαρο. Στο κλιπ με τον τίτλο «The Return to Life» μπορείτε να δείτε τον Οβαδιά σ’ ένα μικρό γήπεδο στην αρχή: ανήκει σε ένα από τα πλεον ιστορικά κτίρια της Θεσσαλονίκης, το Ματανότ Λαεβιονίμ που χτίστηκε από τον διάσημο σαλονικιό αρχιτέκτονα Ζακ Μωσσέ και σήμερα λειτουργεί ως το εβραϊκό δημοτικό σχολείο. Μια από τις πλέον διάσημες φωτογραφίες είναι αυτή των μαζικών γάμων των επιζώντων του Άουσβιτς στα σκαλιά του κτιρίου.

Όλα τα βιντεάκια είναι περίπου 10′ στο σύνολο και ανήκουν στο ντοκιμαντέρ «Η Μνήμη σας ας είναι η Αγάπη». Είναι καλογυρισμένα, ειδικά το τρίτο που έχει και όμορφη μουσική οπότε χαρείτε τα. Οι ιστορίες των επιζώντων είναι πάντα ένα θαύμα, μια απίστευτη εξαίρεση στον κανόνα.

ευχαριστώ τον Λ. για το tip

English

In March 1943, twenty-year-old Ovadia Baruch was deported together with his family from Greece to Auschwitz-Birkenau. Upon arrival, his extended family was sent to the gas chambers. Ovadia struggled to survive until his liberation from the Mathausen concentration camp in May 1945. While in Auschwitz, Ovadia met Aliza Tzarfati, a young Jewish woman from his hometown, and the two developed a loving relationship despite inhuman conditions. This film depicts their remarkable, touching story of love and survival in Auschwitz, a miraculous meeting after the Holocaust and the home they built together in Israel.

From the whole film I really was moved when I heard the O Madre cry of Ovadia when he was beaten, I thought of my family. Other parts that struck me ? When I was seeing the trains, the tickets of the deportees charged by the greek Railway System flashed in my head – normality among the paranoia. The report card of the admittance to Auschwitz filled out for every detainee; for Ovadia one sees Saloniki, Griechenland and his address, Sapfus 10. In the clip titled «The Return to Life» you can see Ovadia in a small court in the beginning: it belongs to one of Salonica’s most reknown buildings, the Matanot Laevionim built by salonican architect Zacque Mosse which today functions as a Jewish Elementary School. One of the most famous photographs are the one of the mass weddings of Auschwitz survivors in the stairs of the building.

All of the videos last about 10′ and they belong to the documentary «May Your Memory Be Love». Τhey’re a nice piece of filming,  especially the third one which also has some nice music so enjoy them. The stories of survivors are always a miracle, an incredible exception to the rule.

On the Way to Auschwitz

Ovadia and Aliza’s First Meeting

The Return to Life

Thoughts

Ελληνικά μνημεία για Σοά στο Ισραήλ / Greek Shoah monuments in Israel

Ελληνικά (english translation follows)

Κατά τύχη ψάχνοντας στο Διαδίκτυο έπεσα πάνω σε μια σελίδα που παραθέτει ορισμένα από τα μνημεία για το Ολοκαύτωμα/Σοά που αφορούν την Ελλάδα στο Ισραήλ.

• Το κυριότερο είναι αυτό που υπάρχει στην Κοιλάδα των Κοινοτήτων στο Γιαντ Βασέμ που είναι το επίσημο μουσείο της Σοά στην Ιερουσαλήμ. Η Κοιλάδα των Κοινοτήτων είναι ένας λαβύρινθος που σκάφτηκε μέσα στον βράχο και σε 107 τοίχους υπενθυμίζει τις 5000 εβραικές κοινότητες που υπήρξαν θύματα. Η Ελλάδα αντιπροσωπεύεται από δυο τοίχους: έναν που αναφέρει τις ελληνικές πόλεις της Αθήνας, Αρτας, Βόλου, Χαλκίδας, Χανίων, Ρόδου, Κέρκυρας, Λάρισσας, Καστοριάς, Κως, Ορεστιάδας, Καβάλας, Αλεξανδρούπολης, Δράμας, Κομοτηνής, Σερρών, Βέροιας, Ιωαννίνων κ.α. και ένα ακόμη που αναφέρει αποκλειστικά την Θεσσαλονίκη. (φώτο από τον Werner Kunz εδώ)

1. Στην Χάϊφα ένα μνημείο για την Ελλάδα.
2. Στο Τελ Αβίβ ένα μνημείο για την Καστοριά
3. Στην Χολόν ένα μνημείο για την Κέρκυρα
4. Στο Κφαρ Μεναχέμ ένα μνημείο για την Θράκη
5. Στην Χολόν ένα μνημείο για την Θεσσαλονίκη
6. Στο Τελ Αβίβ η σαλονικιώτικη συναγωγή που είδαμε στο «Μια σαλονικιώτικη συναγωγή στο Τελ Αβίβ»
7. Στην Ιερουσαλήμ δρόμος για την Θεσσαλονίκη
8. Στο Τελ Αβιβ δρόμος για την Θεσσαλονίκη
9. Στην Μπεερ Σέβα δρόμος για την Θεσσαλονίκη.

   

   

   
   

   

   

   
   

   

   

   
   

   

   

   
   

   

   
   

English

By chance searching the Internet I happened to run into a page which lists some of the monuments to the Shoah/Holocaust which regard Greece in Israel.

• The main one is the existing one in the Valley of the Communities in Yad Vashem, the official Museum for the Shoah in Jerusalem. The Valley of the Communities is a monuments literally dug into the bedrock and in 107 walls reminds of the 5000 jewish communities which suffered during the Shoah. Greece is represented by two walls: one with the names of the greek cities of Athens, Arta, Volos, Chalkida, Chania, Rhodes, Corfu, Larissa, Kastoria, Kos, Orestiada, Preveza, Karditsa, Kavala, Alexandroupolis, Drama, Komotini, Serres, Veria, Ioannina and others; the other one states solely the community of Salonika.  (photo by Werner Kunz here)

1. In Haifa a monument for Greece.
2. In Τel Aviv a monument for Kastoria.
3. In Holon a monument for Corfu.
4. In Kfar Menachem a monument for Thrace.
5. In Holon a monument for Salonica.
6. In Τel Aviv the salonican synagogue we saw in «A salonican synagogue in Tel Aviv».
7. In Jerusalem a street name for Salonica.
8. In Τel Aviv a street name for Salonica.
9. In Beer Sheba a street name for Salonica.

   

   

   
   

   

   

   
   

   

   

   
   

   

   

   
   

   

   
   

«Χωρίσαμε ένα δειλινό», ένα ζεϊμπέκικο του Β.Τσιτσάνη/ «Horisame ena dilino», a zeimbekiko by V.Tsitsanis

Ελληνικά (english translation follows below)

Χωρίσαμ’ ένα δειλινό

Χωρίσαμ’ ένα δειλινό
με δάκρυα στα μάτια.
Η αγάπη μας ήταν γραφτό
να γίνει δυό κομμάτια.

Πονώ σαν συλλογίζομαι
τα όμορφα τα βράδια,
που μου ‘δινες, γλυκά-γλυκά,
όρκους φιλιά και χάδια.

Με μια λαχτάρα καρτερώ
και πόνο στη καρδιά μου,
ίσως γυρίσεις γρήγορα
ξανά στην αγκαλιά μου.

Ζεϊμπέκικο του 1944-46 (;).
Μουσική: Βασίλης Τσιτσάνης
Στίχοι: Αλέκος Γκούβερης (1944)
Πρώτη φωνογράφηση: Φεβρουάριος του 1947 [Columbia, D.G. 6626]
Πρώτη εκτέλεση: Πρόδρομος Τσαουσάκης & Ιωάννα Γεωργακοπούλου

«Αφήγηση Αλέκου Γκούβερη στον Σχορέλη (Δ’, σ. 21-22):

«Ήταν το 1944. Τότε αρχίζαμε κατά το μεσημεράκι και δουλεύαμε μέχρι τις 7 το βράδυ, Στο μαγαζί ερχόντουσαν μαυραγορίτες, διάφορα άλλα μούτρα και αντάρτες. Οι τελευταίοι όχι βέβαια για να γλεντήσουν αλλά για τις «επαφές» τους. Ο [Μπάμπης] Μπακάλης, που ‘ταν παιδάκι [γεννήθηκε το 1919], ήταν ερωτευμένος με μια Εβραιοπούλα. Τα πράγματα είχαν ζορίσει πολύ. Από στιγμή σε στιγμή, το βλέπαμε καθαρά, θα μας πιάναν το κορίτσι του φίλου μας για να το στείλουν για σαπούνι. Και λέω «θα μας πιαναν» γιατί τότε όποιος πείραζε το κορίτσι του φίλου μας ήταν σαν να πείραζαν τη μάνα μας. Το σκεφτήκαμε το πράγμα και στείλαμε το κορίτσι στο βουνό. Το πήρε ο «σύνδεσμος» και το πήγε «ψηλά». Ζει ακόμα. Σώσαμε μια ζωή.

Ο Μπάμπης απαρηγόρητος. Τι στο διάολο έχανε ; Κοτόπουλο ;

Το πρωί συναντηθήκαμε σ’ ένα καφενείο των Τρικάλων, το «Μαύρος Γάτος». Τη νύχτα είχα γράψει τους στίχους: «Χωρίσαμ’ ένα δειλινό». Ο Αποστόλης [Καλδάρας] κι ο [Μπάμπης] Μπακάλης βάλανε μουσική, τρομερή μουσική. Αργότερα [άραγε πότε; 1945; 1946;] τ’ άκουσε ο Τσιτσάνης, του άρεσε, κι έβαλε δική του μουσική, όμως οι στίχοι είναι δικοί μου. Τώρα γιατί ο φίλος μου ο Βασίλης το κρύβει είναι δική του δουλειά. Μάρτυρες ο Καλδάρας και ο Μπακάλης…»»

«Ρεμπέτικη Ανθολογία», Τ.Σχορέλης, τόμος Δ’, σελ 21-22

πιθανώς και «Τα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη που γράφτηκαν στη Θεσσαλονίκη επί Γερμανικής Κατοχής», Ντ.Χριστιανόπουλος, σελ. 105-106

«Αν αποδεχτούμε στο ακέραιο την αφήγηση του Γκουβέρη, το «Χωρίσαμε ένα δειλινό» είναι εμπνευσμένο από τους διωγμούς των Ελλήνων Εβραίων στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος δε διατυπώνει γνώμη για την πατρότητα των στίχων, αλλά αποφεύγει να συμπεριλάβει το τραγούδι αυτό στο κατάλογο των τραγουδιών που σύνθεσε ο Τσιτσάνης κατά την Κατοχή. [Ο Β.Τσιτσάνης και τα πρώτα τραγούδια του, Ντ.Χριστιανόπουλος]»

«Κειμένη επί ακτής θαλάσσης…«, Α.Νάρ σελ 322-324

Ευχαριστώ τον Δ.Βελικάρη για την πηγή του Χριστιανόπουλου και την Wing για το βίντεο. Εδώ η καλύτερη εκτέλεση της Σωτηρίας Μπέλλου. Μεταξύ των trivia ήταν η εύρεση του τραγουδιού σε ισραηλινούς filesharing ιστότοπους όπως αυτόν, μιας και είναι γνωστή η ψύχωση των ισραηλινών με τα ελληνικά τραγούδια.

Ας θεωρηθεί ως η πρώτη ανάρτηση σε μια καινούργια ετικέτα που θα αφορά το ρεμπέτικο και την μουσική στην εβραϊκή Ελλάδα. Σκεφτόμουν να άρχιζα με την αγία τριάδα του εβραϊκού ρεμπέτικου – Ρόζα Εσκενάζη, Στέλλα Χασκήλ, Αμαλία Βάκα – αλλά μετά είπα να αρχίσω με κάτι πιο αναπάντεχο.

English

Chorisam’ ena deilino/ We parted in sundown

Chorisam’ ena deilino / We parted in sundown
me dakria sta matia / with tears in the eyes
i agapi mas itan grafto / our love was meant
na gini dyo komatia / to become two pieces

Pono san silogizome / I hurt when I think
ta omorfa ta vradia / the beautiful nights
pou mou ‘dines, glika glika / that you gave me sweetly sweetly
orkous filia ke chadia / oaths, kisses and caresses

Me mia lachtara kartero / With a longing I wait
kai pono stin kardia mou / and pain in my heart
isos giriseis grigora / maybe you will return soon
ksana stin agalia mou / back in my arms.

Zeimbekiko of 1944-1946 (?)
Music: Vasilis Tsitsanis
Lyrics: Alekos Gouveris (1944)
First recording: February of 1947 [Columbia, D.G. 6626]
First performance: Prodromos Tsaousakis and Ioanna Georgakopoulou

«Narration by Alekos Gouveris to Schorelis

It was 1944. Then we used to begin at noon and worked until 7 in the evening. In the centre used to come black market dealers, other low-life specimens and partizans. The latter not of course to party but for their «contacts». [Babis] Bakalis which was just a youngster then [he was born in 1919] was in love with a Jewish girl. Things had begun to toughen up. We could see clearly that from one moment to the other they would catch our friend’s girl and they would send it to become soap. And I say «us» because back then whoever messed with our friends girl was like he had messed with out own mother. We thought over the situation and we sent the girl to the mountains. The «contact» took her «up». She still lives. We saved a life.

Babis was inconsolable. What the hell did he loose ? A chicken ?

In the morning we had met in a Trikala caffenion, the «Black Cat». During the night I had written the lyrics: «Chorisam’ena deilino». Apostolos  [Kaldaras] and [Babis] Bakalis gave the music, great music. Later [when ? 1945 ? 1946 ?] Tsitsanis heard it, he liked it and gave his own music but the lyrics are mine. Now, why my friend Vasilis hides it is his own bussiness. Witnesses are Kaldaras and Bakalis…«

Rembetiko Anthology, T.Schorelis, vol Δ’, pages 21 – 22

and possibly «The songs of Vassilis Tsitsanis that were written in Thessaloniki during the German Occupation«, D.Christianopoulos, p. 105 – 106

«If we accept completely the narration of Gouveris, the «Chorisame ena deilino» is inspired but the deportations of the Greek Jews during the german occupation. Dinos Christianopoulos does not state an opinion on the paternity of the lyrics but avoids to include this song in the list of the song that Tsitsanis wrote during the Occupation. [V.Tsitsanis and his first songs, D.Christianopoulos]»

«Keimena epi aktis thalassis…», A.Nar p. 322 – 324

Ι thank D.Velikaris for the Christianopoulos source and Wing for the video. Here the much better execution by Sotiria Bellou. Among the trivia is the finding of this song in israeli filesharing sites like this one, since the psychosis israelis have with greek music is rather famous.

Let this be considered the first post in a new tag which shall consider rembetiko and music in jewish Greece. I had thought of beginning with the holy trinity of jewish rembetiko – Roza Eskenazy, Stella Haskil, Amalia Vaka – but then I thought of beginning with something a litle bit more unexpected.

Φωτογραφίες από το Ολοκαύτωμα στα Ιωάννινα/Photos from the Holocaust-Shoah in Ioannina

Το πρωί του Σαββάτου της 25ης Μαρτίου του 1944 ενώ οι χριστιανοί γιαννιώτες είχαν μαζευτεί για να γιορτάσουν την γιορτή του Ευαγγελισμού στην Μητρόπολη, αντίθετα υπήρξαν μάρτυρες της σύλληψης περίπου 2.000 εβραίων που είχε ξεκινήσει στις 05.30 και που ανήκαν στην δισχιλιετή εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων. Μετά την αρχική μεταφορά στην Λάρισα κατέληξαν στο Άουσβιτς και σε μικρότερα στρατόπεδα εξόντωσης όπου 1850 από αυτούς εξοντώθηκαν, στο μεγαλύτερο τους μέρος λίγες ώρες μόνο μετά την άφιξη τους . Οι φωτογραφίες ελήφθησαν από τον Γερμανικό Στρατό και ανήκουν στο Bundesarchiv το οποίο τις έχει κάνει release υπό μια ειδική wikimedia άδεια – μπορείτε να τις κλικάρετε για να τις δείτε σε πλήρες μέγεθος.

Για περισσότερες πληροφορίες για το Ολοκαύτωμα στα Ιωάννινα,τα ονόματα όλων αυτών που βλέπετε στις φωτογραφίες και δολοφονήθηκαν, την συμμετοχή του μετέπειτα Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και Προέδρου της Αυστρίας Κουρτ Βάλντχαϊμ στις εκτοπίσεις και άλλες λεπτομέρειες όπως την ιστορία της  γιαννιώτισσας Ρόζας Μπέσο Ιζάακς, τατουάζ νούμερο 77133 μπορείτε να επισκεφθείτε τον εξαιρετικό ιστότοπο της γιαννιώτικης κοινότητας της Νέας Υόρκης Kehila Kedosha Janina.

Υπενθυμίζω:

– Στις 2.30 το μεσημέρι, η Πρωτοβουλία καλεί τους κατοίκους των Ιωαννίνων σε ανοιχτή συγκέντρωση πολιτών μπροστά στο εβραϊκό νεκροταφείο της πόλης στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου.

– Στις 19.30, στην αίθουσα της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών (Παρασκευοπούλου 4), οργανώνει εκδήλωση λόγου. Οι ομιλητές είναι ερευνητές και συγγραφείς βιβλίων για τα Γιάννενα και την εβραϊκή κοινότητα.

On the Saturday morning of the 25th of March 1944, the day of the Annunciation of the Virgin and Greek Independence Day, the christians inhabitants of Ioannina, Greece which were gathered in the Metropolis in the difficult times of the Occupation witnessed instead the arrest of 2.000 Jews which belonged to the bimillenial community of Ioannina (Yannena); after their initial transport to the greek city of Larisa they ended in Auschwitz and in smaller death camps where 1.850 were murdered , most of them just a few hours after their arrival. The photos were taken by the German Army and are property of the Bundesarchiv which has released them under a special wikimedia licence – you can click them to see them in full size.

For more information on the Holocaust in Ioannina, the names of all those you see in the photos and were murdered,  the participation of later UN General Secretary Curt Waldheim to the deportations and more details like the story of the native yannina inhabitant Roza Besso Isaacs, tatoo number 77133 you can visit the excellent site of the yanniote community of New York Kehila Kedosha Janina.

Η Ιαπωνία, το σχέδιο Φούγκου και ο Κ.Πλεύρης – μέρος 1ο

κλασσική σημαία του Β'ΠΠ/ Αυτοκρατορικό Ναυτικό

Συμβαίνει, μιλώντας με φίλους ή σε διάφορα ιστολόγια, να θεωρείται υπερεκτιμημένη η επίδραση του φιλοναζιστή κ.Πλεύρη ή του τηλεπλασίε εξωγήινων κ.Λιακόπουλου. Άλλωστε οι ιδέες τους είναι εμφανώς δημιουργήματα της φαντασίας και δύσκολα ένας λογικός άνθρωπος θα μπορούσε να πιστέψει. Μόνο αμόρφωτοι ή γραφικοί μπορούν να παρασυρθούν από χονδροειδή ψέματα σαν και αυτά, που καν δεν κάνουν τον κόπο να μεταμφιεστούν κάτω από τα πιο ευπρεπή ρούχα του «εβραϊκού λομπυ που ελέγχει την αμερικανική υπερδύναμη», σωστά ;

Προσωπικά δεν είμαι σίγουρος και πιστεύω οτι αξίζει τον κόπο να δούμε το πως ψευδοντοκουμέντα σαν τα «Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιων» άσκησαν και ασκούν ισχυρή επίδραση στο συλλογικό ασυνείδητο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ιαπωνία…

Προφανώς η αναφορά για έντονο αντισημιτισμό στην Ιαπωνία θα προκαλέσει χαμόγελα και στους πιο καλόπιστους αναγνώστες.

«Καλά ! Αυτοί οι εβραίοι, βρίσκουν αντισημιτισμό παντού !»

Λίγη ακόμη υπομονή και θα διηγηθώ μια ιστορία που θα κάνει τον κ.Πλεύρη να ανυπομονεί να εκδώσει στα ιαπωνικά το σύγγραμα του, προσβλέποντας σε μυθώδη κέρδη :

Οι Ιάπωνες δεν είχαν καμία επαφή με τους Εβραίους πριν άνοιγμα της Ιαπωνίας στη Δύση το 1800, αλλά ακόμα και τότε παρέμειναν αδιάφοροι – οι εβραίοι ήταν απλά μια άλλη «φυλή» δυτικών.

Ολα αυτά άλλαξαν με την επαφή Ιαπώνων στρατιωτικών και Ρώσων στρατιωτικών πιστών στον Τσάρο το 1918. Η Ρωσία είναι η χώρα του ανεξέλεγκτου μίσους κατά των εβραίων και των τακτικών πογκρόμ – είναι και η χώρα που δημιούργησε και τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών στην προσπάθεια να δημιουργήσει μια μοντέρνα αιτία στο χριστιανικό μίσος ενάντια στους θεοκτόνους Εβραίους. Η επαφή των Ιαπώνων με το βιβλίο είναι καθοριστική και το θεωρούν ως μια αξιόπιστη πηγή πληροφοριών – μάλιστα δυο υψηλόβαθμοι αξιωματικοί αφιερώνονται στο «Εβραϊκό Ζήτημα». Ταξιδεύουν στην βρετανική Παλαιστίνη, μεταφράζουν τα Πρωτόκολλα και το Ιαπωνικό Υπουργείο Εξωτερικών αρχίζει να παρακολουθεί, μέσω των τοπικών πρεσβειών, όλες τις εβραϊκές κοινότητες.

Η ιαπωνική έκδοση των Πρωτοκόλλων/Πηγή:wikimedia

Η στάση των Ιαπώνων μπορεί να εξηγηθεί εύκολα: Οι εβραίοι στην Δύση ήταν αποδέκτες μίσους και ταυτίζονταν θρησκευτικά με τον Διάβολο, το υπέρτατο Κακό. Βιβλία σαν τα Πρωτόκολλα γράφτηκαν εκ των υστέρων για να δώσουν μια επιστημονικοφανή εξήγηση στο μίσος αυτό και για να δικαιολογήσουν τις συνεχόμενες διώξεις και σφαγές. Οι Ιάπωνες δεν ξεκινούσαν θεωρώντας τους εβραίους ως διαβολικούς και ούτε συνειδητοποιούσαν οτι οι εβραίοι καταδιώκονταν για αυτό που είναι και όχι για αυτό που κάνουν. Απλά θεώρησαν οτι οι Εβραίοι πρέπει να είναι μια από τις παγκόσμιες δυνάμεις με την οποία πρέπει αναμετρηθούν, όπως οι Αμερικάνοι ή οι Ρώσοι. Έτσι συνέστησαν μια ομάδα μελέτης για να αποτρέψουν την επιρροή τους στην Ιαπωνία, όπως είχαν μονάδες αντικατασκοπείας για ξένα κράτη – ενώ ταυτόχρονα ερευνούσαν την δυνατότητα συμμαχίας μαζί τους (!).

Στις αρχές του ’30 η μιλιταριστική Ιαπωνία θέλησε να επεκταθεί και από τα πρώτα θύματα ήταν η Μαντζουρία στην Κίνα. Οι Ειδικοί επί των Εβραίων συμμάχησαν πολιτικά με τους Επεκτατιστές και προσπάθησαν να προστατέψουν τους εβραίους της Μαντζουρίας από τις τυφλές δολοφονίες του Ιαπωνικού Αυτοκρατορικού Στρατού μεταξύ του γενικού πληθυσμού, ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα σε μια πιθανή συμμαχία Εβραίων και Ιαπώνων. Το 1938 οργανώνεται το Συμβούλιο των Πεντε Υπουργών στο οποίο συμμετέχουν οι 5 ισχυρότεροι άνδρες της κυβέρνησης: ο Πρωθυπουργός, ο Υπουργός Εξωτερικών, Ο Υπουργός Στρατού, ο Υπουργός Ναυτικού, ο Υπουργός Οικονομικών Εμπορίου και Βιομηχανίας. Θεωρούν οτι τα Πρωτόκολλα είναι αληθινά και η στιγμή είναι κατάλληλη, αμέσως μετά την Νύχτα των Κρυστάλλων, για να προσελκύσουν την δύναμη του Παγκόσμιου Εβραϊσμού υπέρ της Ιαπωνίας. Πρόβλημα αποτελεί η συμμαχία με την Γερμανία – στο τέλος, όμως, αποφασίζεται να προχωρήσουν με το Σχέδιο Φούγκου, προσέχοντας να μην θίξουν την Γερμανία.

Τι είναι το Σχέδιο Φούγκου; Αν και στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξε κάποια επίσημη πολιτική με το όνομα Σχέδιο Φούγκου πολλαπλά συμβούλια και εσωτερικά μνημόνια της Ιαπωνικής κυβέρνησης σχεδίασαν την εγκατάσταση 18.000 με 600.000 εβραίων στην Μαντζουρία ή στην Σανγκάη, η οποία θα έφερνε σύμφωνα με τους εμπνευστές του Σχεδίου:

• την δημιουργία μιας πανίσχυρης τοπικής οικονομίας όπως μόνο οι εβραίοι ήξεραν να κάνουν,
• κολοσσιαίες εβραϊκές επενδύσεις από την Αμερική,
• την πολιτική υποστήριξη του «Παγκόσμιου Εβραϊσμού», (όπου «Παγκόσμιος Εβραϊσμός» είναι αυτός των Πρωτοκόλλων).

Ουσιαστικά μιλούσαν για μια ευρεία πολιτικο-οικονομικο-στρατιωτική συμμαχία μεταξύ της υπερκρατικής μυθικής οντότητας του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συμβουλίου που είχε σκοπό να κατακτήσει τον κόσμο στο βιβλίο των Πρωτοκόλλων, με την Αυτοκρατορία της Μείζονος Ιαπωνίας.

Το ψάρι Φούγκου /wikipedia

Οι Εβραίοι θα ζούσαν σε καθεστώς απόλυτης θρησκευτικής, πολιτισμικής, οικονομικής ελευθερίας και μερικής πολιτικής αυτονομίας αν και οι Ιάπωνες φοβόντουσαν οτι υπερβολική ελευθερία θα επέτρεπε στους Εβραίους να δηλητηριάσουν την Ιαπωνία, (όπως τα Πρωτόκολλα έλεγαν οτι είχαν κάνει στις άλλες χώρες). Το όνομα φούγκου υπήρξε η μεταπολεμική δραματοποιημένη ονομασία που δόθηκε στο σύνολο των σχεδίων, (τα οποία βγήκαν στην δημοσιότητα χάρη σε ένα δραματοποιημένο βιβλίο που βασίστηκε σε αυτά), γιατί το ψάρι Φούγκου αποτελεί εκλεκτό έδεσμα, αλλά αν δεν μαγειρευτεί σωστά είναι θανατηφόρο.

Από το 1938 το «Σχέδιο Φούγκου«, εμπνευσμένο από τα Πρωτόκολλα, ξεκινά. Ιάπωνες αξιωματούχοι συναντιούνται με διεθνείς εβραϊκούς οργανισμούς, αν και οι φόβοι για την αντίδραση της Γερμανίας αποτρέπουν την κυβέρνηση να πάρει ενεργά μέτρα – αντίθετα να βασίζεται στην χρηματοδότηση και κινητοποίηση των ίδιων των εβραίων. Στέλνεται μια αντιπροσωπεία στις ΗΠΑ με σκοπό να συναντηθεί με Αμερικανούς ραβίνους ώστε να βρεθούν οι ομοιότητες Σιντοϊσμού και Ιουδαϊσμού, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν και τα «εβραιοκρατούμενα» ΜΜΕ και Χόλιγουντ.

Chiune Sugihara/Πηγή:Jewish Virtual Library

Ουσιαστικά δεν σημειώνεται αξιόλογη πρόοδος μέχρι το 1939/1940, όταν η εισβολή του Χίτλερ στην Πολωνία σηματοδοτεί την έναρξη του Β’ΠΠ. Χάρη στις ελευθερίες που παρείχε το Σχέδιο Φούγκου ένας ιάπωνας διπλωματικός στην Λιθουανία, ο Chiune Siguhara, αναλαμβάνει ορισμένες έκνομες πρωτοβουλίες και εκδίδει χιλιάδες ιαπωνικές βίζες που επιτρέπουν σε εβραίους από την Πολωνία και τις Βαλτικές Χώρες να γλιτώσουν τις μαζικές δολοφονίες και να καταφύγουν στο Κόμπε της Ιαπωνίας.  Τελικά η Ιαπωνική Κυβέρνηση θορυβημένη από την συγκέντρωση χιλιάδων εβραίων, τους μεταφέρει στην Σαγκάη χωρίς να σκέφτεται πλεον την δημιουργία κάποιου οικισμού. Εκεί βρίσκουν εβραίους από το Ιράκ και την Γερμανία που είχαν ήδη καταφύγει εκεί λόγω των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών του λιμανιού της Σαγκάης που δεν απαιτούσε βίζα εισόδου, (οι εβραίοι κυνηγημένοι από την Ναζιστική Γερμανία και τους συμμάχους της στην Ευρώπη και την Μ.Ανατολή ήταν ανεπιθύμητοι στην Ευρώπη, ενώ η Αγγλία απαγόρευε την μετανάστευση στην Παλαιστίνη). Στην αρχή οι πρόσφυγες λαμβάνουν βοήθεια από αμερικανοεβραϊκές φιλανθρωπικές οργανώσεις. Η κήρυξη όμως του πολέμου με τις ΗΠΑ τον Δεκέμβρη του 1941 οδηγεί στην παύση κάθε βοήθειας αφού οι εβραίοι αμερικανοί φοβούνται να μην κατηγορηθούν για έλλειψη πατριωτισμού με την αποστολή οποιασδήποτε βοήθειας σε εχθρικό έδαφος. Επίσης η Ιαπωνία επίσημα αναιρεί όλες τις πολιτικές κατευθύνσεις που σκοπό είχαν την προσέγγιση του παγκόσμιου Εβραϊσμού με την Ιαπωνία, χωρίς όμως να υιοθετεί τις πολιτικές εναντίων των εβραίων που ζητούσε η Γερμανία.

Βίζα της Σαγκάης με το σύμβολο για "Εβραίος"

Το τέλος του Πολέμου βρίσκει το Γκέτο της Σανγκάης να λιμοκτονεί αλλά προφανέστατα οι λίγοι θάνατοι από πείνα ωχριούσαν μπροστά στον σίγουρο θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ουσιαστικά χιλιάδες εβραίοι σώνονται, ενώ χάρη σε αυτό που ονομάστηκε  «Σχέδιο Φούγκου» επιζεί η μοναδική ευρωπαϊκή γιεσιβά, (εβραϊκή ιερατική σχολή), που γλίτωσε τον Β’ΠΠ. Αντίθετα οι Ιάπωνες δεν κερδίζουν τίποτα από αυτά που ονειρεύονταν αφού οι πρόσφυγες έφταναν με τα ρούχα που φορούσαν, ενώ το υποτιθέμενο γιγάντιο Εβραϊκό Κεφάλαιο ποτέ δεν εμφανίζεται – αντίθετα αντιμετωπίζουν μια ανθρωπιστική κρίση που απαιτεί πόρους. Παρά τις προσπάθειες των Γερμανών, που στέλνουν απεσταλμένους στην Σαγκάη με σκοπό την μαζική εξολόθρευση, οι Ιάπωνες αρνούνται να συνεργαστούν. Ο λόγος, μάλλον, είναι ο φόβος για τα εβραϊκά αντίποινα που προβλέπονται από τα Πρωτόκολλα, αφού ταυτόχρονα δεν διστάζουν να εξοντώσουν εκατοντάδες χιλιάδες Κινέζους, Κορεάτες και Βρετανούς πολίτες. Ο Ιάπωνας διπλωματικός στη Λιθουανία απολύεται μετά τον πόλεμο για υπέρβαση αρμοδιοτήτων, (ανεπίσημα λόγω των εβραίων που έσωσε παράνομα) και διάγει μια ταπεινή ζωή μέχρι που επιζώντες εβραίοι τον εντοπίζουν στην ΕΣΣΔ που δουλεύει – του απονέμεται ο τίτλος του Δικαίου των Εθνών από το Yad Vassem και η ισραηλινή υπηκοότητα σε αυτόν και στο σύνολο της οικογένειας του δια βίου.

το δεύτερο μέρος εδώ όπου βρίσκονται και τα σχόλια…

Ελληνοεβραίοι στην Γαλλία στο Ολοκαύτωμα/ Greek Jews in France during the Shoah

Ελληνικά (english translation follows)

Ελληνίδα Εβραία που μόλις έφτασε στο Μπίρκεναου/Πηγή:USHMM

Ok, αυτό μάλλον είναι ενδιαφέρον για τους εβραίους αναγνώστες που ψάχνουν για ίχνη της οικογένειας τους ή/και ιστορικούς. Όπως γνωρίζουμε σημαντικός αριθμός εβραίων της Ελλάδας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την χώρα του στις αρχές του αιώνα λόγω των δυσμενών πολιτικών και οικονομικών συνθηκών που είχαν επικρατήσει, (άλλωστε το ίδιο συνέβαινε και σε χιλιάδες χριστιανούς που εγκατέλειπαν την Ελλάδα για παρόμοιους λόγους). Το μεγαλύτερο μέρος κατευθύνθηκε προς την Γαλλία λόγω της γαλλικής κουλτούρας που είχε αναπτυχθεί χάρη στο εκπαιδευτικό έργο της Alliance Universalle Israelite.

Αναμενόμενο οπότε είναι οτι σημαντικό μέρος των 85.000 γάλλων εβραίων που δολοφονήθηκαν από τους γερμανούς κατάγονταν από τις μεγάλες εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδας. Μάλιστα αξίζει να σημειωθεί οτι εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό των εβραίων που πέρασαν από το στρατόπεδο του Ντρανσύ, που αποτελούσε το βασικό κέντρο συγκέντρωσης πριν αποσταλούν στα στρατόπεδα εξόντωσης, δεν είχε γεννηθεί στην Γαλλία μιας και η δωσίλογη γαλλική κυβέρνηση έστελνε πρώτα τους μη-γηγενείς σε σχέση με τους αυτόχθονες Γάλλους Εβραίους.

Η Γαλλική Δημοκρατία έχει αναλάβει την πρωτοβουλία να δώσει ένα όνομα στους συνολικά περίπου 115.500 γάλλους που δολοφονήθηκαν και έτσι μπορούμε και έχουμε τα ονόματα 693 ατόμων ελληνικής καταγωγής, (πλήρης λίστα εδώ), που αντιπροσωπεύουν ένα δείγμα 55.371 δολοφονηθέντων. Από αυτούς 685 είναι εβραίοι και 8 χριστιανοί, (πολιτικοί κρατούμενοι κρίνοντας από τους τόπους εξόντωσης – ενώ οι εβραίοι δολοφονήθηκαν κυρίως στο Άουσβιτς αλλά και σε μαζικές εκτελέσεις στις Βαλτικές χώρες). Περίπου 600 είναι εβραίοι από την Θεσσαλονίκη, ενώ οι υπόλοιποι είναι από τη Χίο, Βέροια, Δράμα, Αρτα, Ρόδο, Καβάλα, Κέρκυρα,  Ιωάννινα, Αθήνα, Ξάνθη, Βόλο, Φούρνους (;), Κομοτηνή – ενώ υπάρχουν και 2/3 από Επισκοπή, Σηλυβρία, Αδριανούπολη.

Η λίστα έχει ορισμένα λάθη: το Αρδίτη εμφανίζεται ως Arditti και Ardity, το Bengas είναι μάλλος Μπέγας, το Μπενρουμπή υφίσταται ως Ben Ruby κ.ο.κ. Είναι όμως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και συμπληρώνεται, με λίγη προσπάθεια, από λίστες που θα βρείτε σε αυτόν τον ιστότοπο. Το πρόβλημα είναι οτι ο συγκεκριμένος δε λειτουργεί σωστά και καλύτερα είναι να κάνετε ένα site-specific Google search με τα ονόματα που σας ενδιαφέρουν, (πχ Cohen site:http://www.not-the-germans-alone.org). Επιπλέον πληροφορίες θα βρείτε από την λίστα στο sephardicstudies.org που βασίζεται στο βιβλίο του Κλαρσφελντ.

Ετσι η Ραχήλ Ματαράσσο, που γεννήθηκε στις 25/1/1917 στην Θεσσαλονίκη και πέθανε στις 29/4/1944 στο Αουσβιτς, εμφανίζεται στην δεύτερη λίστα και τρίτη λίστα αλλά όχι στην πρώτη. Ομως ο Ισαάκ Βαένα εμφανίζεται και στις τρεις λίστες και συνδυάζοντάς τες μαθαίνουμε οτι γεννήθηκε στις 15 Ιουνίου του 1900 στην Θεσσαλονίκη, ζούσε στην Αβινιόν όπου και συνελήφθη στις 6 Απριλίου του 1944. Στις 20 Απριλίου μπήκε στο στρατόπεδο του Ντρανσύ και στις 15 Μαΐου μεταφέρθηκε με το κονβόϊ νούμερο 73 στο Κάουνας της Λιθουανίας και δολοφονήθηκε την ίδια ημέρα που έφτασε στις 20 Μαΐου 1944.

Υπενθυμίζω οτι αυτοί οι 1000+ (;) ελληνοεβραίοι δεν συμπεριλαμβάνονται στους περίπου 55/65.000 έλληνες εβραίους που ζούσαν στην Ελλάδα και δολοφονήθηκαν είτε στα καταναγκαστικά έργα στην Ελλάδα, είτε στα στρατόπεδα εξόντωσης στην Πολωνία, την Γερμανία και Αυστρία. Ελπίζω πάντως να βοηθήσει τους αναγνώστες που ψάχνουν πληροφορίες για τις οικογένειες τους.

English

Greek Jewish woman who just arrived in Birkenau /Source:USHMM

This post is probably of interest only for the Jewish readers who seek tracks of their family and/or historians. As we know a significant number of Jews left Greece in the beginning of the century due to the difficult political and economical situation, (as many thousands of Christians did at that time). Among the major destinations was France due to the french influence of the Alliance Universalle Israelite.

It is only to be expected that an important part of the 85.000 French Jews who were murdered by the Germans were derived from the major Jewish communities of Greece. It should be noted that an extremely high percentage of the Jews who passed from the Drancy camp before being deported to the various death camps, weren’t born in France since the collaborationist french government favorited them over native French-Jews.

The French Republic has undertaken the task to give a name to the 115.500 French men and women  deported and murdered and this way we have the names of 693 people of greek background, (a complete list can be found here), which derive from a sample of 53.751 persons. 685 of them are Jews and 8 are Christians, (political prisoners judging from the camp in which they died – Jews died mainly in Auschwitz and in mass executions in the Baltic states). About 600 are from Salonica, while the rest come from Chios, Veria, Drama, Arta, Rhodes, Kavala, Corfu, Ioannina, Athens,Xanthi, Volos, Fournous (?), Komotini and a couple from Episkopi, Silivria and Adrianople.

The list has some mistakes: from Αρδίτη which appears both as Arditti and Ardity, Bengas is probably Μπέγας etc. Still, it is extremely interesting and with a little extra effort can be completed with complementary lists that can be found in this site. The problem is that the site doesn’t function correctly and it is preferable that a site-specific Google search is conducted instead, (for example: Cohen site:http://www.not-the-germans-alone.org). Additional info can be found in the list in sephardicstudies.org which is based on the Klarsfeld book.

This way Rachel Matarasso, born 25/1/1917 in Salonica and died on 29/4/1944 in Auschwitz, appears on the second and third list but not on the first. But Isaac Vaena appears in all of the three lists and this way we learn that he was born on the 15th of June 1900 in Salonica, he lived in Avignon and was arrested there on April the 6th 1944. He entered the Drancy camp on April the 20th and left it for Kaunas, Lithuania on May the 15th with convoy no73. He arrived on May the 20th and was murdered the same day he arrived.

I remind you that these 1000+ (?) Greek Jews are not among the 55/65.000 Greek Jews who were living in Greece and were murdered either in forced labor in Greece , or in extermination camps in Poland, Germany and Austria. In any case I hope that it helps those readers seeking information on their families.

Ελλάδα 2009:»Η αναφορά στο Ολοκαύτωμα[…]μπορεί να προκαλέσει διαμαρτυρίες»/ Greece 2009: «Mentioning the Shoah[…] may cause protests»

Ελληνικά (english translation follows)

Πριν λίγο καιρό το Υπουργείο Εξωτερικών διοργάνωσε μια εκδήλωση για να τιμήσει τους εβραίους επιζώντες από το Αουσβιτς, επ’ ευκαιρία της έκδοσης του βιβλίου «Ελληνες στο Αουσβιτς-Μπιρκενάου» από το ΥπΕξ. Η προσωπική μου άποψη τότε ήταν οτι το γεγονός οτι την διοργάνωση την είχε αναλάβει το Υπουργείο Εξωτερικών, λες και έχω εγώ ή η οικογένεια μου που βρέθηκε στο Αουσβιτς έχουμε ξένο διαβατήριο, αποτελεί προσβολή – την γελοιότητα της διοργάνωσης συμπλήρωνε το βιβλίο το οποίο είχε μερικές υπέροχες φωτογραφίες αλλά ήταν τελείως άσχετο επιστημονικά με βασικά λανθασμένα στοιχεία, (βέβαια το γεγονός οτι το επιμελήθηκε η Φωτεινη Τομαή θα έπρεπε να με είχε προετοιμάσει αλλά ήλπιζα σε λιγότερη προχειρότητα).

Τότε είχα παρατηρήσει οτι αυτές οι εκδηλώσεις γίνονται αποκλειστικά για τα μάτια των ξένων – γεγονός όχι απαραίτητα αρνητικό αν το Ολοκαύτωμα/Σοά, δηλαδή η εξόντωση των 59.000 ελλήνων, δεν αποκρύπτονταν και δεν αποτελούσε terra incognita για την συντριπτική πλειοψηφία των χριστιανών ελλήνων.

Μια πρόσφατη ιστορία που διάβασα στον Nassos K. επιβεβαιώνει την άποψη μου και αποδεικνύει οτι υπάρχει σοβαρό θέμα με την απόλυτη έλλειψη θέλησης για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού από το επίσημο Ελληνικό Κράτος γιατί όταν θέτουμε υπό αίρεση το ίδιο το Ολοκαύτωμα, δεν πιστεύω οτι οι ζωντανοί εβραίοι μπορούν να ελπίζουν σε κάτι καλύτερο.

Η λογοκριμένη αφίσα

Ο David Tartakover (דוד טרטקובר) είναι ένας διάσημος και πολυβραβευμένος Ισραηλινός γραφίστας, πολιτικός ακτιβιστής και καλλιτέχνης, που με τον άψογο και ευφυή σχεδιασμό του, ασκεί δριμεία κριτική στις κυβερνήσεις του Ισραήλ των τελευταίων δεκαετιών.

Πριν λίγο καιρό, ο Tartakover δέχθηκε μια πρόταση να συμμετέχει στην διεθνή έκθεση αφισών με θέμα τη μετανάστευση που διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ), υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εσωτερικών και πραγματοποιήθηκε στον πολυχώρο εκδηλώσεων μετρό Συντάγματος, από 19 έως 21 Ιουνίου. Μερικοί από τους σημαντικότερους γραφίστες του κόσμου δέχτηκαν το κάλεσμα του Δημήτρη Καραΐσκου και σχεδίασαν από μία αφίσα με θέμα τη μετανάστευση. Η έκθεση προβλήθηκε ελάχιστα. […]

Ένας από τους θρυλικούς Αμερικανούς γραφίστες που συμμετείχαν στην έκθεση, ο James Victore, είχε δηλώσει κάποτε: «Το graphic design αφορά τα θέματα της κουλτούρας, τα κοινωνικά θέματα. Δεν είναι για να πουλάει κάλτσες. Είναι καλό και για να πουλάει κάλτσες, αλλά εκεί που αποδίδει καλύτερα είναι στα κοινωνικά θέματα. Το graphic design είναι ένα ρόπαλο γεμάτο καρφιά – και θέλω να το χρησιμοποιήσω»…

… ο Tartakover όμως λογοκρίθηκε.

Στην αφίσα του, πήρε το εξωφύλλου του διαβατηρίου του παππού του και τύπωσε το παρακάτω στα Αγγλικά: «On October 21, 1938, my grandparents left Vienna, Austria, for Palestine». Η Αυστρία προσαρτήθηκε στη Ναζιστική Γερμανία λίγους μήνες αργότερα. Τα διαβατήρια των David και Rebeka Tartakover φέρουν τη σβάστικα και το γράμμα “J”, με κόκκινο, κάτι που τους χαρακτηρίζει Εβραίους.

Το ΙΜΕΠΟ εντυπωσιάστηκε με την αφίσα, αλλά αρνήθηκε να το προβάλει. Ο πρόεδρος του ινστιτούτου Αλέξανδρος Ζαβός, εξέρφρασε τη λύπη του και έγραψε στον Tartakover: «Φοβάμαι ότι ζούμε σε μια χώρα που βρίσκεται σε μια κρίσιμη κατάσταση κοινωνικά και υπάρχουν εντάσεις παντού. Ταραχές στους δρόμους, αστάθεια, μας κάνουν να φοβόμαστε αντιδράσεις. Κάθε αναφορά στην Παλαιστίνη, για παράδειγμα, ή το Ολοκαύτωμα, μπορεί να προκαλέσει έντονες διαμαρτυρίες που μπορεί να κάνουν κακό στην έκθεση και στον οργανισμό. Ξέρετε, υπάρχουν στενόμυαλοι άνθρωποι που ψάχνουν αφορμές για φασαρία. Για παράδειγμα, έχουμε μετανάστες από Παλαιστίνη, και μπορεί να παρερμηνεύσουν το μήνημα και να μας φέρουν σε δύσκολη θέση. Ώντας ένας κυβερνητικός οργανισμός, είμαστε κάτω από τον έλεγχο του υπουργείου εσωτερικών, έτσι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε τέτοιες αποφάσεις».

Ο Tartakover παρέδωσε τελικά μια εναλλακτική αφίσα. Μοίρασε όμως την πρώτη του αφίσα σαν καρτ ποστάλ στους επισκέπτες της έκθεσης, με την απάντηση του Ζαβού στη άλλη πλευρά.

Οι πληροφορίες είναι από σχετικό άρθρο της Haaretz. Τα παραπάνω δεν “ακούστηκαν” πουθενά. Σε κανένα Μέσο. Η λογοκρισία με δικαιολογία την πρόληψη ταραχών προκαταβάλοντας τη σκέψη και την αντίδραση ανθρώπων μου ακούγεται κάπως “χουντικό” ή είναι ιδέα μου; Ποιοι είναι τελικά οι στενόμυαλοι; Αυτοί που “ψάχνουν φασαρίες” ή αυτοί που δεν επιτρέπουν την ελεύθερη διακίνηση μιας ιδέας για να μην “έρθουν σε δύσκολη θέση”; [οι υπογραμμίσεις δικές μου – abra]

Θέλεις κανείς να σχολιάσω; Να μιλήσω για την λογοκρισία; Να μιλήσω για την έγνοια για τις (αντισημιτικές) πιθανές αντιδράσεις ξένων πολιτών σε σχέση με τις ευαισθησίες των ελλήνων ή της ίδιας της Ελληνικής Ιστορίας; Η’ να μιλήσω για το πως στην καημένη Ελλάδα οι Εβραίοι υποτιθέμενα μας τα έχουν πρήξει για το Ολοκαύτωμα αλλά από ότι φαίνεται η πολιτική του ελληνικού κράτους είναι η συστηματική αποφυγή αναφοράς σε αυτό εντός Ελλάδας; A, ξέχασα είναι και τα εβραιοκρατούμενα ΜΜΕ που δεν ανέφεραν τίποτα για την ιστορία.

Αυτό πάντως οφείλουμε όλοι να παρατηρήσουμε είναι τα μηνύματα προς την ελληνική κοινωνία που περνάει το κράτος μας όταν φροντίζει το Υπουργείο Εξωτερικών να μιλάει για το Ολοκαύτωμα προς το εξωτερικό, ενώ από την άλλη φροντίζει το Υπουργείο Εσωτερικών να απαλείφει κάθε αναφορά στο Ολοκαύτωμα στους εσωτερικό, χρησιμοποιώντας ακόμα και την Λογοκρισία.

Προσωπικά περιμένω την άμεση απόλυση του κ.Ζαβού ως ακατάλληλου γιατί ούτε η λογοκρισία μου αρέσει και ούτε η δειλία του.

Χάγκεν Φλάισερ – «Οι Πόλεμοι της Μνήμης», μια βιβλιοκριτική

ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

Συγγραφέας: ΦΛΑΙΣΕΡ ΧΑΓΚΕΝ

Εκδόσεις: ΝΕΦΕΛΗ

– Χρονολογία Εκδοσης: 2008
– Σελίδες: 676
– ISBN: 978-960-211-893-1

Περιγραφή:

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι το αποφασιστικότερο γεγονός του 20ού αιώνα, καθώς n βαριά σκιά του «αγκάλιασε» όλο τον πλανήτη και είχε συνέπειες από την προσωπική και οικογενειακή τύχη τού καθενός, έως την εξόντωση ή μετατόπιση ολόκληρων πληθυσμών και το σχηματισμό ή τη διάλυση χωρών. Η μνήμη του πολέμου συνεχίζει να είναι επώδυνη και να προκαλεί παθιασμένες συζητήσεις. Όταν σίγησαν τα όπλα, ακολούθησαν οι πόλεμοι τnς ιστορίας που δεν λένε ακόμα να λήξουν, στο βαθμό που το τέλος του πολέμου ήταν η καταστατική πολιτική και ιδεολογική στιγμή τnς εποχής που ακολούθησε.

Κάθε μείζων ιδεολογική αλλαγή, ιδιαίτερα μετά τηv καθοριστική τομή του 1989, προϋποθέτει και αλλαγές στον τρόπο που θυμόμαστε, εξιστορούμε και ερμηνεύουμε τον πόλεμο συνολικά, ή τα επί μέρους στοιχεία του. Ο Χάγκεν Φλάισερ, μετά το μνημειώδες έργο του για τηv Ελλάδα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφηγείται εδώ, μέσα από μια εξαντλητική έρευνα, τους πολέμους τnς μνήμης που εκτυλίχθηκαν στη δημόσια ιστορία, καλύπτοντας ουσιαστικά όλες τις εμπλεκόμενες χώρες από την Ευρώπη έως την Άπω Ανατολή και την Αμερική.

Αντώνης Λιάκος

Δεν έχει να πω πολλά περισσότερα από ορισμένες βιβλιοκριτικές που θα παραθέσω. Το βιβλίο το διάβασα και οφείλω να ομολογήσω οτι είναι από τις σπάνιες φορές όπου τέτοια θέματα αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα, χωρίς ηθικολογίες ή στοιχειώδη έλλειψη γνώσεων που συχνά χαρακτηρίζει άλλα βιβλία που έχω διαβάσει. Αν θα έπρεπε να μου ζητηθεί ένας λόγος για τον οποίο προτείνω αυτό το βιβλίο θα απαντούσα οτι πολύ απλά αποτελεί, ίσως, το μοναδικό βιβλίο στα ελληνικά στο οποίο το θέμα της μνήμης του Β’ΠΠ δεν αντιμετωπίζεται πολιτικά και ούτε αποκλειστικά ελληνοκεντρικά, χωρίς όμως να παραμελεί τις «δύσκολες» ελληνικές παραμέτρους.

Δεν πιστεύω οτι αποτελεί εύκολο βιβλίο, όχι γιατί δεν είναι καλογραμμένο, αλλά γιατί προϋποθέτει ορισμένες ιστορικές γνώσεις απαλλαγμένες από αγκυλώσεις – κάτι δύσκολο σε μια χώρα που πέρασε έναν αιματηρό εμφύλιο και ο οποίος, αναμενόμενα, αποτελεί το πρίσμα μέσα από τον οποίο αξιολογεί την μνήμη. Το βιβλίο αναφέρει μια πληθώρα γεγονότων που φωτίζουν την σημερινή πραγματικότητα και το ιστορικό υπόβαθρο μερικών ακατανόητων, για τον μέσο Έλληνα, συμπεριφορών στην Ευρώπη. Μπορεί να μην φέρνει κάτι νέο όσο αφορά την ιστορική έρευνα αλλά διατυπώνει ορισμένα συμπεράσματα που ο μέσος αναγνώστης θα βρει σχεδόν επαναστατικά, δεδομένου του γεγονότος στην Ελλάδα περάσαμε κατευθείαν στον ρεβιζιονισμό χωρίς να έχουμε ποτέ εξετάσει με σοβαρότητα την ίδια την ιστορία. Αυτό ισχύει ειδικά στο τομέα του Ολοκαυτώματος/Σοά που αποτελεί σημαντικό αλλά όχι κεντρικό θέμα το βιβλίου – ένα Ολοκαύτωμα που στην Ελλάδα «κουραστήκαμε» να ακούμε χωρίς ποτέ να έχουμε μιλήσει για αυτό και αγνοώντας το σύνολο της ελληνικής εμπειρίας.

Ορισμένα άρθρα:

…πάνω απ’ όλα ευαίσθητος άνθρωπος και υποψιασμένος πολίτης, ο Φλάισερ δεν ηθικολογεί, ούτε αποδίδει ευθύνες. Στο πρόσφατο έργο του μας θέτει απέναντι σε διλήμματα παράγωγα των χρήσεων και των καταχρήσεων της Ιστορίας και μας καλεί να μην εξαλείψουμε από τη μνήμη μας τη ναζιστική θηριωδία, να σταθούμε με περίσκεψη στη μοναδική ιστορική εμπειρία του Ολοκαυτώματος, της Σοά, όπως επιλέγει να την αποκαλεί· τέλος, να αντιμετωπίσουμε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο χωρίς την ανάγκη των ισολογισμών. Ανάμεσα στις μνήμες και στα θραύσματά τους, ανάμεσα στη λήθη και στη συνεχή μνημόνευση, στο «εύκολο παιχνίδι της ιστορικής φαντασίας για ιδιοτελείς σκοπούς», με γνώση και σύνεση μας υπενθυμίζει ότι η Ιστορία δεν μπορεί να είναι αναλώσιμο είδος, ούτε καταναλωτικό αγαθό…

Η Δημόσια Ιστορία προβάλλει τώρα τα θύματα και όχι τους θύτες

Η διαχείριση της μνήμης

histo-tainment ή πώς μας επηρεάζει η Δημόσια Ιστορία

Φωτογραφίες από το Ολοκαύτωμα στη Θεσσαλονίκη / Photos from the Shoah in Salonica

Μια από τις πιο γνωστές φωτογραφίες του Ολοκαυτώματος/Σοά είναι αυτή όπου εβραίοι της Θεσσαλονίκης υποχρεώνονται από τους Γερμανούς να εκτελέσουν «γυμναστικές ασκήσεις» στην Πλατεία Ελευθερίας, όπου είχαν συγκεντρώσει περίπου 9.000 άρρενες για να τους καταγράψουν και να τους στείλουν σε καταναγκαστικά έργα στην Χαλκιδική, τον Δομοκό, την Λεπτοκαρυά και την Αλεξάνδρεια Ημαθίας όπου πέθαναν ή εκτελέστηκαν πολλοί από αυτούς

Tο Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων είχε ξεκινήσει και οι πρώτοι του νεκροί έπεσαν στο ελληνικό έδαφος της πατρίδας τους.

One of the most famous photographs of the Holocaust/Shoah is the one where Jews of Salonica are forced by the Germans to perform «exercises», accompanied by beatings, in Eleftherias Square, where approximatelly 9000 male Jews were gathered to be registered and sent to forced labor in Chalkidiki, Domoko, Leptokaria, Alexandria Imathias where many died from malaria or were shot.

The Holocaust of the Greek Jews had began and the first dead laid on the greek ground of their homeland.

Οπως λέει ο Γιομτώβ Γιακοέλ / As Yomtov Yacoel says:

Τας πρώτας ημέρας του Ιουλίου του 1942 εδημοσιεύθη εις τας εφημερίδας της Θεσσαλονίκης επίσημος ανακοίνωσις της Γερμανικής Στρατιωτικής Διοίκησεως Θεσσαλονίκης-Αιγαίου. Δι’ αυτής προσεκαλούντο άπαντες οι Ισραηλίται άρρενες, ηλικίας 18-45 ετών όπως παρουσιασθούν εις την πλατείαν Ελευθερίας την πρωιαν του Σαββάτου 12 Ιουλίου, ώρα 3ην πρωινήν, επί απειλή αυστηρών ποινών.

Οι γερμανοί χωροφύλακες της Στρατονομίας (FG) χύνουν τα μπουλντώκ εναντίον ορισμένων Ισραηλιτών…

Αλλους Ισραηλίτας οι οποίοι, κουρασθέντες από πολλών ωρών αναμονήν, εκάθησαν κατα γής, οι ανθρωποι της Γκεστάπο δερνουν μέχρις αιματώσεως.

Εις άλλους Ισραηλίτας επιβάλλεται η υποχρέωσης συνεχούς και επι ώρας ακαταπαύστως εκτελέσεως γυμναστικών ασκήσεων κοπιωδών επ’ απειλή ξυλοδαρμού. Τέλος άλλαι ομάδες Γερμανών υποχρεώνουν Ισραηλίτας εις εκτέλεσιν εξευτελιστικών κινήσεων (τούμπες) υπό όμματα των χριστιανών περίεργων και θεατών. Προς συμπλήρωση δε του θεάματος λαμβάνονται και φωτογραφίαι της συγκεντρώσεως εκ μέρους Γερμανών και φωτορεπόρτερ αι οποίαι αμέσως την επομένην παρετίθεντο εις τον ελληνικόν τύπον με χαρακτηριστικάς, εις βάρος των Ισραηλίτων, περιγραφές.

Είναι άξιο παρατηρήσεως το γεγονός οτι εις την περιπέτειαν αυτήν της ομαδικής καταγραφής και εξαναγκαστικής συγκεντρώσεως προς εργασία 8000 – 9000 Ισραηλιτών Ελλήνων πολιτών, ουδεμία εξεδηλώθη αντίδρασης ούτε της χριστιανικής κοινωνίας, ούτε των κρατικών και τοπικών αρχών

• Σάββατο 11 Ιουλίου 1942 – Σήμερα η πλατεία είναι πάρκινγκ αυτοκινήτων / Saturday 12th July 1942 – Today the square is a parking lot

• Εβραίοι εκτελούν «ασκήσεις» μετά ξυλοδαρμών – Jews perform «calisthenics» accompanied by beatings

• Οι μόνες ατομικές φωτογραφίες αφορούσαν εκείνους τους Θεσσαλονικείς που οι Γερμανοί θεωρούσαν τυπικούς υπανθρώπους / The only individual photos the Germans took was of those Thessalonian’s that were considered typical «subhumans»

Y.Yacoel, Memoirs / Γ.Γιακοέλ, Απομνημονεύματα

• Y. Yacoel – Memories 1941-1943; ed.Paratiritis 1993

• Γ.Γιακοέλ – Απομνημονεύματα 1941-1943; εκδ.Παρατηρητής 1993

Συγγρ. : Γιακοέλ, Γιομτώβ
Επιμελ. : Αμπατζοπούλου, Φραγκίσκη
123Σελ. Μαλακό εξώφυλλο 21χ14
ISBN : 960-260-757-2
1993-1 Θεσσαλονίκη
Γλώσσα : Ελληνικά,

Ελληνικά:

Εξέχον μέλος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, ο Γιομτώβ Γιακοέλ υπήρξε για 20 χρόνια νομικός της σύμβουλος και ασχολήθηκε με την πολιτική σε κοινοτικό και εθνικό επίπεδο. Επιπλέον υπήρξε από τους πιο σημαντικούς εντεταλμένους της Κοινότητας στις σχέσεις της με το Ελληνικό Κράτος και έτσι υπήρξε παρόν σε όλα τα σημαντικά γεγονότα της εποχής.

Τα απομνημονεύματα του καλύπτουν την περίοδο μεταξύ Απριλίου 1941, όταν η γερμανική Κατοχή μόλις είχε ξεκινήσει και τελειώνουν την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου του 1943 όταν το πρώτο βαγόνι μεταφοράς ζώων που περιείχε 2800 θεσσαλονικείς εβραίους ξεκίνησε για το Άουσβιτς. Και ο ίδιος εκτοπίσθηκε και δούλεψε στα ζοντερκομάντο, (την μεταφορά των πτωμάτων από τους θαλάμους αερίων στα κρεματόρια) – εκτελέσθηκε τον Απρίλιο του 1944.

H Nύχτα των Κρυστάλλων

Ο λ:ηρ γράφει:

Πριν 70 χρόνια, τη νύχτα της 9ης προς 10η Νοεμβρίου 1938, πάνω από 200 Συναγωγές στη Γερμανία καταστράφηκαν· χιλιάδες Εβραϊκά καταστήματα λεηλατήθηκαν· 92 Εβραίοι δολοφονήθηκαν· και 25.000-30.000 Εβραίοι συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως.

Η Kristallnacht σηματοδοτεί την αρχή του Ολοκαυτώματος.  Ο κατατρεγμός των Εβραίων, από πολιτικός, οικονομικός και κοινωνικός γίνεται τώρα και φυσικός, με βία και φόνους.

Αφορμή για τη Νύχτα των Κρυστάλλων στάθηκε η δολοφονία ενός Γερμανού διπλωμάτη στο Παρίσι, από ένα 17χρονο Εβραιόπουλο.  Ο έφηβος είχε εξοργιστεί επειδή έμαθε πως η οικογένειά του είχε εκδιωχθεί από τον τόπο τους στη Γερμανία.

Στις 7 Νοεμβρίου 1938, μπήκε στη Γερμανική πρεσβεία στο Παρίσι και πυροβόλησε έναν χαμηλόβαθμο διπλωμάτη, στο όνομα 12.000 κατατρεγμένων Εβραίων.  Ο Γερμανός διπλωμάτης υπέκυψε στα τραύματά του δυο μέρες αργότερα.

Ο όνομα Kristallnacht αναφέρεται στο σπάσιμο των γυάλινων βιτρίνων χιλιάδων εβραϊκών καταστημάτων.

Κι επειδή της ιστορίας (ή της μοίρας) δεν της λείπει η ειρωνία, 51 χρόνια μετά τη Νύχτα των Σπασμένων Κρυστάλλων έπεφτε το Τείχος του Βερολίνου.

Πηγή

Saving the Jews of Katerini during the Shoah

Katerini is a small town on the foothills of Mt.Olympus (map). In 1940 it housed a population of around 17.000 people and in this number were included 30 to 40 Jews. The story of their fate during the Holocaust/ Shoah has never reached the surface despite the fact that it is one that renders honour to the part of Greece that denied collaborating with the Germans or gaining profit from the plight of their jewish compatriots.

At the eve of WW2 Katerini housed a population of 7 Jewish families that mainly came from Larissa’s important Jewish Community. Themselves did not constitute legally a Community and were dependent of Thessaloniki’s and Larissa’s synagogues and rabbis. Although of sephardic origin most, they spoke both djudeo-espanyol and greek fluently and were well integrated into the town. Some were small time peddlers who went around the villages to sell clothes, pots etc. A couple had small grocery shops in town. And a couple more were metal artisans. Despite the common rumors that circulated inside the town, like the blood libel where Jews used the blood of christian children to make matza for Pessach, there was virtually no strife.

On October 28th 1940 Italians invade Greece and the male Jews of Katerini leave the town to join the Greek Army – many of them get wounded, while we do not know of any dead. On April 1941 the German Wehrmacht crushes the greek resistance and Greece becomes occupied by Germany, Italy and Bulgaria. Like Thessaloniki 15 months of relative calm follow while Katerini suffers much less of the famine which becomes endemic in Athens. This period fisnishes when the first anti-jewish measures are adopted in Thessaloniki and serve as an alarm for the Jews in the rest of the country.

The arrest of the whole Jewish Community of Thessaloniki, the institution of the 3 ghettos inside Thessaloniki is followed by german orders to arrest all the Jews in german occupied territories. Katerini is just a small town and warrants only a tiny german presence, so for the order the civilian telegraph service is used. The telegrapher reads with disbelief the telegram which orders the arrests and decides…